معنی انواع رنگ ها در فرش ایرانی چیست؟

فرش ایرانی با کاربرد انواع مواد، رنگ ها و طرح های زیبا در سبک های مختلف داستانی منحصربه فرد را روایت می کند که ریشه در تاریخ خارق العاده ایرانیان دارد. فرش های عتیقه و مجلل ایرانی، نشان دهنده هنر و تاریخ باستانی و تاثیرگذارترین فرهنگ جهان هستند.هر فرشی قصه ای برای گفتن دارد و فرش های ایرانی برای روایت این داستان ها طراحی شده اند؛ طراح هر فرش با انتخاب نقش و رنگ مختص به خود راوی ذهن خلاق طراح و داستان آن فرش است. فرش های ایرانی همیشه به دلیل رنگ های متنوعی که در تولیدشان استفاده می شود، مشهور بوده اند. رنگ نقش مهمی در زندگی ما دارد، از غذایی که می خوریم تا دکوراسیونی که انتخاب می کنیم. اما با این وجود، متاسفانه وقتی می خواهیم برای یکی از اتاق های خانه خود قالی بخریم کمتر به سبک و تاثیر آن بر روی احساسات مان توجه می کنیم. در کنار سبک، رنگ فرش انتخابی شما نیز نشانه المان های خاصی است.
طراحی فرش، رج شمار و تکنیک بافت همگی از عواملی هستند که می توانند رنگ ها را تقویت کنند. به عنوان مثال اگر گره های بیشتری در هر اینچ مربع از فرش وجود داشته باشد، رنگ حتی غنی تر و پر رنگ تر از آنچه که است به نظر می رسد. به خصوص اگر فرش ابریشمی باشد. بافندگان قدیمی نکات زیادی را در مورد رنگ می دانستند. زیرا آن زمان همه رنگ ها از منابع طبیعی تولید می شدند. برای فهم بیشتر این موضوع باید معنای رنگ های به کار رفته در فرش ها را بهتر بشناسیم.در افسانه ها و روایت قومی قالی، مضامین مشترک ریشه در لایه های مبهم تاریخ دارند و هنوز هم الهام بخش انتخاب رنگ برای طرح های امروزی هستند.

فرق فرش شرقی و فرش ایرانی چیست؟

ابتدا با این حقیقت شروع کنیم که همه فرش ها با هم یکسان نیستند. فرش شرقی به تمام فرش های تولید شده در آسیا گفته می شود. از طرفی هر فرشی که الگوی سنتی روی آن وجود دارد نیز فرش شرقی نامیده می شود. در حالی که فرش ایرانی در واقع فرش های بافته شده در سرزمین پارس است.
در گذشته به این فرش ها، فرش پارسی گفته می شد. اما امروزه مردم به طور متناوب از کلمه “فارسی” یا “ایرانی” استفاده می کنند. با این حال وقتی از کلمه فرش شرقی استفاده می شود، منظور مادر تمام فرش ها، یعنی همان فرش ایرانی است. چرا که امروزه بسیاری از نقشه ها و طرح های قدیمی فرش ایرانی در هند و پاکستان نیز بافته می شود. این در حالی است که طرح های اختصاصی در این کشورها نیز به نوعی از طرح های اصیل فارسی وام گرفته اند.

تعداد رنگ های مورد استفاده در فرش های ایرانی

هرچه رنگ های بیشتری در فرش به کار برده شده باشد، فرش گران تر می شود. در بعضی فرش های نفیسی که به دست فرشبافان ماهر بافته شده و در موزه ها نگهداری می شود، قریب به 250 رنگ در فرش دیده می شود. آفرینش فرشی با چنین ترکیب رنگ پیچیده ای به سال ها تجربه و دانش نیاز دارد.

