خواص چیکو چیست؟ 

چیکو چیست؟

چیکو با نام علمی Manilkara zapota درختی از خانواده Sapotaceae با نام های دیگری همچون ساپوتا، ساپودیلا، سان مانیلا، لاموت، چیکلی، چیکو زاپوته و نازی بری شناخته می شود. این درخت بومی جنوب مکزیک، شمال شرقی گواتمالا و اکثر کشور های آمریکای مرکزی است. ساپودیلا درختی چند ساله، تک پایه و همیشه سبز است که با افزایش سن و رشد قامتی پهن و برافراشته به خود می گیرد. ارتفاع این درخت تا ۲۰ یا ۳۰ متر می رسد. با این که کُند رشد می کند؛ اما عمر بسیار طولانی دارد.

خواص میوه چیکو یا ساپودیلا

ساپودیلا میوه ای انرژی زا، پر کالری، دارای چربی کم و فاقد کلسترول است. خوردن این میوه به شما در حفظ سبک زندگی سالم کمک می کند. چیکو به دلیل داشتن فیبر بالا برای گوارش بسیار مفید است. این میوه سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و اجازه نمی دهد که به راحتی به سرماخوردگی مبتلا شوید. ویتامین A موجود در میوه چیکو برای تقویت بینایی موثر است. این میوه معجزه ای برای زیبایی پوست شما خواهد بود.

چیکو مفید برای دستگاه گوارش

میوه ساپودیلا سرشار از فیبر غذایی است. فیبر موجود در این میوه برای هضم غذا بسیار مفید است. این میوه سرشار از یک ترکیب پلی فنولیک به نام تانن است. تانن موجود در ساپودیلا عامل ضد التهابی است که به کاهش علائم و تحریکات التهاب در مناطق مختلف دستگاه گوارش همچون سوزش معده و ورم معده کمک می کند. میوه های نارس چیکو میزان تانن بیشتری نسبت به میوه های رسیده دارند. در صورت نداشتن حساسیت به تانن و ترکیبات دیگر میوه نارس می توانید برای رفع اسهال از آن استفاده کنید.

چیکو میوه ای انرژی زا

ساپودیلا یا چیکو میوه ای پر کالری است که بیشتر از قند های طبیعی فروکتوز و ساکارز تشکیل شده است. این قند ها راحت و سریع جذب بدن می شوند. از این رو می توانید در طول فعالیت های ورزشی از آب میوه چیکو یا ترکیب شیر و چیکو استفاده کنید تا انرژی بدن تان حفظ شود.

ساپودیلا تقویت کننده سیستم ایمنی بدن

مقدار قابل توجهی از ویتامین C موجود در میوه ساپودیلا (چیکو) همراه با سایر آنتی اکسیدان های موجود در آن به بهبود سیستم ایمنی بدن و تقویت آن در مقابله با بیماری های مختلف کمک می کند.

تقویت بینایی با میوه چیکو

میوه ساپودیلا سرشار از ویتامین A است. ویتامین A همچون سدی محافظ در برابر آب مروارید و گلوکوم (آب سیاه) عمل می کند. جالب است بدانید که ویتامین A برای درمان خشکی چشم حرف اول را می زند. مقادیر کم ویتامین A در بدن باعث خشک شدن قرنیه چشم و کدر شدن بینایی خواهد شد.

تاثیر چیکو بر پوست

میوه ساپودیلا درخشان کننده طبیعی پوست است. ویتامین E در این میوه پوست شما را مرطوب می کند. همچنین این میوه غنی از آنتی اکسیدان هاست؛ بنابراین با نابودی رادیکال های آزاد در بدن به عنوان عامل ضد پیری عمل می کند. همچنین در کاهش چین و چروک موثر است. جالب است بدانید که میوه چیکو در رفع جوش های چرکی و دردناک نیز موثر است. با قرار دادن تکه ای از میوه چیکو تازه بر روی جوش موجب رفع التهاب و بهبودی جوش خواهد شد.

چیکو میوه ای تب بر

گاهی اوقات بر اثر بیماری های مختلف مثل سرماخوردگی یا آنفولانزا افزایش دما در بدن ما اتفاق می افتد که علائمی آزار دهنده به همراه دارد. در طب سنتی هندوستان پوست میوه چیکو را می جوشانند و به بیمار می دهند. متخصصان نیز بر این عقیده اند که جوشانده چیکو برای تسکین سریع تب بسیار مفید است.

مفید برای استحکام استخوان ها

۹۹ درصد از تمام کلسیم بدن را استخوان ها و دندان ها تشکیل می دهند. زمانی که وزن تمام استخوان های بدن را در نظر بگیرید، متوجه میزان کلسیمی که در بدن داریم خواهید شد. به همین دلیل است که تغییر در میزان دریافت کلسیم در ساختار استخوان نتایج فاجعه باری خواهد داشت. میوه ساپودیلا علاوه بر کلسیم فراوان دارای مواد مغذی مورد نیاز برای سلامت استخوان هاست.

