گایوسا (به انگلیسی : Guayusa) و (نام علمی : Ilex guayusa) یک درخت بومی جنگل های بارانی آمازون و بیشتر اکوادور است که می تواند 6 تا 30 متر رشد کند، برگ های بلند و باریک به رنگ سبز روشن دارد و به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها و کافئین موجود در آن ممکن است باعث کاهش وزن، تنظیم قند خون و بهبود خلق و خو و هوشیاری شود. برای قرن ها بومی های این جنگل ها از جمله برزیلی ها از چای گایوسا برای درمان بسیاری از بیماری ها و مشکلات در طب سنتی استفاده می کرده اند. در سال های اخیر دانشمندان از سراسر دنیا تحقیقات گسترده ای بر روی خواص و ویژگی های درمانی این گیاه انجام داده اند
گایوسا به دلیل مقادیر بالای کافئین و تئوبرومین (نوعی آلکالوئید) موجود در آن باعث بهبود خلق و خو، افزایش هوشیاری و تقویت تمرکز می شود.مقادیر بالای کافئین، اسید آمینه تیانین و همچنین آلکالوئید های تئوبرومین و تئوفیلین موجود در دمنوش گایوسا باعث افزایش انرژی بدن می شوند.گایوسا حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان هاست که به کاهش رادیکال های آزاد بدن کمک کرده و احتمال استرس اکسیداتیو و خطر ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، سرطان و دیابت نوع 2 را کاهش می دهد.در یک مطالعه 28 روزه بر روی موش های غیر دیابتی مشخص شد که مصرف مکمل گایوسا میزان قند خون، اشتها و وزن بدن را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.دمنوش گایوسا به بهبود هضم غذا کمک می کند و به دلیل خواص ضد التهابی که دارد برای درمان گرفتگی و نفخ معده و سلامت دستگاه گوارش مفید می باشد.گایوسا به دلیل مقادیر بالای کافئین که دارد سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد و با کاهش اشتها و کاهش کالری مصرفی باعث لاغری و کاهش وزن می شود.
طریقه مصرف گایوسا
در طب سنتی برگ های گیاه گایوسا را به صورت تازه و خشک شده برای تهیه دمنوش آن به کار می برند که به عنوان یکی از بهترین و سالم ترین جایگزین های قهوه شناخته می شود.
امروزه پودر و عصاره گایوسا به محصولاتی مانند اسموتی ها، نوشیدنی های انرژی زا، انواع چای های گیاهی و غلات صبحانه اضافه می شود.
طرز تهیه دمنوش گایوسا
مواد لازم
- گایوسا – 1 قاشق چای خوری برگ های خشک شده
- آب جوش – 240 میلی لیتر
روش درست کردن
1. یک قاشق چای خوری (حدود 2 گرم) برگ های خشک شده ی گیاه گایوسا را در یک فنجان آب جوش بریزید و بگذارید 5 تا 7 دقیقه بماند تا دم بکشد.
2. دمنوش گایوسا آماده است، از صافی رد کنید و بنوشید.
با فواید دارویی و درمانی گایوسا آشنا شوید
-
1. تقویت روحیه و تمرکز
گایوسا به دلیل مقادیر بالای کافئین و تئوبرومین (نوعی آلکالوئید) موجود در آن باعث بهبود خلق و خو، افزایش هوشیاری و تقویت تمرکز می شود. یک مطالعه بر روی 20 بزرگسال سالم نشان داده که ترکیبی از کافئین و تئوبرومین ممکن است عملکرد کوتاه مدت مغز را بهبود بخشد.
-
2. افزایش انرژی بدن
در طب سنتی از دمنوش گایوسا برای افزایش انرژی بدن استفاده می شود؛ مقادیر بالای کافئین، اسید آمینه تیانین و همچنین آلکالوئید های تئوبرومین و تئوفیلین موجود در دمنوش گایوسا باعث افزایش انرژی بدن می شوند.
- 3. منبع غنی آنتی اکسیدان ها
مطالعات نشان می دهد گایوسا حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان هاست که به کاهش رادیکال های آزاد بدن کمک کرده و احتمال استرس اکسیداتیو و خطر ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، سرطان و دیابت نوع 2 را کاهش می دهد. مطالعات حیوانی نشان داده که کاتچین موجود در دمنوش گایوسا سطح کلسترول بالای خون را کاهش داده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را از بین می برد.
- 4. قند خون و دیابت
در حالی که مکانیسم دقیق آن نامشخص است، اما گفته می شود که گایوسا به کاهش قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک می کند. در یک مطالعه 28 روزه بر روی موش های غیر دیابتی مشخص شد که مصرف مکمل گایوسا میزان قند خون، اشتها و وزن بدن را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
-
5. لاغری و کاهش وزن
گایوسا به دلیل مقادیر بالای کافئین که دارد سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد و با کاهش اشتها و کاهش کالری مصرفی باعث لاغری و کاهش وزن می شود.
- 6. سلامت دستگاه گوارش
دمنوش گایوسا به بهبود هضم غذا کمک می کند و به دلیل خواص ضد التهابی که دارد برای درمان گرفتگی و نفخ معده و سلامت دستگاه گوارش مفید می باشد.
عوارض و مضرات گیاه گایوسا
-
کافئین دارد: زیاده روی در مصرف دمنوش گایوسا به دلیل مقادیر بالای کافئین موجود در آن باعث بی قراری، اضطراب و بی خوابی می شود.
-
تانن دارد: دمنوش گایوسا دارای تانن هایی است که ممکن است در جذب آهن تداخل ایجاد کنند و این برای افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن خطرناک است.
-
بارداری و شیردهی: هنوز اطلاعات دقیقی از اثر دمنوش گایوسا بر روی زنان باردار و شیرده منتشر نشده به همین دلیل توصیه می شود که زنان در دوران بارداری و شیردهی از مصرف آن اجتناب کنند.
-
کودکان: هنوز اطلاعات دقیقی از اثر دمنوش گایوسا بر روی کودکان منتشر نشده به همین دلیل توصیه می شود که از مصرف آن برای کودکان جدا خودداری کنید.
