خواص و مضرات روغن اکالیپتوس و طرز تهیه آن

خواص شگفت انگیز روغن اکالیپتوس به قدری زیاد است که باعث می شود در استفاده از آن کوچک ترین تردیدی نداشته باشیم. این روغن گیاهی مناسب افرادی است که به مراقبت از پوست و تقویت موهای خود اهمیت فراوانی می دهند، همچنین روغن اکالیپتوس به کنترل دیابت و تقویت سیستم ایمنی بدن نیز کمک بسیار می کند. طبیعت روغن اکالیپتوس سرد و تر می باشد. روغن اکالیپتوس (به انگلیسی : eucalyptus oil) اسانسی بی رنگ با طعم و بوی تند است که از برگ های تازه درخت اکالیپتوس گرفته می شود و از آن به صورت موضعی و استنشاقی برای درمان بیماری ها و همچنین در آروماتراپی استفاده می شود.
روغن اکالیپتوس از برگ تازه ی درخت همیشه سبز اکالیپتوس گرفته می شود. این روغن بی رنگ، بو و مزه ی تندی دارد. ویژگی دارویی این روغن ناشی از ترکیبی به نام اکالیپتول (معروف به سینئول) است که دارای مواد ضدمیکروب است. روغن اکالیپتوس در انواع گوناگونی از داروهای بدون نسخه مانند پمادها، اسپری های تنفسی، کرم های ضدجوش و دهان شویه ها به کار می رود.
گیاه اکالیپتوس بومی استرالیاست و طی چند قرن گذشته به دیگر قسمت های جهان مانند هند، اروپا و آفریقای جنوبی رسیده است. بسته به اینکه در کجای دنیا باشد، آن را درخت تب بر، درخت صمغ آبی تاسمانی یا stringy bark نیز می نامند. اگرچه کشورهای مختلف روغن اکالیپتوس را در اندازه ی محدود تولید می کنند، جایگاه اصلی آن هنوز استرالیاست.

خواص درمانی-بهداشتی روغن اکالیپتوس

1. درمان آکنه و جوش صورت

روغن اکالیپتوس دارای خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده است به همین دلیل می تواند به درمان آکنه و جوش صورت و حتی جای جوش هم کمک کند.
ماسک روغن اکالیپتوس برای پوست: مقدار مساوی از روغن اکالیپتوس و سرکه سیب را با هم ترکیب کنید و بر روی پوست صورت بمالید، بگذارید 10 تا 15 دقیقه بماند و سپس با آب ولرم خوب بشویید.

2. پاک سازی پوست صورت

روغن اوکالیپتوس به پاک سازی پوست صورت کمک می کند؛ 5 قطره روغن اکالیپتوس را با یک قاشق غذا خوری روغن نارگیل یا بادام شیرین ترکیب کنید و به آرامی بر روی پوست ماساژ دهید و سپس با آب ولرم بشویید.

3. درمان راش پوستی

روغن اوکالیپتوس خواص ضد ویروسی و ضد التهابی قوی دارد و می تواند به درمان زگیل و راش های پوستی کمک کند؛ 5 قطره روغن اکالیپتوس را به یک وان آب گرم اضافه کنید و در آن بنشینید تا بیماری های پوستی را درمان کند.

4. تقویت و افزایش رشد مو

روغن اوکالیپتوس به بهبود گردش خون در بدن کمک می کند به همین دلیل ماساژ آن بر روی پوست سر به تقویت فولیکول های مو کمک کرده و باعث تقویت رشد موی سر می شود.
ماسک مو خانگی با روغن اکالیپتوس: 50 میلی لیتر روغن زیتون را با 5 میلی لیتر روغن اوکالیپتوس ترکیب کنید و هر بار یک ساعت قبل از حمام آن را بر روی مو های خود ماساژ دهید.

5. رشد ریش

ماساژ روغن اکالیپتوس بر روی ریش ها به بهبود گردش خون در پوست صورت کمک کرده و با تقویت فولیکول های موی ریش باعث افزایش رشد ریش ها می شود.

6. درمان شوره سر

روغن اکالیپتوس دارای خواص ضد میکروبی قوی است و به عنوان یکی از بهترین روش های طبیعی برای درمان شوره سر شناخته می شود.
ماسک خانگی ضد شوره: 50 میلی لیتر سرکه سفید را با 5 میلی لیتر روغن اوکالیپتوس و 1 لیتر آب ترکیب کنید و آن را بر روی پوست سر بریزید و خوب ماساژ دهید و بعد با آب گرم و شامپو بشویید.

7. درمان شپش

روغن اکالیپتوس دارای خواص دفع حشرات است به همین دلیل به عنوان یک روش طبیعی برای درمان شپش شناخته می شود.
ماسک مو برای شپش: 3 میلی لیتر روغن اوکالیپتوس را با 30 میلی لیتر شامپو معمولی ترکیب کنید و بر روی مو ها بریزید، کلاه پلاستیکی بر روی مو ها بگذارید و اجازه دهید 10 دقیقه بماند سپس با آب گرم بشویید.

