خواص و مضرات دمنوش برگ زیتون

عصاره برگ زیتون حاوی آنتی اکسیدان های قدرتمندی است که به مهار رادیکال های آزاد و محافظت در مقابل پاتوژن های بیماری زا کمک می کنند.
عصاره برگ زیتون (OLE)، همانگونه که از نام آن پیداست، از برگ درخت زیتون (نام علمی اولئوروپی Olea europaea) بدست می آید. برگ فرآوری نشده حاوی ترکیبات قوی آنتی اکسیدان مانند اولئوروپین، هیدروکسی تیروسول همراه با دیگر پلی فنول ها و فلاونوئیدها است. این مواد تشکیل دهنده فعال دلیل طعم تلخ و طعم تند برگ های زیتون می باشند.
فوائد عصاره برگ زیتون کمتر از فوائد روغن زیتون نیست. در واقع، اعتقاد بر این است به کاربرد درمانی عصاره برگ زیتون از سال 1000 قبل از میلاد پی برده شده است. در آن زمان ها، برای درمان بیماری های مختلف، خصوصاً در کشورهای مدیترانه و خاورمیانه مورد استفاده قرار می گرفت. اطلاعات جمع آوری شده از سکنه ی این مناطق، و افرادی که رژیم غذایی شان متشکل از برگ زیتون است، نشان می دهد که در این افراد، احتمال کمتری وجود دارد که به بیماری های قلبی مبتلا شوند. اجازه دهید در مورد فواید و عوارض جانبی عصاره برگ زیتون به طور اختصار به بحث بپردازیم.

۱ -کاهش قند خون

برای این کار، بر روی 8 گرم خرد شده ی برگ، یک استکان آب ریخته و مدت 5 تا 10 دقیقه می جوشانیم و سپس صاف کرده و پس از سرد شدن میل می کنیم، این مقدار را می توان 3 یا 4 بار در روز تکرار کرد. تحقیقی در این زمینه: برگ گیاه زیتون می تواند مانند گلوکز، میزان ترشح انسولین از پانکراس را در محیط برون تنی افزایش دهد و با افزایش ترشح انسولین، باعث کاهش قندخون و رسیدن آن به سطح نرمال در بیماران دیابتی شود. دکتر شریف پور محمدی عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی کرمان که به همراه گروهی از استادان و دانشجویان رشته داروسازی در قالب یک طرح تحقیقاتی به این نتایج دست یافته است، تصریح کرد: هدف از انجام این تحقیق، مشاهده اثرات عصاره متانولی برگ گیاه زیتون در غلظت های متفاوت به میزان انسولین ترشح شده از جزایر لانگرهانس در حضور گلوکز بوده است. وی ادامه داد: کشف تأثیرات و محل اثر گیاهان پایین آورنده قند خون می تواند به انتخاب گیاه برای درمان دیابت نوع 1 و 2 کمک کند. یکی از مکانیسم های پیشنهادی در این زمینه، از طریق اثرگذاری روی سلول های جزایر لانگرهانس پانکراس است زیرا تحریک این سلول ها برای ترشح بیشتر انسولین، باعث افزایش متابولیسم قند خون می شود. ترشح انسولین در خون باعث می شود گلوکز به عنوان سوخت در اختیار سلول های بدن قرار گیرد، اما در یک فرد دیابتی ممکن است ترشح انسولین کمتر از میزان ترشح در یک فرد عادی باشد و بنابراین گلوکز بیش از میزان نیاز در خون باقی می ماند و در واقع فرد به دیابت مبتلا می شود در واقع دیابت نوعی بیماری مزمن غیرواگیر است که در آن بدن قادر به ساخت و یا استفاده از انسولین نیست. وقتی ترکیبی چه شیمیایی و چه گیاهی، برای کاهش میزان قند خون مورد استفاده قرار می گیرد، با انجام فرآیندهایی در معده، روده، کبد، جریان خون و بسیاری از بافت های بدن، سبب پایین آمدن گلوکز می شود اما به طور 100 درصد نمی توان گفت که این اتفاق در پانکراس افتاده است یا خیر. پانکراس انسولین ترشح می کند و انسولین نیز به مصرف گلوکز در بدن کمک می کند. بنابراین برای یافتن محل اثر برگ گیاه زیتون، در جزایر لانگرهانس پانکراس تحقیقاتی در محیط برون تنی صورت گرفت. وی ادامه داد: برای این منظور ترکیبات برگ گیاه زیتون Olea europaea از خانواده Oleaceae مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس یافته های به دست آمده، برگ این گیاه دارای توانایی کاهش قند، کلسترول و اسید اوریک خون است. هم چنین مصرف این برگ از فشار خون بالا و ابتلا به آترواسکلروز جلوگیری می کند و مقاومت به انسولین را در حیوانات آزمایشگاهی بهبود می بخشد. این محقق درباره اثر غلظت های مختلف عصاره متانولی برگ گیاه زیتون بر انسولین ترشح شده از جزایر لانگرهانس پانکراس تصریح کرد: نتایج آزمایش ها نشان داده است که برگ درخت زیتون سبب افزایش ترشح انسولین از جزایر لانگرهانس می شود به گونه ای که در غلظت یک صدم، به طور متوسط 38 درصد و در غلظت 5 صدم، 57 درصد افزایش مشاهده شد.

