نتایج حاصل از مطالعات گیاه شناسی قومی و یا بومی گیاه پرسیاوشان در منطقه نشان می دهد که این گیاه برای درمان سرماخوردگی، درمان تب و سرفه مفید است. پرسیاوشان از نظر طبّ قدیم ایران، معتدل است. در طب گذشته از گیاه پرسیاوشان در درمان سرفه و علائم سرماخوردگی و ریزش منطقه ای مو استفاده می شد.
مشخصات گیاه پرسیاوش
پرسیاوشان با نام علمی Adiantum capillus veneris گیاهی علفی، سرخسی و پایا می باشد گیاه پر سیاوش گیاه علفی پایا از رده سرخس ها است. این گیاه را می توان در مناطق شمالی از جمله: مازندران، گیلان، مازندران، استانهای مرکزی، لرستان، فارس، خوزستان، لرستان و بوشهر یافت کرد. پر سیاوشان از نظر طب قدیم ایران طبعی معتدل دارد. برای درمان بیماری های چون سرفه و علایم سرما خوردگی و ریزش منطقه ی مو استفاده می شود. در زمان قدیم از پر سیاوشان برای درمان ریزش مو استفاده می کردند. دمنوش پر سیاوشان به عنوان خلط آور قوی شناخته شده است و برای بیماری های شدید تنفسی مانند برسامه مفید است. از این گیاه برای تنظیم قاعدگی نیز استفاده می شود چون ادرارآور خفیف است. از این گیاه روغن پرسیاوشان به دست می آید.
این گیاه دارای شاخه های سیاه، سخت، باریک و براق به درازای تقریبا 20 سانتی متر، و برگ های کوچکی مانند برگ های گشنیز، به صورت بریده بریده دارد. ساقه و گل و میوه و دانه ندارد. ریشه اش از لحاظ دارویی بی ارزش است. گیاه پرسیاوشان را بیشتر می توانید کنار جوی و چاه های قدیمی که در نواحی مرطوب و سایه دار قرار دارند پیدا کنید. این گیاه دارای خواص درمانی بسیاری بوده که سم زدایی کبد، کمک به درمان زردی یا یرقان و کمک به دفع راحت سنگ های کلیوی از جمله آن ها است. برخی دیگر از خواص دارویی این گیاه عبارتند از:
برای دفع سنگ مثانه مفید است. . تنگی نفس را درمان می کند. سرفه و سرماخوردگی را تسکین می دهد. ادرارآور است. . التهاب گلو را درمان می کند. برای درمان برونشیت موثر است. . خوردن گرد خشک آن برای اسهال مفید است. ضماد سوخته آن جهت جلوگیری از ریزش مو و رویاندن آن کاربرد دارد. پرسیاوشان تب بر است.
خواص درمانی پر سیاوشان
این گیاه دارای خواص درمانی بسیاری بوده که سم زدایی کبد، کمک به درمان زردی یا یرقان و کمک به دفع راحت سنگ های کلیوی از جمله آن ها است. خاصیت ضد تب دارد. همچنین برای صفرا، بلغم و سوداکه در معده و روده بسیار مناسب است. همچنین برای خلط سینه و تنگی نفس هم بسیار مناسب است.
خواص پرسیاوشان برای درمان سرماخوردگی
جهت از بین بردن سرفه و سرماخوردگی و اخلاط گلو می بایست به میزان 100 گرم پرسیاوشان خشک را با یک لیتر آب جوش و نیم کیلو شکر قاطی نمایید و به مدت شش ساعت بگذارید به همین حال بماند سپس آن را با فشار از صافی رد کنید و در داخل ظرفی قرار دهید تا کم کم ته نشین گردد و بعد قسمت صاف شده ی روی آن را بردارید و با یک کیلو و نیم شکر و 80 گرم دیگر برگ پرسیاوشان مخلوط نمایید و بجوشانید تا غلیظ گردد.
مقدار استفاده این شربت دو قاشق غذاخوری تا چند بار در روز است. همچنین ریختن چند قطره از دم کرده آن در بینی برای رفع گرفتگی بینی در موارد سرماخوردگی مفید است.
برای تهیه شربت سرفه ناشی از بیماری سرما خوردگی پرسیاوشان ۱۲۵ گرم ریشه ختمی، ۱۲۵ گرم برگ پرسیاوشان، ۵۰ گرم انار و ۷۰۰ گرم خرما را در مقدار مناسب آب آنقدر می جوشانیم تا به قوام آید و به صاف شده آن مقداری شکر اضافه می کنیم.
خواص پرسیاوشان برای تنظیم قند خون
دانشمندان با انجام آزمایشات بر روی موش های آزمایشگاهی در سال 2014 و با استفاده از دوزهای متفاوت از عصاره ی گیاه پرسیاوشان، که نتیجه حاصل از آن در مجله ی بین المللی تحقیقات دارویی و بالینی اعلام شد،ترکیبات شیمیایی تانن و فلاونوئیدهای پرسیاوشان از افزایش قندخون جلوگیری می نماید (ضدهایپرگلایسمی) و خطر ابتلا به بیماری دیابت را کم می نماید.