چیکو میوه ای ضد سرطان

امروز میوه ساپودیلا به لیست میوه های ضد سرطان اضافه شده است. طبق آزمایشات صورت گرفته در هندوستان بر روی سلول های سرطانی بین موش و انسان مشخص شد که برخی از ترکیبات شیمیایی موجود در میوه چیکو می تواند از پیشرفت و رشد سلول های سرطانی و انواع تومور های بدخیم جلوگیری کند.

ساپودیلا ضد التهاب قوی

تحقیقات نشان داده است که میوه چیکو به دلیل داشتن مقادیر بالای آنتی اکسیدان، انواع ویتامین ها و مواد معدنی خواص ضد التهاب قوی دارد و موجب کاهش سطح پروتئین های التهابی و افزایش سطح پروتئین های ضد التهابی می شود.

از فواید دیگر درخت ساپودیلا

• از شیره درخت چیکو برای از بین بردن اثر نیش حشرات استفاده می شود.
• میوه چیکو ادرار آور است.
• ملین و ضد یبوست است.
• میوه و دمنوش برگ های درخت چیکو برای سرماخوردگی و سرفه بسیار مفید است.
• برخی از متخصصان بر این عقیده هستند که میوه چیکو برای کاهش فشار خون نیز موثر است.
• به دلیل داشتن فیبر و قند بالا خوردن یک میوه چیکو قبل از وعده های اصلی غذایی موجب کم اشتهایی و سپس لاغری خواهد شد.

عوارض مصرف بیش از حد میوه چیکو

• ترکیبی که به لاتکس و تانن معروف است، می تواند در برخی از افراد واکنش آلرژیک ایجاد کند. این حساسیت می تواند به صورت علائمی همچون قرمز شدن و تورم پوست اطراف گردن پس از مصرف میوه مشاهده شود.
• این میوه سرشار از قند و کالری است که می تواند میزان قند خون را افزایش دهد. بیماران دیابتی باید از مصرف آن اجتناب کنند یا آن را به صورت کنترل شده مصرف نمایند.
• گزارش شده است که به دلیل داشتن مقادیر فیبر بالا و ترکیبات تانن مصرف چیکو در برخی از موارد موجب دل درد و اسهال شده است. علاوه بر این خوردن تصادفی بذر بین میوه موجب استفراغ می شود.
• مصرف میوه نارس چیکو می تواند موجب التهاب یا خارش گلو و مجاری تنفسی شود.

قیمت میوه و نهال چیکو در ایران

میوه چیکو جزء میوه های گران قیمت در ایران محسوب می شود. این میوه هم قیمت با میوه انبه، آناناس، آووکادو یا گواوا است. شاید تنها بتوانید میوه های چیکو را از بازار های مخصوص تره بار مانند ابتدای ورودی بازار تجریش خریداری کنید. با این حال مردم جنوب ایران درختان ساپودیلا را در حیاط منازل خود پرورش می دهند. اگر در تابستان به مناطق جنوبی کشور، چون جنوب استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان سفر کردید، می توانید این میوه خوش طعم را از باغداران جنوبی تهیه کنید. افرادی که در مناطق گرمسیر کشور، چون استان خوزستان، بوشهر، فارس، کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، سمنان، یزد، اصفهان، خراسان جنوبی و استان های شمال کشور قصد پرورش درخت ساپودیلا را دارند، می توانند نهال های پیوندی و مرغوب این درخت را با قیمت ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان از صفحات مجازی فروش نهال های درختان گرمسیری تهیه کنند.

تاریخچه استفاده از درخت چیکو در دنیا

مایا ها و آزتک ها از قدیم شیره درخت ساپودیلا را که به "Chicle"معروف است، می جوشاندند و پس از خنک شدن و سفت شدن جوشانده آن را به ورقه هایی تبدیل می کردند و به عنوان آدامس می جویدند. در سال ۱۸۶۶ میلادی ژنرال سانتا آنا (رئیس جمهور سابق مکزیک) نمونه ای از شیره درخت چیکو را به یک تاجر نیویورکی به نام توماس آدامز (مخترع آدامس) داد. آدامز تصمیم گرفت مقداری شکر را با شیره چیکو مخلوط کند و به عنوان یک نوع جویدنی شیرین استفاده کند. این تصمیم آدامز به ساخت گسترده آدامس تبدیل شد.

