به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از روزنامه شهروند، موضوع لغو پرواز های ایران به ترکیه و بالعکس نه تنها برخی از مردم را با مشکل مواجه کرده است، بلکه آنها به این سبب که ایرلاین ها حاضر به بازگرداندن مبالغ بلیت های کنسل شده نیستند، نمی توانند هزینه های خود را بازپس بگیرند.
موضوعی که هرچند به گفته سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری، نباید موجب نگرانی مسافران باشد و آنها می توانند نسبت به کنسلی بلیت برابر مقررات شرکت های هواپیمایی اقدام کنند اما رحیم یعقوب زاده، کارشناس اقتصاد گردشگری به «شهروند» می گوید: «سازمان هواپیمایی کشوری در این موضوع بسیار ضعیف عمل کرده است و مسئولیت بازگرداندن وجه بلیت ها به مسافران متوجه این سازمان است.» مشابه چنین نظری را هم حرمت الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ابراز کرده و گفته: «سازمان هواپیمایی کشوری باید حتما ضمانت های لازم را برای بازگرداندن مبالغ مسافران درصورت استرداد یا کنسلی بلیت از شرکت های هواپیمایی خارجی بگیرد.»
مسافران نگران نباشند!
به گفته رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی، در طول دوران شیوع کرونا و توقف پرواز کشورهای مختلف طبق وضع بهداشتی خود و کشور طرف مقابل نسبت به برقراری یا رفع محدودیت های پروازی تمهیدات مختلف و متفاوتی را اتخاذ می کند. شنبه شب نیز کشور ترکیه به دلیل شیوع بیماری کرونا برقراری مجدد پروازها را به کشور خود برای برخی کشورها ازجمله ایران به تعویق انداخته است. به گزارش پایگاه خبری اتاق بازرگانی ایران، جعفرزاده گفته است: «این تعویق مجوز پرواز به ایران یا از ایران توسط ترکیه فقط به منظور رعایت پروتکل های بهداشتی و شیوع کرونا بوده و دلیل دیگری نداشته است. کشورها در اتخاذ تصمیمات خود برای بازکردن مرزها بسته به شرایط متفاوت عمل می کنند.»
او درباره وضع بلیت های فروخته شده توسط شرکت های هواپیمایی درمسیر ترکیه گفته است: «به هرحال این مجوزها لغو شده و مسافران می توانند نسبت به کنسلی بلیت برابر مقررات شرکت های هواپیمایی اقدام کنند و نگرانی نداشته باشند.» گفتنی است که بیست وسوم تیرماه پرواز تهران به مقصد استانبول برقرار شده بود. این پرواز در روزهای دوشنبه و جمعه هر هفته انجام می شد و پروازها به این کشور با داشتن سه شرط «داشتن تابعیت کشور ترکیه»، «دارابودن اقامت دایم این کشور» و «داشتن ویزای کاری معتبر کشور ترکیه» ممکن بود.
مسئولیت اصلی متوجه سازمان هواپیمایی کشوری است
رحیم یعقوب زاده، کارشناس اقتصاد گردشگری در توضیح چرایی چنین وضعیتی و راه های حل وفصل آن، می گوید: «درچنین مواردی مهم ترین نقش و سهم مربوط می شود به سازمان هواپیمایی کشوری و رابطه ای که با ایرلاین ها دارد. این سازمان باید با ایرلاین ها مذاکره کند و در پی آن تلاش کند تا تمام مبلغ بلیت ها به مسافران مسترد شود.»
او می افزاید: «با توجه به اینکه در دور پیشین لغو پرواز ها نیز بخشی از مبلغ بلیت ها به مسافران بازگردانده نشده است، این بار نیز بنا بر خبرهایی که به نقل از مسافران از گوشه و کنار می رسد، به نظر چنین مسأله ای به وقوع پیوسته است، البته از جانب ایرلاین های داخلی هرچند کمتر اما ایرلاین های خارجی هیچ گونه مبلغی بابت بلیت های کنسل شده به مشتریان شان مسترد نکرده اند. این همه درحالی است که اگر فرضاً مشتری هم بخواهد هزینه بلیت کنسل شده خود را نزد ایرلاین ها فریز کند، بعد از رفع محدودیت ها برای خرید بلیت جدید نهایتا باید مابه التفاوت قیمت بلیت جدید را پرداخت کنند.»
این کارشناس اقتصاد گردشگری در ادامه می گوید: «درکنار سازمان هواپیمایی کشوری تنها کاری که سازمان حمایت از مصرف کنندگان یا احیانا اتحادیه ها می توانند انجام دهند، اعتراض و پیگیری موضوع است اما بیش از آنها سازمان هواپیمایی کشوری است که باید در این رابطه نقش آفرینی کند. پای اصلی مدیریت وضع و دفاع از حقوق مصرف کننده در رابطه با این سازمان است، اما به نظر می رسد به جهت تحریم ها و کاهش حضور ایرلاین های معتبر جهانی در پرواز های مرتبط با ایران، این سازمان در چنین مواردی بسیار ضعیف نقش آفرینی می کند.» یعقوب زاده همچنین در رابطه با موارد مشابه در دیگر کشور های جهان می گوید: «ایرلاین های معتبر و برند جهانی برای حفظ مشتری خود چنین اقدامی نمی کنند و درچنین مواقعی همان طور که طی ایام کرونا و وضع محدودیت ها و لغو پرواز ها در دیگر کشور ها شاهد آن بوده ایم، هزینه بلیت ها را به مشتری های خود مسترد کردند.