2- جلوگیری از سرطان

گروهی از محققان دانشگاه کوردوبا واقع در جنوب اسپانیا ثابت کردند که برگ درخت زیتون اثر ضد سرطانی دارد و در درمان سرطان خون موثر است. محققان اسپانیایی امروز گفتند که تازگی اصلی این مطالعه در شناسایی و اندازه گیری ترکیبات طبیعی موسوم به «فنول» ها در برگ های زیتون می باشد. در این مطالعه از «مگس سرکه» استفاده و مشاهده کردند که عصاره برگ زیتون در این مگس، حشره را نسبت به صدمات فرسودگی سلولی محافظت می کند. مطالعات همچنین ثابت کردند که عصاره برگ زیتون خواص ضد سرطانی و کشنده سلول های توموری دارد و آن را برای درمان سرطان خون در چندین نفر استفاده کردند. این در حالی است که کارخانجات تا به حال برگ زیتون را دور می انداختند و یا آن را برای تولید انرژی استفاده می کردند.

3– استخوان سازی

تحقیقات نشان می دهند که oleuropein موجود در برگ زیتون به استخوان سازی کمک نموده و از کاهش تراکم استخوان ها جلوگری می نماید و مانع از پوکی استخوان می شود.

4 – خاصیت ضد باکتری و ضد ویروسی

Oleuropein و سایر ترکیبات برگ زیتون، دارای خواص ضد میکرواورگانیسم هایی مثل باکتری و ویروس ها هستند. این ترکیبات، توانایی ویروس ها در ساخت اسیدهای آمینه رو دچار اختلال کرده و در نتیجه از تکثیر ویروس ها، جلوگیری می کنند. این ترکیبات نسبت به آنتی بیوتیک ها این مزیت رو دارند که فقط به میکرواورگانیسم های مضری که می خواهیم نابود شوند، حمله می کنند و میکرواورگانیسم های طبیعی بدن رو که برای ما مفید هستند، از بین نمی برند.

5– خاصیت آنتی اکسیدانی

برگ زیتون حاوی فنول های متعددی است. این آنتی اکسیدان ها، فعالیت رادیکال های آزاد مضر در بدن رو خنثی می کنند. وجود رادیکال های آزاد برای بدن ما مضر است زیرا باعث تخریب تولید DNA می شوند. اگر تولید DNA دچار اختلال شود، سلول ها به سرعت پیر می شوند.

6– خاصیت ضد التهاب

یکی از رایج ترین استفاده ها از برگ زیتون، خاصیت شفابخشی است که این برگ ها در از بین بردن بسیاری از التهابات در بدن، دارند. وجود التهاب در بدن به بیماری های متعددی منجر می شود و حتی می تواند زندگی فرد رو تهدید کند.

7- کاهش فشار خون

Oleuropein که در برگ زیتون وجود دارد، رگ های خونی رو گشاد کرده و فشار خون رو پایین می آورد. همچنین از تشکیل لخته خون در رگ ها جلوگیری می کند. به علاوه، برگ زیتون، نامنظمی در ضربان قلب رو از بین می برد و جریان خون در سرخرگ ها رو بهبود می بخشد و قند خون رو در حالت تعادل نگه می دارد.

8 – مقابله با چاقی

یک پژوهش جدید نشان داده است که یک فنجان قهوه به همراه عصاره برگ زیتون می تواند برای مقابله با چاقی مفید باشد. در این پژوهش محققان به موش های آزمایشگاهی رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات و چربی زیاد به مدت هشت هفته دادند تا این که موش ها بهسندرم متابولیک دچار شدند. سپس به این موش ها قهوه غنی شده با عصاره برگ زیتون به مدت هشت هفته دیگر خورانده شد. پژوهشگران متوجه شدند که بعد از مصرف این نوشیدنی، علائمی از بهبودی در قلب و عروق، کبد و بهبود علائم متابولیکی در موش ها مشاهده شد اما در موش هایی که قهوه معمولی مصرف کرده بودند، این علائم بهبود دیده نشد. لیندسی براون، محقق دانشگاه کویینز ماری جنوبی، در این پژوهش گفت: عصاره برگ زیتون به دلیل خواص ضد التهابی که دارد، وزن را کاهش می دهد. به گزارش روزنامه ساندی مورنینگ هرالد، نقش التهاب به عنوان عاملی که موجب ذخیره چربی می شود مجوز مطالعات در زمینه چاقی در سراسر دنیا است.