از گذشته های دور در جزایر کارائیب، جنوب آمریکا و فلوریدا کشاورزان به منظور استخراج صمغ در تهیه خمیردندان و همچنین تولید میوه به کشت درخت چیکو می پرداختند. اسپانیایی ها این درخت را به فیلیپین بردند. پس از مدتی به دلیل محبوبیت میوه چیکو کشت ساپودیلا در تمام نقاط گرمسیر دنیا گسترده شد. اکنون درخت چیکو در هندوستان، سریلانکا، پاکستان و جنوب شرقی ایران در سطح وسیعی کشت می شود. امروز شهرستان های کنارک، سرباز، چابهار و قصرقند استان سیستان و بلوچستان و شهرستان های رودان، جاسک و میناب در استان هرمزگان از تولید کنندگان اصلی میوه چیکو در ایران هستند.

آیا می توان درخت ساپودیلا را از طریق بذر کاشت؟

بذر های درخت چیکو شبیه به دانه لوبیا، سیاه رنگ و بسیار محکم هستند. در مرکز هر میوه ۳ تا ۱۲ عدد بذر وجود دارد. بذر ها را باید از میوه کاملا رسیده انتخاب کنید؛ آن ها را بشویید و غلاف نرم اطراف پوسته را جدا کنید. بذر ها را پس از شست و شو با حوله خشک نمایید. البته شما می توانید بذر های چیکو را از فروشگاه های کشاورزی یا فروشگاه های اینترنتی گل و گیاه و بذر خریداری کنید. برای کاشت بذر ها به بستر کشت با ترکیب خاک ماسه، خاک برگ و پیت ماس نیاز دارید. خاک بستر کشت همیشه باید مرطوب بماند. قبل از کاشت بذر می توانید در قسمت نازک دانه، شکاف کم عمق و نازکی ایجاد کنید. اما این روش تنها برای جوانه زنی سریع تر بذرهاست و اجباری در این کار نیست. بذر ها را در عمق ۳ تا ۵ سانتی متری از سطح خاک بکارید. بستر کشت را در محیط سایه _ آفتاب و گرم قرار دهید. جوانه زنی بذر ها ممکن است هفته ها طول بکشد. پس از جوانه زدن و رشد نهال ساپودیلا می توانید آن را با احتیاط به باغچه یا گلدان بزرگ تر انتقال بدهید. درختانی که از طریق بذر تکثیر می شوند، معمولا قابلیت باردهی یا میوه دهی بالایی نخواهند داشت. میوه آن ها کوچک، دیررس و بی کیفیت است. این درختان را به پایه های دیگر ساپودیلا پیوند می زنند تا علاوه بر میوه دهی بیشتر مقاومت بالاتری نسبت به تغییرات آب و دما به دست آورند.

کاربرد های چیکو

از صمغ درخت ساپودیلا استفاده های فراوانی در صنایع غذایی و دارویی می شود. برگ های درخت ساپودیلا به صورت دمنوش برای درمان انواع التهاب، فشارخون و سرفه کاربرد دارد. از میوه های چیکو به عنوان بخشی از رژیم غذایی سالم و با فواید زیاد برای سلامتی به صورت تازه خوری استفاده می شود. به دلیل این که میوه چیکو قابلیت انبار کردن ندارد، از این میوه ها برای ساخت ژله، آب نبات، پودر شربت، مربا، کیک، آبمیوه طبیعی و... استفاده می شود. همچنین عصاره میوه چیکو برای محصولات آرایشی و بهداشتی بسیار کاربرد دارد.

ارزش غذایی و خواص چیکو

میوه چیکو با حدود ۵ درصد فیبر، یک درصد چربی، ۴ درصد پروتئین، سرشار از مواد مغذی و مفید، از ویتامین C، A، E و ویتامین های گروه B شامل، ریبوفلاوین، نیاسین، پانتوتنیک اسید، فولات، ویتامین B۶ تا مقدار قابل توجه ای از عناصر معدنی نظیر آهن، کلسیم، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و روی را داراست.

طبع میوه چیکو

طبع میوه چیکو یا ساپودیلا، معتدل تا گرم و تر شناسایی شده است؛ در نتیجه افراد گرم مزاج از مصرف بیش از حد میوه بپرهیزند. برای رفع طبع گرم چیکو می توان میوه را به همراه خوراکی ها یا نوشیدنی های دارای طبع سرد میل کرد.

کلام آخر

مصرف چیکو در یک رژیم غذایی سالم به میزان قابل توجهی در کاهش اثرات پیری ، چه از نظر ظاهری و چه از نظر داخلی نقش دارد.این میوه خوشمزه سرشار از کلسیم، فسفر و آهن است و بنابراین استخوانهای شما را قوی نگه می دارد.چیکو میوه ای با کالری بالا است که بیشتر از قندهای فروکتوز و هضم ساکارز به راحتی قابل هضم است ولی باید در مصرف آن اعتدال را رعایت کرد.همراه ما باشید در ساعد نیوز.