یا اگر هم مواردی بوده که چنین نشده، سازمان های هواپیمایی بسیاری از کشور ها در ایام کرونا چنین موضوعی را با ایرلاین ها به نفع مصرف کنندگان حل وفصل کرده اند.» او یادآور می شود: «کشور هایی که ارتباطات بین المللی اقتصادی مناسبی دارند، در این موارد توان مذاکره خوبی دارند اما متأسفانه به این جهت که ارتباطات بین المللی اقتصادی کشورمان به جهت تحریم ها کاهش پیدا کرده است، در این موارد هم با مشکل جدی در مذاکرات با ایرلاین ها و حتی در برخی موارد با سازمان هواپیمایی جهانی روبه رو هستیم. ایرلاین های بین المللی هم که هنوز با کشورمان همکاری می کنند، به سبب نبودِ بسیاری از رقبای شان نگران از دست دادن بازار ایران و مشتریان شان نیستند و می دانند هر اقدامی کنند، مشتریان مجبور هستند باز هم به سراغ آنها بیایند. ایرلاین های داخلی هم سوداگرانه با موضوع مواجه می شوند و نهادهای مربوط هم تا به اینجا نشان داده اند نمی توانند یا نمی خواهند تمام و کمال حقوق مصرف کننده را از آنها بگیرند.»
سازمان هواپیمایی کشوری از ایرلاین ها ضمانت بگیرد
همچنین روز گذشته نیز حرمت الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز در رابطه با این موضوع گفت: «تأخیر یا انجام نشدن پرواز ها در این زمینه مشکلی نیست بلکه مشکل اصلی آن است که این ایرلاین ها و شرکت های هواپیمایی خارجی بلیت را به مسافر فروخته و این شرکت های هواپیمایی حاضر به بازگرداندن مبالغ نیستند.»
او ادامه داد: «در پرواز های ماه های گذشته هم این مشکل وجود داشت که مسافران بلیت را لغو (کنسل) می کردند، اما شرکت های هواپیمایی حاضر به پرداخت مبالغ نبودند و دوباره اگر اقدام به خرید بلیت می کردند، باید با مبلغ بیشتری خریداری می کردند.» رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی توضیح داد: «سازمان هواپیمایی کشوری باید حتما ضمانت های لازم را برای بازگرداندن مبالغ مسافران درصورت استرداد یا کنسلی بلیت از شرکت های هواپیمایی خارجی بگیرد.»
رفیعی یادآور شد: «مشکلاتی در پرواز های خارجی پیش از عید برای مسافران ایجاد شد و هنوز بسیاری از ایرلاین های خارجی مبالغ بلیت ها را به مسافران بازنگرداندند. بسیاری از ایرلاین ها بلیت ها را کنسل می کنند و مبالغ را به مسافران بازنمی گردانند و بعد از مدت کوتاهی بار دیگر بلیت را گران تر به مسافران می فروشند.» او توضیح داد: «سازمان هواپیمایی درحال رایزنی برای برقراری پرواز های خارجی با ترکیش ایر، قطر ایرویز، فلای دوبی و سایر پرواز های خارجی است، اما امیدواریم پیش از بازگشت این ایرلاین ها به کشور، ضمانت های لازم را برای بازگرداندن مبالغ مسافران درصورت استرداد یا کنسلی بلیت دریافت کنند یا حداقل جریمه یا مبلغی را بابت تأخیر در بازگرداندن بلیت ها درنظر بگیرند.»
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی خاطرنشان کرد: «تاکنون بخشی از مبالغ مسافران بازگردانده شده، اما ما معتقد هستیم حتی نباید یک میلیون یا یک میلیارد هم از مبالغ مسافران در پرواز های خارجی باقی بماند و این ایرلاین ها حق ندارند به بهانه های مختلف از این موضوع سوء استفاده کنند.» رفیعی بیان کرد: «تاکنون چندین بار تاریخ پرواز های ترکیه تغییر کرده است و این باعث می شود که قیمت این پرواز ها تغییر کند و ما امیدواریم سازمان هواپیمایی کشور نظارت خود را بر قیمت های این پروازها افزایش دهد.» او درنهایت اظهار کرد: «امیدواریم ایرلاین ها برنامه های خود را برای افزایش نرخ های خود تغییر دهند، چراکه این موضوع در کاهش تعداد مسافران اثر بسیار زیادی دارد.»با ادامه یافتن بیماری کووید-١٩ و گسترش موج دوم آن به نظر داستان برقراری و لغو پرواز ها کماکان ادامه خواهد داشت، اما ادامه وضعیت این چنینی اگر باز هم برای مسافران رخ دهد، غیرقابل تحمل خواهد بود و سازمان هواپیمایی کشوری هرچه زودتر باید برای آن چاره اندیشی کند.