گزنه گیاهی است علفی و چند ساله كه ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع یك متر بالا میرود. این گیاه در همه جا بخصوص در نقاط مرطوب كه چهارپایان از آن عبور می كنند بحالت خودرو میروید ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه ای كه سبز می شود كم كم تمام منطقه را فرا می گیرد .
خواص گیاه گزنه و چای گزنه
۱. سم‌زدایی از بدن
گزنه به‌عنوان گیاهی شناخته می شود که به‌طور کامل بدن را از مواد سمی پاکسازی می‌کند. به گفته‌ی مجله‌ی اتنوفارماکولوژی (Ethnopharmacology)، گیاه گزنه به‌دلیل خاصیت ادرارآوری سبب می‌شود تا مواد سمی خنثی‌شده در بدن به‌سرعت دفع شوند. این گیاه کمک می‌کند تا مواد مغذی به‌خوبی در روده جذب شوند و روند هضم به‌آرامی انجام شود، بنابراین از انباشت مواد سمی خطرناک جلوگیری می‌کند. همچنین با تحریک دستگاه لنفاوی در بدن کمک می‌کند تا بدن از شر مواد سمی موجود در کلیه خلاص شود.
۲. کمک به بارداری
اغلب به خانم‌هایی که زایمان دردناکی دارند چای گزنه پیشنهاد می‌شود. از آنجا که گزنه در انعقاد خون نقش دارد، از خونریزی زیاد در این افراد جلوگیری می‌کند.
۳. افزایش سلامت زنان
این گیاه می‌تواند علائم پیش از قاعدگیِ دردناکی مانند گرفتگی و نفخ شکم را کاهش دهد. همچنین به‌دلیل ایجاد انقباض در عروق می‌تواند خونریزی دوران قاعدگی را کم کند. این گیاه حالت‌های گذار را برای خانم‌هایی که در معرض یائسگی هستند راحت‌تر می‌کند و به‌عنوان ماده‌ای نیروبخش عمل می‌نماید، بنابراین تغییرات هورمونی در این دوره ناراحت‌کننده نخواهد بود
۴. بهبود سیستم گردش خون
ترکیب ویتامین C و آهن موجود در گزنه آن را به یک محرک مناسب برای تولید سلول‌های قرمز تبدیل کرده است. ویتامین C جذب آهن در روده را افزایش می‌دهد و آهن یکی از ترکیبات مهم هموگلوبین است. با افزایش تعداد گلبول قرمز (RBC) و افزایش گردش خون، زخم‌ها سریع‌تر بهبود می‌یابند و اندام‌های بدن اکسیژن ضروری برای تقویت سطح انرژی را راحت‌تر دریافت می‌کنند. به همین دلیل گزنه اغلب برای رفع خستگی یا نوعی کم خونی که با ضعف عمومی عضلات، خستگی، مشکلات شناختی و سردرد تشخیص داده می‌شود، توصیه می‌شود.
۵. تقویت سلامت کلیه و مجاری ادراری
گزنه خاصیت ادرارآوری دارد و برای عفونت مثانه و مشکلات ادراری مفید است همچنین سنگ کلیه را به قطعات ریزتر خرد می کند.
۶. ویژگی ضدالتهابی
یکی از مطالعاتی که در آلمان انجام شد، نشان داد که گیاه گزنه می‌تواند آرتریت روماتوئید و درد مزمن عضلانی را درمان کند. علاوه‌بر این چای گزنه یا مکمل گیاهی آن می‌توانند سبب درمان نقرس شوند.
۷. تقویت استخوان
چای گزنه مقدار زیادی از کلسیم، منیزیم و آهن موردنیاز استخوان را تأمین می‌کند. همچنین دارای مقدار زیادی ویتامین D و ویتامین K است که به جذب کلسیم کمک می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید کلسیم برای حفظ تراکم و تقویت استخوان لازم است. از طرفی منیزیمی که در استخوان ذخیره شده است، از استخوان دربرابر کشش حمایت می‌کند و سبب جذب کلسیم می‌شود. شاید نام عنصر بور (boron) به گوش‌تان نخورده باشد، اما باید بدانید که یکی از مواد مهم موجود در گزنه بور است. بور سبب حفظ محتوای کلسیم موجود در استخوان می‌شود. بنابراین مصرف گزنه می‌تواند به آهسته شدن شروع پوکی استخوان (استئوپورز) کمک کند.
