موزه بزرگ خراسان یکی از مهم‌ترین موزه‌های مشهد در خراسان رضوی به حساب می‌آید که در نزدیکی پارک کوهسنگی واقع شده است. این موزه 4 ورودی متفاوت دارد و می‌توانید از چهار جهت مختلف، وارد این موزه شوید. موزه بزرگ خراسان در سال 1393 در یک ساختمان 12 طبقه افتتاح شد و بخش بزرگی با نام دکتر میرفندرسکی دارد. داخل موزه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است و در تمامی بخش‌ها، مخازنی برای نگهداری از اشیای مختلف تاریخی را مشاهده خواهید کرد. هر طبقه از موزه بزرگ خراسان، به تاریخی خاص اختصاص دارد. در بخش‌هایی از این موزه می‌توانید آثاری متعلق به دوران هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان را بیابید. در بخش‌های دوران اسلامی این موزه، می‌توانید شاهد قرآن‌هایی باشید که به ائمه‌اطهار منسوب هستند. به‌غیر از این آثار، انواع قرآن‌های نفیس، شیشه، کتاب و فرشینه‌های ارزشمند دوره‌های مختلف تاریخی نیز در این موزه نگهداری می‌شوند. این موزه شامل امکانات رفاهی و خدماتی کامل مثل سالن اجتماعات، کتابخانه، نمازخانه، سرویس بهداشتی و راهنمای موزه است.
آدرس: مشهد، بوستان کوهسنگی، موزه بزرگ منطقه‌ای خراسان
موزه‌های آستان قدس رضوی در مجموعه آستان قدس رضوی واقع شده و یکی دیگر از موزه‌های مشهد است. بخش موزه آستان قدس رضوی، دارای مساحتی بالغ بر هزار و 300 مترمربع است. در این موزه آثار هنری و صنایع دستی با قدمت بیش از هزار سال نگهداری می‌شوند. بازدید از آنها را به شما عزیزان و هنر دوستان توصیه می‌کنیم. معماری موزه، ظاهری بسیار زیبا دارد و بر اساس سبک معماری ایرانی اسلامی بنا شده است. چنین طراحی معماری یک چالش بزرگ به حساب می‌آید و در بخش‌های مختلف آن، می‌توانید سبک دوران متفاوتی از معماری ایرانی را مشاهده کنید. نکته جالب توجه درباره موزه آستان قدس رضوی این است که اکثر اشیای موجود در آن، اهدایی هستند. در این موزه از صدها قالی، ظروف زینتی، سلاح سرد و گرم و انواع قرآن نفیس نگهداری می‌شود. این موزه دارای ساختمان‌های مختلفی از جمله ساختمان موزه مرکزی، ساختمان موزه قرآن، ساختمان موزه فرش، حمام مهدی قلی بیگ و کتابخانه وابسته است.
موزه مرکزی
در ساختمان موزه مرکزی آستان قدس می‌توانید شاهد گنجینه حرم رضوی، تمبر و اسکناس، نجوم و ساعت، سلاح سرد و گرم، ظروف زینتی، هنرهای تجسمی، صدف و حلزون‌های دریایی، سکه و انواع مدال باشید.
موزه فرش
ساختمان موزه فرش دارای سه طبقه متعدد است. ساخت و جمع‌آوری آثار داخل این موزه از سال 1382 تا 1389 به طول انجامید و نهایتاً در سال 1390 افتتاح شد. در طبقه اول می‌توانید شاهد انواع قالی‌های بافت مناطق شرق و مرکز کشور باشید. در طبقه اول قالی‌های بافت مناطق غرب و شمال غرب کشور و عشایر به چشم می‌خورند. همچنین طبقه زیرهمکف نیز به انواع قالی‌های دوره صفوی اختصاص داده شده است.
موزه قرآن
در ساختمان موزه قرآن، شاهد بخش‌های گنجینه قرآن، آثار اهدایی سید علی خامنه‌ای، آثار اهدایی استاد فرشچیان و همچنین تالار مرقعات و ابزار کتابت خواهید بود.
حمام مهدی قلی بیگ
حمام مهدی قلی بیگ نیز توسط فردی با همین نام ساخته شده است. بعدها آن را به آستان قدس رضوی اهدا کرده‌اند. در گذشته این حمام به صورت رایگان در اختیار زائران امام رضا قرار می‌گرفت. تا سال 1376، همه ساله صدها زائر از این حمام استفاده می‌کردند تا نهایتاً به تدریج استفاده از حمام‌های عمومی منسوخ شد. به همین خاطر در سال 1385، کاربری این حمام را به موزه تغییر دادند. در حال حاضر داخل این حمام می‌توانید انواع پوشاک سنتی اقوام مختلف، وسایل سنتی حمام، لوازم آرایش و وسایلی که برای حمام نیاز است را مشاهده کنید. بخش کتابخانه نیز دارای هزاران جلد کتاب نفیس است که در 80 سال گذشته آن را وقف آستان قدس کرده‌اند.
آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، حرم مطهر امام رضا، صحن کوثر
نادرشاه افشار یکی از مهم‌ترین و مقتدرترین پادشاهان ایرانی بوده است که فتوحات بسیاری را در کارنامه او می‌توان مشاهده کرد. نادرشاه در شهر مشهد به خاک سپرده شده است و آرامگاه او بعد از آرامگاه امام رضا، یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی مشهد به حساب می‌آید. ساختمان اصلی باغ موزه نادری در سال 1342، توسط هوشنگ سیحون، یکی از نوابغ معماری ایران طراحی شد. در کنار آرامگاه نادرشاه، دو تالار بزرگ در باغ نادری به چشم می‌خورد که به موزه تعلق دارند. در این دو سالن که از جمله موزه‌های مشهد هستند می‌توانید شاهد آثاری زیبا و انواع اسلحه باشید که به دوران نادرشاه افشار تعلق دارند. علاوه بر آرامگاه کوچک نادرشاه که بر اساس اسناد تاریخی، شخص نادرشاه دستور ساخت آن را صادر کرده بود، می‌توانید شاهد مجسمه وی نیز باشید. در این مجسمه که توسط ابوالحسن صدیقی، از شاگردان کمال الملک ساخته شده است، می‌توانید تصویر نادرشاه افشار را به همراه سربازانش تماشا کنید. جالب است بدانید که آرامگاه محمد تقی خان پسیان، یکی از سرداران به نام خراسان نیز در همین باغ موزه قرار دارد.
آدرس: مشهد، چهار راه شهدا، آرامگاه نادر، موزه باغ نادری
موزه آیین‌های پهلوانی مشهد را می‌توان یکی از موزه‌های مشهد دانست که آن را به طور اختصاصی به ورزش باستانی ایرانی یا همان زورخانه اختصاص داده‌اند. مرشد علی اکبر قاسمی، معروف به پهلوان رستم، یکی از پهلوانان معروف ایرانی بود که در مشهد زندگی می‌کرد. او برای آنکه آیین‌های پهلوانی و ورزش سنتی ایرانی برای نسل بعدی به جا بماند، اقدام به ساخت یک موزه با همین نام کرد. نکته جالب توجه درباره موزه شه لافتی مشهد این است که شخص مرشد علی اکبر قاسمی تمامی مراحل افتتاح این موزه را به تنهایی انجام داد. حتی تمامی آثاری که در این موزه به چشم می‌خورد نیز حاصل 45 سال سفر پهلوان به شهرهای مختلف کشور هستند. این موزه حدود 2 هزار مترمربع مساحت دارد و شامل دو بخش مجزا می‌شود. در یک بخش بزرگ از موزه، شاهد گود زورخانه خواهید بود. جالب است بدانید که هنوز هم پهلوانان در این زورخانه ورزش می‌کنند و می‌توانید به تماشای آنها بنشینید. در بخش دوم وسایل قدیمی پهلوانان، لباس‌های آنها و آیین پهلوانی را مشاهده خواهید کرد. تقریباً می‌توان گفت که چنین موزه‌ای در سراسر ایران وجود ندارد و بازدید از آن قطعاً جذابیت خاصی به همراه خواهد داشت.
آدرس: مشهد، جاده توس، بلوار شاهنامه، چهار برج، بهار 24
یکی دیگر از موزه‌های مشهد موزه توس است. همان طور که از نام این موزه مشخص است، در شهر توس و نه مشهد قرار دارد. البته توس دارای فاصله بسیاری تا شهر مشهد نیست و به همین خاطر آن را جزء موزه‌های مشهد به حساب آوردیم. موزه توس را تقریباً می‌توان یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین موزه‌های مشهد دانست که به استاد شعر و ادب فارسی، ابوالقاسم فردوسی اختصاص یافته است. این موزه در بخش پایینی آرامگاه فردوسی قرار دارد و همه ساله گردشگران بسیاری از آن بازدید می‌کنند. ساختمان موزه نیز همراه با سازه اصلی آرامگاه، به دست استاد معماری ایران، یعنی استاد هوشنگ سیحون طراحی و ساخته شده است. در بخش داخلی موزه می‌توانید شاهد آثار سنگی تاریخی، انواع پیه‌سوز، عطردان و آثار دیگری باشید که طی حفاری به دست آمده‌اند. همان طور که انتظار می‌رود، در این موزه از انواع شاهنامه نفیس نیز نگهداری می‌شود که بسیار ارزنده و گران‌بها هستند.
