یک استاد دانشگاه گفت: «اگر اقتصاد کشور نتواند میان نرخ سود و بازدهی بازار های مختلف هماهنگی و تناسب ایجاد کند و سیاست های جزیره ای در بخش های مختلف اتخاذ شود هزینه های زیادی می تواند به بخش های دیگری تحمیل کند و اثرات ناگواری به بار آورد. در بازار ارز در سه ماهه اخیر شاخص کل از ۵۰۰ هزار واحد به یک میلیون دویست هزار واحد رسیده است، این بیش از ۱۰۰ درصد بازدهی داشته است، این بازدهی در هیچ بازاری نبوده است و قطعا به سایر بازار ها آسیب می زند.»
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از فرارو، رونق بورس، باعث خروج سرمایه های از بانک ها و ورود آن ها به بازار سرمایه شده است. سیاست های دولتی درباره نرخ سود بانکی نیز در این باره تاثیر داشته است. دولت می گوید ورود نقدینگی به بازار سرمایه باعث می شود که صاحبان صنایع و شرکت های بزرگ تولیدی بتوانند نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کنند و به اقتصاد کشور رونق دهند. اما این سیاست خطرات خود را نیز دارد. مسئله اصلی این است که همه نقدینگی خارج شده از بانک ها جذب بازار بورس نمی شود بخشی از آن جذب بازار خودرو، بخشی مسکن و طلا و ارز می شود. از طرف دیگر با خروج نقدینگی از بانک ها، توان سیستم بانکی برای پرداخت تسهیلات کاهش می یابد. بازنده بزرگ این وضعیت هم کسب کار های کوچک و متوسط هستند که حالا به راحتی نمی توانند از تسهیلات بانکی استفاده کنند.
وحید شقاقی تحلیلگر اقتصادی و استاد دانشگاه در این باره گفت: "ما به یک شورای هماهنگی نرخ سود در کشور احتیاج داریم تا بتواند بازدهی بازار های مختلف را ارزیابی کند مانع از تصمیم های جزیره ای و دستگاهی شود. چرا که تصمیمات جزیره ای می تواند برای بازار های دیگر هزینه هایی در پی داشته باشد."
او افزود: «بازار سرمایه می تواند بازدهی مناسبی داشته باشد. اما در این سه ماهه اخیر بازدهی بیش از حد بوده است به نحوی که برخی سهم ها در سه ماهه اخیر ۳۰۰ درصد رشد داشته اند. اگر این میزان با شرایط اقتصادی و واقعیت های بنگاه مورد نظر مطابقت داشته باشد منافاتی با اصول اقتصادی ندارد، اما در عموم سهم ها افزایش بازدهی به دلیل هیجانات و هجوم نقدینگی بوده است. شاخص کل هم همین را نشان می دهد. شاخص کل در یک سال اخیر حدود ۱۲ برابر رشد کرده است.»
به گفته این استاد دانشگاه "افزایش شدید بازدهی بازار سرمایه اثرات و تبعاتی در دیگر بازار ها داشته است. یکی از این بخش ها نظام بانکی است که با استفاده از نرخ سود سپرده های مدت دار و کوتاه مدت می توانست نقدینگی را جذب کند. تلاش بانک مرکزی این بود که نرخ سود را کاهش دهد و یا تثبیت کند. شورای پول و اعتبار در سال های گذشته نرخ سود ۱۵ درصد را اعلام کرده بود و ابلاغیه بانک مرکزی نیز بانک ها را ملزم کرد سود سپرده های مدت دار را در ۱۵ درصد حفظ کنند، اما نرخ سود سپرده های کوتاه مدت را به ۸ درصد کاهش دهند.
شقاقی افزود: "این از یک طرف به نفع بانک ها است، از این جهت که بانک ها به جای ده درصد برای سپرده های کوتاه مدت هشت درصد سود می دهند. اما مسئله اصلی این است که بازار های دیگر ملتهب است، بانک ها وضعیت دشواری در جلب سپرده های مدت دار دارند. خیلی از مردم به دنبال آنند که سپرده های مدت دار خود را به کوتاه مدت تبدیل کنند و پول خود را در یکی از این بازار های موازی مثل طلا، ارز، خودرو، مسکن و یا بورس سرمایه گذاری کنند."
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: «بانک ها با سپرده های کوتاه مدت نمی توانند برای ارائه تسهیلات میان مدت و بلند مدت برنامه ریزی دقیقی داشته باشند. نظام بانکی روی سپرده های مدت دار می تواند برنامه ریزی میان مدت و بلندمدت انجام دهد. اگر می خواهد تسهیلات یکسال به بالا بدهد باید روی سپرده های مدت دار و یکسال به بالا برنامه ریزی کند. بانک ها نمی توانند روی سپرده های کوتاه مدت حساب ویژه ای باز کنند چرا که ممکن است سیاست ها و تصمیم گیری ها تغییر کند و ورود و خروج سپرده های کوتاه سرعت بالایی به خود بگیرد.»
او با بیان اینکه "پول در سیستم بانکی همیشه هست و حذف نمی شود"، گفت: «اما مسئله این است فردی که مبلغی سپرده کوتاه مدت در حسابش دارد با جذاب شدن بازار های موازی هر روز با این پول خود کار می کند و سرعت گردش پول بالا رود. آن فرد با پول خود طلا می خرید، فروشنده طلا هم پول حاصله از این معامله را به بازار دیگری می برد و آن سپرده در سیستم بانکی تثبیت نمی شود و مدام جا به جا می شود و از حسابی به حساب دیگر می رود، در نتیجه بانک نمی تواند روی آن برنامه ریزی کند.»
شقاقی تاکید کرد که در آینده شاهد این خواهیم بود که نسبت سپرده های مدت دار به کوتاه مدت کمتر خواهد شد که تاثیر منفی بر کسب وکار های کوچک و متوسط خواهد داشت.
او افزود: «بنگاه های بزرگ می توانند تامین مالی را از بازار سرمایه بگیرند. اما کسب و کار های کوچک و متوسط که نمی توانند در بازار سرمایه حضور پیدا کنند باید از سیستم بانکی تامین مالی شوند، در نتیجه با کاهش یافتن سپرده های مدت دار در تسهیلات دهی به کسب وکار ها هم با مشکل روبه رو خواهیم شد. مخصوصا اینکه پرداخت تسهیلات کسب وکار ها با بازگشت بیش از یکسال خواهدبود.»
این استاد دانشگاه گفت: «اگر اقتصاد کشور نتواند میان نرخ سود و بازدهی بازار های مختلف هماهنگی و تناسب ایجاد کند و سیاست های جزیره ای در بخش های مختلف اتخاذ شود هزینه های زیادی می تواند به بخش های دیگری تحمیل کند و اثرات ناگواری به بار آورد. در بازار بورس در سه ماهه اخیر شاخص کل از ۵۰۰ هزار واحد به یک میلیون دویست هزار واحد رسیده است، این بیش از ۱۰۰ درصد بازدهی داشته است، این بازدهی در هیچ بازاری نبوده است و قطعا به سایر بازار ها آسیب می زند.»