۸. درمان بیماری های تنفسی
گزنه می‌تواند به درمان انواع بیماری تنفسی همچون تب یونجه، آسم و انواع حساسیت‌های فصلی کمک کند. بررسی‌ها نشان داده‌اند که مصرف منظم چای گزنه در استرالیا برای نسل‌های پیاپی با درمان آسم مرتبط بوده است.
۹. حفظ سلامت قلب
منطقی است که این گیاه دارویی بتواند تأثیر مثبتی بر سلامت قلب داشته باشد. گزنه دارای ویتامین‌ها و انواع مواد معدنی است که عملکرد قلب را تقویت می‌کنند. این گیاه منبعی غنی از ویتامین A و C، بتاکاروتن و سایر کارتنوئیدهاست. خواص گزنه به‌دلیل محتوای بالای ویتامین C و آهن که تولید سلول‌های قرمز خون را تقویت می‌کند، می‌تواند از کم‌خونی جلوگیری کند. همچنین گزنه دارای فلاونوئیدِ کورستین (quercetin) و کامفرول (kaempferol) است که می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف منظم چای گزنه می‌تواند به کاهش فشار خون سیستولیک کمک کند و تنش و فشار وارد بر سیستم گردش قلبی عروقی را از بین ببرد.
۱۰. بهبود سلامت پروستات
بزرگ شدن پروستات و سرطان آن از جدی‌ترین عواملی هستند که با سن مردان در ارتباطند و ثابت شده است که مصرف گزنه با جلوگیری از بزرگ شدن پروستات، در درمان این مشکل مؤثر است. هرچند ریشه‌ی این گیاه می‌تواند مانع از بزرگ شدن پروستات شود اما نمی‌تواند آن را به حالت قبل برگرداند یا کوچک کند.
۱۱. تسکین ناراحتی‌های پوستی
گزنه به‌دلیل خاصیت آنتی هیستامینی، ضدالتهابی، ضدمیکروبی و توانایی تسکین درد، تاریخچه‌ای موفق در درمان ناراحتی‌های پوستی مثل اگزما و جوش دارد. استفاده از عصاره‌ی گزنه برای پوست می‌تواند انواع جوش‌های صورت را کاهش دهد و از عفونت باکتریایی جلوگیری کند. چای گزنه سبب تسکین حساسیت می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که عصاره‌ی گیاه، واکنش‌هایی التهابی را که با علائم حساسیت فصلی مرتبط هستند مهار می‌کند. اغلب از گزنه به‌عنوان یک درمان طبیعی برای تب یونجه، استفاده می‌شود و افرادی که از عصاره‌ی گیاه استفاده کرده‌اند، می‌گویند که اثرات گیاه گزنه بیشتر از داروهای ضدحساسیتی بود و بیشتر علائم بیماری را کاهش داد.
۱۳ . درمان درد عضلاتی و مفاصل
گزنه به‌دلیل خاصیت ضدالتهابیِ طبیعی و ویژگی ضددردی، قرن‌هاست که برای درمان زخم‌ها و سفتی عضلات و مفاصل استفاده می‌شود. در یکی از مطالعات، برای درمان آرتریت، گزنه با داروی غیراستروئیدیِ ضدالتهابی (NSAID) ترکیب شد. این ترکیب اثرات داروی NSAID را برای از بین بردن درد آرتریت تقویت کرد. تحقیقات دیگر نشان می‌دهند که مکمل‌های حاوی گیاه گزنه، علائم آرتروز را از بین می‌برند و نیاز بیماران به داروهای NSAID را کاهش می‌دهند. رژیم غذایی ضدالتهابی می‌تواند درد را کاهش دهد و التهاب را کنترل کند.
۱۴. تقویت عملکرد ایمنی
گیاه گزنه دارای انواع ترکیبات تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی مانند فلاونوئیدها، کارتنوئیدها، ویتامین A و C است. اینآنتی اکسیدان ها از سلول‌های ایمنی دربرابر آسیب‌هایی که می‌توانند عملکرد سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند حفاظت می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که عصاره‌ی گیاه گزنه پاسخ ایمنی را تقویت می‌کند و فعالیت سلول‌های ایمنی را بیشتر می‌کند. همچنین گزنه سلول‌های تی (T-cells) سیستم ایمنی را تحریک می‌کند تا عفونت‌ها و سایر بیماری‌های پاتوژن را در بدن از بین ببرند.
۱۵. تقویت هاضمه
التهاب بیش‌از‌حد می‌تواند در سلامت گوارش اختلال ایجاد کند و سبب رشد باکتری‌های مضر در مجرای معده – روده شود. مصرف منظم چای گزنه به تنظیم هاضمه، درمان یبوست، درمان اسهال و... کمک می‌کند.