اشیا و آثار موجود در این موزه به صورت کلی به چهار دسته تقسیم می‌شوند. یک بخش از آن به قطعات سفالی دوره اسلام و پیش از اسلام و انواع سکه‌های دوره اسلام اختصاص یافته است. بخش دوم مخصوص وسایل سوارکاری، سپر، گرز، وسایل موسیقی و انواع تیروکمان است. در بخش سوم می‌توانید شاهد انواع ظروف سفالی لعاب‌دار، ظروف سفالی معمولی و ظروف مفرقی باشید که به قرن چهار و پنجم میلادی تعلق دارند. در بخش چهارم موزه نیز شاهد انواع نقاشی خواهید بود که متعلق به دوران گذشته هستند.
آدرس: خراسان رضوی، مشهد، کیلومتر 20 آزاد راه کنار گذر شمالی، شهر توس
موزه نان مشهد اولین موزه تخصصی نان در تمام کشور و حتی خاورمیانه است که در سال 1390 در مشهد افتتاح شد. در سراسر جهان فقط 13 موزه نان وجود دارند که معروف‌ترین آنها در کشورهای آلمان، روسیه، برزیل، لیتوانی، اسپانیا و سوئیس هستند و چند سالی است که شاهد حضور موزه نان در ایران نیز هستیم. در این موزه به صورت اختصاصی درباره تولید نان صحبت می‌شود. نان مایه برکت است و به همین خاطر باید برای آن اهمیت بسیاری قائل شد. در بخش کشاورزی شاهد مراحل بذرافشانی، خرمن‌کوبی، گندم‌چینی و چک‌زدن خواهید بود. در بخش آسیاب‌بانی، دستاس، آسیاب و آسباد را مشاهده خواهید کرد. در بخش آتش، شاهد تنور سنگی، انواع تنور سفالی، تنور مال، تنور عشایری، تنوع حیاطی، تنوع ایستاده و ساج خواهید بود. رقص اپر یا همان رقص افر، نوعی رقص باستانی است که از دوران اشکانیان به یادگار مانده است. در آن دوران برای شکرگزاری بابت محصولات کشاورزی این رقص را انجام می‌دادند که در این بخش با آن نیز آشنا خواهید شد.
آدرس: خراسان رضوی، مشهد،کیلومتر 17 بزرگراه آسیایی، بعد از سه راه فردوسی، کوچه شهید یزدی، کارخانه گندم دشت مشهد
در کنار موزه نان، موزه‌ای با نام آب نیز در مشهد وجود دارد. آب در گذشته به همین سادگی که ما از آن استفاده می‌کنیم، در اختیار همه نبود. برای به دست آوردن آب، باید مراحل سختی را پشت سر می‌گذاشتند. استخراج، انبار کردن و همچنین توزیع آب در گذشته یک چالش بسیار بزرگ محسوب میشد. با این وجود باید بدانید که مردم ایران از گذشته جزء اقوامی بودند که بهترین روش را برای برداشت و توزیع آب در اختیار داشتند. در گذشته و حتی از دوران هخامنشیان، مردم ایران از روش‌های مختلفی همانند احداث قنات، ساخت آب‌انبار و یخدان و از این قبیل ابتکارات برای نگهداری و انتقال آب استفاده می‌کردند. موزه آب مشهد از سال 1378 فعالیت خود را آغاز کرد. در این موزه می‌توانید شاهد انواع سازه‌های معروف و وسایل قدیمی باشید که برای برداشت، نگهداری و انتقال آب شرب از آنها استفاده می‌کردند.
آدرس: خراسان رضوی، مشهد، بلوار سازمان آب، اداره آب منطقه‌ای خراسان
موزه علوم زمین یکی دیگر از موزه‌های مشهد است که اگر به زمین‌شناسی علاقه‌مند باشید، برای شما جذابیت بسیاری خواهد داشت. در این موزه که در سال 1385 افتتاح شد، از بیش از 700 نمونه کانی، 100 نمونه سنگ، 14 نمونه عنصر طبیعی، 50 نمونه فسیل و 60 نمونه سنگ ارزشمند قیمتی نگهداری می‌شود. این موزه 450 مترمربع مساحت دارد و یکی از موزه‌های بسیار نفیس در زمینه علوم زمین‌شناسی به حساب می‌آید.
آدرس: مشهد، بلوار فکوری، میان فکوری 55 و 57
در هر شهر یک موزه مردم‌شناسی وجود دارد تا به واسطه آن مسافران را با فرهنگ و دیرینه آن منطقه آشنا کنند. موزه مردم‌شناسی رباط ویرانی به فرهنگ، پیشینه، پیشه و شغل مردم محلی خراسان از گذشته تا به امروز می‌پردازد. جالب است بدانید که این موزه در ساختمانی بنا شده است که قدمت آن به دوران تیموری باز می‌گردد. این موزه مجموعاً دارای 9 اتاق مختلف با سقف‌های جناقی شکل است. در موزه مردم‌شناسی رباط ویرانی آثار باستانی کشف شده در این منطقه را به نمایش می‌گذارند.
آدرس: مشهد، 10کیلومتری جاده مشهد به شاندیز، ویرانی 19