8. سرماخوردگی

روغن اکالیپتوس یکی از بهترین روغن های ضروری برای تحریک سیستم ایمنی بدن و بهبود گردش خون است که خطر ابتلا به بیماری های تنفسی از جمله بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD)، آسم، برونشیت، سینوزیت، سرماخوردگی و آنفلونزا و سرفه را کاهش می دهد. تحقیقات نشان داده که سینئول موجود در روغن اکالیپتوس دارای خواص ضد التهابی است که می تواند احتقان یا گرفتگی بینی در سرماخوردگی و آنفلونزا را بهبود بخشد و به درمان سرفه و برونشیت کمک کند.
طریقه استفاده از روغن اکالیپتوس برای درمان سرفه: مقداری روغن اکالیپتوس را در دستگاه بخور بریزید یا می توانید 2-3 قطره روغن اکالیپتوس را به قفسه سینه و پشت گردن خود بمالید تا سرفه زودتر درمان شود.
روش استفاده روغن اکالیپتوس برای درمان گلودرد: 2-3 قطره روغن اوکالیپتوس را بر روی قفسه سینه و گلوی خود بمالید.

9. درمان سردرد سینوسی

روغن اوکالیپتوس یکی از بهترین روغن های ضروری برای درمان سردرد است چون می تواند فشار سینوسی را کاهش داده و سردرد را درمان کند.
یک مطالعه در سال 2011 نشان داده که روغن اوکالیپتوس به دلیل خواص ضد التهابی و ضد درد طبیعی که دارد به مهار تشکیل مخاط در سیستم تنفسی کمک کرده و سردرد ناشی از سینوزیت را درمان می کند.
روش استفاده روغن اکالیپتوس برای پاک سازی سینوس ها: در یک فنجان آب جوش 1 تا 2 قطره روغن اکالیپتوس بریزید و به مدت 5 تا 10 دقیقه با آن بخور بدهید تا سینوس ها را پاک سازی کرده و سردرد ناشی از سینوزیت را درمان کند.

10. دندان ها و لثه

روغن اکالیپتوس دارای خواص ضد عفونی کننده قوی است به همین دلیل با کاهش پلاک خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را کاهش داده و برای درمان التهاب لثه مفید می باشد.
دهانشویه خانگی طبیعی: 1-2 قطره روغن اکالیپتوس را به یک لیوان آب اضافه کنید و از آن به عنوان دهانشویه برای رفع بوی بد دهان استفاده کنید.

11. حساسیت و آلرژی فصلی

اجزای روغن اوکالیپتوس مانند اکالیپتول و سیتررونال، دارای اثرات ضد التهابی هستند و با تقویت سیستم ایمنی بدن به پیشگیری و درمان حساسیت و آلرژی فصلی کمک می کنند.
روش استفاده از روغن اکالیپتوس برای درمان آلرژی فصلی: 5 قطره روغن اکالیپتوس را در یک بطری آب بریزید و در خانه و محیط کار خود اسپری کنید. همچنین می توانید یا 2-3 قطره روغن را به طور موضعی به گیجگاه و قفسه سینه خود بمالید تا آلرژی فصلی را درمان کنید.

12. ضد باکتری و ضد ویروس قوی

مطالعات متعدد نشان می دهد که روغن اوکالیپتوس خواص ضد باکتریایی قوی داشته و خطر ابتلا به عفونت ناشی از باکتری های اشرشیا کولی و استافیلوکوک اورئوس را کاهش می دهد. تحقیقات دیگر نشان داده که روغن اوکالیپتوس دارای اثر ضد ویروسی قوی در برابر ویروس هرپس سیمپلکس عامل تبخال تناسلی می باشد. روغن اکالیپتوس همچنین می تواند به عنوان یک عامل ضد قارچی در برابر عفونت های قارچی از جمله قارچ کاندیدا عمل کند.

13. کاهش درد و التهاب

روغن اکالیپتوس دارای خواص ضد درد و ضد التهاب طبیعی است و هنگامی که استنشاق می شود یا به صورت موضعی استفاده شود به کاهش درد عضلانی، درد بدن و تورم آن کمک می کند.
روش استفاده از روغن اکالیپتوس برای درمان درد: 3 قطره روغن اکالیپتوس را با مقداری روفن نارگیل رقیق کنید و به صورت موضعی به محل درد بمالید.

14. درمان گوش درد

روغن اوکالیپتوس دارای خواص ضد میکروبی قوی است که به پاک سازی مجرای گوش کمک کرده و باعث درمان درد و عفونت گوش می شود.

15. تقویت حافظه

یک مطالعه نشان داده که اگر ترکیب روغن اکالیپتوس، روغن نعناع و اتانول را به پیشانی و گیجگاه بمالید به عنوان آرام بخش عمل کرده و باه بهبود عملکرد شناختی و تقویت حافظه کمک می کند.