9 – تقویت سیستم ایمنی

برگ های زیتون از قدیم الایام به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با میکروب ها، مورد استفاده قرار می گرفته اند. مقدار آنتی اکسیدان موجود در محلول عصاره تهیه شده از برگ تازه زیتون، دو برابر عصاره چای سبز و چهار برابر ویتامین C است.

10 – داروی ضد سرماخوردگی

به دلیل توانایی برگ زیتون در مبارزه با برخی ویروس ها، این برگ ها می توانند به جلوگیری و درمان سرماخوردگی کمک کنند. این در حالیست که بیماری های ویروسی، داروی خاصی ندارند اما برگ زیتون می تواند به از بین بردن، سرماخوردگی، آنفلوانزا و تبخال که همگی بیماری ویروسی هستند، کمک کند. طرز تهیه چای برگ زیتون در خانه عصاره برگ زیتون رو می توان از سوپرمارکت ها تهیه کرد اما اگر خودتون درخت زیتون دارید، می توانید چای برگ زیتون رو خودتون تهیه کنید. اما توجه داشته باشید که برگ ها باید با کیفیت بوده و از آفت کش در پرورش اونها استفاده نشده باشد. در اواسط صبح اقدام به چیدن برگ ها نمایید تا شبنم روی برگ ها کاملاً خشک شده باشند. سپس برگ ها رو در دمای ۶۵ درجه سلسیوس (۱۵۰ درجه فارنهایت) در فر خشک کنید. بعد از اینکه برگ ها خشک شدند، اونها رو با دست، خرد کرده و چوب ها و ساقه ها رو از خرده های برگ، جدا کنید. یک قاشق چایخوری از برگ خشک شده رو ر یک فنجان آب داغ به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، بخیسانید. می توانید روزانه سه فنجان از این چای رو میل کنید. این چای مزه تلخ دارد و می توانید از عسل برای شیرین کردن اون استفاده کنید. برای جلوگیری از تحریکات معده، چای رو همراه با غذا میل کنید.

11- کاهش کلسترول

برگ زیتون از طریق جلوگیری از اکسید شدن کلسترول ، از تشکیل کلسترول بد (LDL) در بدن جلوگیری می کند. این کلسترول اکسید شده به عنوان کلسترول بد در بدن شناخته می شود.

طرز تهیه چای برگ زیتون در خانه

عصاره برگ زیتون را می توان از سوپرمارکت ها تهیه کرد اما توجه داشته باشید که برگ ها باید با کیفیت بوده و از آفت کش در پرورششان استفاده نشده باشد. در اواسط صبح اقدام به چیدن برگ ها نمایید تا شبنم روی برگ ها کاملاً خشک شده باشند. سپس برگ ها رو در دمای ۶۵ درجه سلسیوس (۱۵۰ درجه فارنهایت) در فر خشک کنید. بعد از اینکه برگ ها خشک شدند، آنها را با دست، خرد کرده و چوب ها و ساقه ها را از خرده های برگ، جدا کنید. یک قاشق چایخوری از برگ خشک شده رو ر یک فنجان آب داغ به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، بخیسانید. می توانید روزانه سه فنجان از این چای را میل کنید. این چای مزه تلخ دارد و می توانید از عسل برای شیرین کردنش استفاده کنید. برای جلوگیری از تحریکات معده، چای را همراه با غذا میل کنید.

عوارض جانبی عصاره برگ زیتون

اگر بخواهیم در مورد عوارض جانبی آن صحبت کنیم، بایستی بگوییم که هیچ عارضه ی جانبی خطرناکی که به دلیل استفاده از عصاره برگ زیتون ایجاد شده باشد، تا به حال گزارش نشده است. پس از مصرف دوز بیشتر از این عصاره، فرد ممکن است با واکنش های مسمومیت زدایی مانند سردرد، درد بدن، درد عضلانی، افزایش خستگی، علائم شبیه سرماخوردگی یا اسهال روبرو شود. اگر چنین حالتهایی دیده شد، دوز مصرفی را کاهش دهید. به منظور جلوگیری از عوارض جانبی برگ زیتون، بهتر است پس از مصرف عصاره، مقدار کافی آب بنوشید.
تاکنون، آزمایشات بالینی برای تعیین عوارض جانبی احتمالی آن در کودکان و زنان باردار انجام نشده است. جهت حفظ ایمنی، کودکان، زنان باردار و مادران شیرده بدون نظارت پزشک از مصرف این محصول خودداری نمایند. همچنین افرادی که فشار خون پایین و قند خون پایین دارند، توصیه نمی شود از این محصول استفاده کنند. شواهد علمی از اثر متقابل یا تداخل عصاره برگ زیتون با داروهای دیگر در این زمینه ناقص می باشند.