اعتبار سنجی مجلات چه اهمیتی دارد؟
به خوبی می دانید برای انتشار تولیدات علمی خود در قالب مقالات نیاز به ژورنالهای معتبر و تخصصی داخلی و خارجی دارید اما ژورنالها به شرطی امتیاز آور می باشند که دارای اعتبار باشند. ژورنالهای معتبر داخلی و خارجی را باید قبل از سابمیت مقاله اعتبار سنجی کنید تا از اعتبار آنها اطمینان داشته باشید. چنانچه مجله اعتبار لازم را نداشته باشد علی رغم تمام تلاش هایی که برای سابمیت کرده اید سابمیت مقاله هیچ سودی نخواهد داشت. باید مجله ای که مد نظر دارید را قبل از هر چیز اعتبار سنجی کنید تا کیفیت کافی داشته باشد. درجه اعتبار مجلات با یکدیگر متفاوت می باشد و شما باید مجله ای را انتخاب کنید که قابل تایید وزارت علوم, وزارت بهداشت و یا دانشگاه آزاد اسلامی باشد. در مورد مجلات نامعتبر و جعلی، توجه داشته باشیم که با اعلام لیست جدیدی از مجلات نامعتبر و جعلی از سوی هر سه نهاد اعلام شده، سیاهه های قبلی از درجه اعتبار ساقط می شوند و سیاهه ی جدید جایگزین می گردد و ملاک سنجش اعتبار مجلات قرار می گیرد. در بلک لیست ( Black List) اعلام شده، مجلات نامعتبر تاریخ ورود به سیاهه را دارند و از تاریخ ذکر شده به بعد چاپ مقاله در این مجلات هیچ امتیازی را شامل نمی شود. اما برای مجلات جعلی هیچ تاریخی ذکر نمی گردد، از این رو تمامی مقالات چاپ شده در این مجلات نامعتبر محسوب می گردد.
برای تشخیص اعتبار ژورنالهای تخصصی می توانید با مراجعه به سایت آنها و دریافت لیست انتشار یافته توسط آنها از اعتبار مجله اطمینان حاصل فرمایید. فقط دقت داشته باشید که لیست ها هر سال به روز رسانی می شوند. دقت فرمایید که مراجعه به سایت های جعلی و نامعتبر نیز ممکن است باعث اشتباه شود و نتوانید ژورنال مناسبی را انتخاب کنید. حتما به آدرس سایت هایی مراجعه فرمایید که توسط نهادهای زیر تایید شوند و توسط آنها انتشار یابند.
- مرکز برنامه ریزی و سیاستگذاری پژوهشی وزارت علوم و تحقیقات فناوری (https://rppc.msrt.ir/fa)
- دفتر گسترش تولید علم دانشگاه آزاد اسلامی (http://rvp.iau.ir/sp/)
- مرکز توسعه و هماهنگی اطلاعات و انتشارات علمی وزارت بهداشت، درمان و اموزش پزشکی (http://blacklist.research.ac.ir/)
برای جستجوی مجلات معتبر می توانید از نشانه های اینترنتی زیر برای هر یک از مجلات استفاده کنید:
- ISI: http://ip-science.thomsonreuters.comمجلات
- ISC: https://isc.ac/fa مجلات
- Scopus: http://www.scimagojr.com مجلات
- Pubmed: https://www.nlm.nih.gov/bsd/serfile_addedinfo.htm مجلات
راههای تشخیص
چگونه مجلات جعلی و نامعتبر را شناسایی نماییم؟
- نام مجله را به طور کامل در گوگل جستجو کنید. یعنی فقط یک یا چند کلمه اصلی را جستجو نکنید بلکه تک تک لغات اسم و عنوان مجله را به صورت کامل در گوگل درج کنید.
- اگر اسم ادیتور مجله را می دانید، اسم ادیتور را نیز در گوگل جستجو کنید.
- وبسایت این گونه مجلات معمولا خیلی شبیه به مجلات اصلی طراحی می شوند و فقط ممکن است در یک حرف متفاوت از هم باشند، پس وبسایت این گونه مجلات را با دقت زیاد بررسی کنید تا دچار اشتباه نشوید.
- برخی از مجلات جعلی و نامعتبر، انواع مقالات علمی و تخصصی را در حوزه های مختلف می پذیرند در حالی که مجلات معتبر معمولا در یک حوزه اختصاصی فعالیت می کنند.
- این گونه مجلات معمولا در بخش آرشیو خود، انبوهی از مقالات چاپ شده را دارند تا به نوعی اثبات کنند که جزو مقالات جعلی نیستند ولی شما می توانید عنوان یکی از مقالات را جستجو کنید و مطمئن شوید که قبلا در مجله ای به چاپ رسیده است یا نه. این نشان می دهد که این گونه مجلات حتی مقالات را نیز می توانند از ژورنال های معتبر کپی کرده و یا به بیان بهتر سرقت نموده و تلاش می کنند که خود را معتبر جلوه دهند.
- قدمت تاسیس وب سایت مجلات نشانه بارز جعلی بودن یا نبودن آن ها می باشد.تاریخ تاسیس وب سایت مجلات جعلی یا نامعتبر معمولا به چند سال گذشته برمی گردد.
- بسیاری از این مجلات به منظور جذب پژوهشگران، ایمیل خود را به آن ها می دهند، در حالی که مجلات معتبر به هیچ عنوان به کسی ایمیل خود را نمی دهند.
- برخی از این گونه مجلات ISSN ندارند.
تفاوت مجلات نامعتبر و جعلی
همانطور که در تعاریف بالا ذکر شد مجلات جعلی و نامعتبر ماهیت متفاوتی دارند به خاطر همین، این دو گروه از مجلات در جدول های جداگانه ای ذکر می گردد. در مورد مجلات نامعتبر و جعلی، توجه داشته باشیم که با اعلام لیست جدیدی از مجلات نامعتبر و جعلی از سوی هر سه نهاد اعلام شده، سیاهه های قبلی از درجه اعتبار ساقط می شوند و سیاهه ی جدید جایگزین می گردد و ملاک سنجش اعتبار مجلات قرار می گیرد. در بلک لیست ( Black List) اعلام شده، مجلات نامعتبر تاریخ ورود به سیاهه را دارند و از تاریخ ذکر شده به بعد چاپ مقاله در این مجلات هیچ امتیازی را شامل نمی شود. اما برای مجلات جعلی هیچ تاریخی ذکر نمی گردد، از این رو تمامی مقالات چاپ شده در این مجلات نامعتبر محسوب می گردد.
چگونه موضوع جذاب برای مقاله پیدا کنیم؟