16. خنک کننده طبیعی بدن

روغن اکالیپتوس دارای خواص خنک کنندگی است و در روز های گرم تابستان می تواند به خنک شدن سریع بدن کمک کند. پیشنهاد می شود که چند قطره روغن اکالیپتوس را به یک بطری آب اضافه کرده و بر روی بدن اسپری کنید تا سریع خنک شوید.

17. دیابت و قند خون

گفته می شود که ماساژ روغن اکالیپتوس بر روی بدن با بهبود گردش خون به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک می کند.

18. سنگ کلیه

سنگ کلیه یک بیماری بسیار دردناک می باشد، ماساژ روغن اکالیپتوس بر روی کلیه ها به دلیل خواص ضد درد و ضد التهاب طبیعی که دارد به درمان درد ناشی از سنگ کلیه کمک می کند.

19. درمان طبیعی سل

روغن اکالیپتوس دارای خواص ضد باکتریایی قوی است و برای پاک سازی سیستم تنفسی بسیار مفید می باشد به همین دلیل گفته می شود که ماساژ دو قطره از این روغن بر روی قفسه ی سینه و پشت کمر به درمان بیماری سل کمک می کند.

20. درمان اسهال

استفاده موضعی از روغن اکالیپتوس به بهبود حرکات روده کمک کرده و به درمان اسهال و پاک سازی روده ها کمک می کند.

عوارض و مضرات روغن اکالیپتوس

توجه داشته باشید که روغن اکالیپتوس به هیچ وجه خوراکی نیست و برای درمان بیماری ها از آن به صورت موضعی یا آروماتراپی استفاده می شود. همچنین توصیه می شود که روغن اکالیپتوس را حتما با روغن هایی مانند روغن نارگیل، روغن زیتون و روغن بادام رقیق کنید.
نوزادان و کودکان: مصرف خوراکی روغن اکالیپتوس برای نوزادان و کودکان بسیار سمی است. نوزادان و کودکان پوست حساسی دارند به همین دلیل توصیه می شود که روغن اکالیپتوس را حتی به صورت موضعی هم برای آن ها استفاده نکنید. به شما پیشنهاد می کنیم که روغن اکالیپتوس را فقط به عنوان بخور برای پاک سازی سیستم تنفسی در نوزادان و کودکان استفاده کنید.
دوران بارداری و شیردهی: متخصصان توصیه می کنند که زنان باردار و شیرده بهتر است از مصرف روغن اکالیپتوس اجتناب کنند.

طرز تهیه روغن اکالیپتوس در منزل

روش اول:
در مرحله ی اول باید مقداری برگ جوان و تازه اکالیپتوس را جمع آوری کنید و خوب بشویید تا تمیز شوند.
بگذارید آب آن ها گرفته شود و سپس با یک پارچه ی نخی خشک کنید تا هیچ آب نداشته باشند.
برگ ها را خرد کرده و به یک ظرف بزرگ روغن حامل اضافه کنید، برگ ها بر روی سطح روغن شناور می مانند. (روغن نارگیل، روغن زیتون و روغن بادام بهترین گزینه ها هستند)
(توجه داشته باشید که اگر 1 فنجان برگ اکالیپتوس دارید باید 4 فنجان روغن حامل استفاده کنید)
درب ظرف حاوی روغن حامل و برگ های اکالیپتوس را ببنیدید و بگذارید حداقل 14 روز زیر نور خورشید بماند تا عصاره ی آن در بیاید. (در این مرحله برگ ها در قسمت پایینی ظرف شیشه ای جمع می شوند)
حالا این ترکیب را از صافی رد کنید تا روغن اکالیپتوس شما آماده شود، آن را در ظرف شیشه ای تیره بریزید و حداکثر به مدت 6 ماه در یخچال نگه دارید.

روش دوم:
در مرحله ی اول باید مقداری برگ جوان و تازه اکالیپتوس را جمع آوری کنید و خوب بشویید تا تمیز شوند.
بگذارید آب آن ها گرفته شود و سپس با یک پارچه ی نخی خشک کنید تا هیچ آب نداشته باشند.
برگ ها را خرد کرده و به یک ظرف بزرگ روغن حامل اضافه کنید و بگذارید به مدت 6 ساعت بر روی حرارت بسیار کم بپزد تا عصاره آن در بیاید. (هرچه زمان پخته شدن بیشتر باشید، روغن بوی قوی تری پیدا می کند)
این ترکیب را از صافی رد کنید و روغن به دست آمده را در یک ظرف شیشه ای بریزید و حداکثر به مدت 6 ماه در یخچال نگه دارید.

هشدار مهم : روغن اکالیپتوس به هیچ وجه خوراکی نیست و فقط باید به صورت موضعی و با مشورت پزشک برای موارد درمانی استفاده شود