خواص گیاه پر سیاوش برای مو
بیشترین خاصیت روغن پرسیاوشان برای مو است. این روغن میتواند به راحتی از ریزش مو جلوگیری کند. همچنین برای تقویت مو مناسب است. خود گیاه پرسیاوشان برای سیاه کردن مو بسیار مناسب است.
از بین بردن سنگ مثانه
پرسیاوشان خواص زیادی دارد. یکی از این خواص از بین بردن سنگ مثانه است. پرسیاوشان به دفع سنگ و کم کردن درد ناشی از آن کمک بسیاری می کند.
درمان مشکلات خواب
از خواص پرسیاوشان درمان مشکلات مربوط به خواب، اعم از بی خوابی، کم خوابی، درگیری فکری، ناآرامی، کابوس دیدن، عدم احساس آرامش و… است. این گیاه می تواند به شما در کنترل اعصاب و پیدا کردن احساس آرامش کمک کند. قرار دادن آن در اتاق خوابتان به شما آرامش می بخشد و استشمام عطر آن باعث دور شدن افکار منفی از شما می شود. علاوه بر این، مصرف دمنوش این گیاه نیز خواص بسیاری برای کسانی دارد که به دنبال کنترل اعصاب و آرامش بخشی هستند.
شیوه استفاده از گیاه دارویی پرسیاوش
- جوشانده: سه قاشق سوپ خوری برگ پرسیاوشان را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید به آرامی به مدت یک ساعت بجوشد. سپس آن را صاف کنید. مقدار مصرف آن ۳ تا ۶ فنجان در روز است.
- شربت سینه: مقدار ۱۰۰ گرم پرسیاوشان خشک را با یک لیتر آب جوش و نیم کیلو شکر مخلوط کرده و به مدت شش ساعت بگذارید بماند سپس آن را با فشار از صافی بگذرانید و در داخل ظرفی بریزید تا کم کم ته نشین شود. بعد قسمت صاف شده روی آن را بردارید و با یک کیلو و نیم شکر و ۸۰ گرم دیگر برگ پرسیاوشان مخلوط کرده و بجوشانید تا غلیظ شود. مقدار مصرف این شربت دو قاشق غذاخوری تا چند بار در روز می باشد. این شربت برای رفع سرفه و برونشیت استفاده می شود. ضمناً خلط و سینه را نرم کرده و باعث رفع اخلاط می شود.
- دم کرده: مقدار ۲۰ گرم برگ خشک پرسیاوشان را در یک لیتر آب بریزید و بگذارید به مدت یک ساعت بماند. سپس آن را صاف کنید.
- برای تقویت مو و رشد موها، برگ تازه پرسیاوشان را به صورت پماد تهیه کنید و روی سر مالش دهید یا این که از دم کرده آن مصرف کنید.
طرز تهیه دمکرده پرسیاوشان:
برای دم کردن این گیاه فقط از برگ های آن استفاده مي شود . درون یک ظرف، یک پیمانه آب را روی دو قاشق چای خوری برگ پرسیاوشان خشک و یا در صورت تازه بودن برگ ها، یک چهارم پیمانه بریزید. وقتی مخلوط جوش آمد بگذارید به مدت پنج دقیقه آهسته بجوشد. . مخلوط را درون یک صافی بریزید. اگر می خواهید جوشانده شما شیرین باشد کمی عسل درون آن بریزید و برای طعم بهتر نیز می توانید چند قطره آب لیمو درون آن بچکانید. توجه: قبل از استفاده از این گیاه دارویی، با یک پزشک مشورت کنید. از جوشانده این گیاه به طور مداوم استفاده نکنید برای این کار می توانید 10 روز از آن استفاده کنید و 5 روز فاصله بگذارید و مجدد آن را مصرف کنید. تنها یک فنجان از این جوشانده را در روز بنوشید مگر در مواقع بیماری های حاد مانند سرماخوردگی حاد یا آنفلوآنزا، که مصرف سه فنجان در روز به مدت 4 روز مجاز است.
مضرات پرسیاوشان
- به دلیل خواص ضدبارداری پر سیاوشان، زنان باردار نمی توانند از آن استفاده کنند.
- مصرف بیش از اندازه ی پرسیاوشان باعث استفراغ می شود.
- مصرف بیش از حدّ عصاره ی پرسیاوشان می تواند باعث ضعف عضلانی، کما و حتی آسیب به چشم شود.
- پر سیاوشان همچنین دارای مضراتی بر روی طحال (غیر از نوع قرمز آن) می باشد.
- قبل از استفاده از این گیاه دارویی، با یک پزشک مشورت کنید.
- تنها یک فنجان از این جوشانده را در روز بنوشید مگر در مواقع بیماری های حاد مانند سرماخوردگی حاد یا آنفلوآنزا، که مصرف سه فنجان در روز به مدت ۴ روز مجاز است.
خاصیت دارویی گل قاصدک را بشناسیم