معنی رنگ ها در فرش ایرانی

رنگ های موجود در فرش های شرقی نقش بزرگی در نمادگرایی و داستان پردازی دارند. فراموش نکنید که نمادهای موجود روی فرش ها دارای اهمیت هستند. در این مقاله می خواهیم معانی و نمادگرایی رنگ ها را با هم بررسی کنیم. رنگ فرش های فارسی و شرقی ارتباط زیادی با نحوه تاثیر روانی آنها بر روی محیط زندگی ما دارد. بنابراین انتخاب رنگ فرش مطابق با احساسات ما، بسیار مهم است. هر رنگی که در فرش استفاده می شود، یک معنی خاص دارد. در ادامه به برخی از معانی رنگ ها در فرش ایرانی اشاره می کنیم.

رنگ طلایی و زرد در فرش های ایرانی

زرد و طلایی رنگ های هستند که متمایز به نظر می رسند. رنگ زرد عموما با خوشبختی و انرژی همراه است در حالی که رنگ طلایی بیشتر به معنای شکاف بکار برده می شود. با این وجود هر دو رنگ دارای ریشه های یکسان هستند. هر دو رنگ از هند و اروپا به معنای طلا سرچشمه می گیرند و به معنای توجه بیشتر هستند.

ایرانیان رنگ زرد را با تابش نور خورشید و شادی از زندگی مرتبط می دانند. در فرش دستباف ایران اغلب مواقع رنگ طلایی و قهوه ای با یکدیگر به کار برده می شود که نمادی از ثروت و قدرت می باشد. این رنگ ها بیشتر در فرش های مخصوص خانواده های سلطنتی استفاده می شد و نمایانگر قدرت و برجسته کردن طرح بود.

روانشناسی رنگ زرد یا طلایی

زرد یا طلایی شاداب ترین و انرژی بخش ترین رنگ است. این رنگ به دلیل مرتبط دانستن با پول و طلا نمادی از شکوه و تجمل نیز به شمار می رود. این رنگ زرین برای تزریق انرژی و انگیزه در دفتر کار یا برای مفرح و دلنشین کردن اتاق نشیمن و اتاق بازی مناسب است.

رنگ سبز

در همه دنیا رنگ سبز نشان دهنده رفاه، تعادل، سلامتی و رشد است. رنگ سبز یادآور جنگل های پر جنب و جوش، برگ های بهاری تازه و تولد دوباره است.در فرش ایرانی رنگ سبز جز رنگ های رایج نیست؛ اما وقتی در طرحی از رنگ سبز استفاده می شود، نشان دهنده جلوه و ویژگی خاصی ست.

طبق روایات قرآن، رنگ مورد علاقه حضرت محمد سبز زمردی بود. شاید تا حدودی رنگ سبز مقدس است و برای فرش کمتر استفاده می شود، اما فرش های عتیقه ایرانی از این رنگ گاه بهره برده اند.

روانشناسی رنگ سبز

سبز هم رنگ زندگی و هم رنگ ثروت است. رنگ های سبز اصلی و سبز روشن نمادی از طبیعت، نوزایی و سلامتی است. سبز های تیره تر نمادی از ثروت و احتمالاً حرص و آز است. سبز مایل به زرد معمولاً بار منفی دارد و برای نشان دادن حسادت و بیماری به کار برده می شود. بنابراین هرجا که می خواهید حسی از شادابی و سرزندگی طبیعی را القاء کنید، فرشی به رنگ سبز روشن یا سبز اصلی پهن کنید.

رنگ قرمز و فرش ایرانی

نشان دهنده شادی، نشاط، شانس، شجاعت، ثروت و نیروی سرزنده زندگی بوده. بسته به رنگ قرمز و تندی آن نشان دهنده رنگی گرم و پرجنب و جوش و پرانرژی ست و برای بیان احساسات هیجان انگیز از آن استفاده می شود. مردم از رنگ قرمز برای جلب توجه بیشتر استفاده می کنند. قرمز رنگ خون و آتش، دو نماد قدرتمند در نیروهای طبیعت است.

رنگ قرمز در فرش ایرانی برای ایجاد طرح های شگفت انگیز با طیف گسترده ای از جلوه های بصری استفاده می شود. طراحان فرش های اولیه از رنگ قرمز برای ایجاد تاکید در طراحی های خود استفاده می کردند و این رنگ در فرش نشان دهنده قدرت بود.

در آسیا رنگ قرمز نماد شانس است و مرسوم است که بسیاری از عروس های آسیایی مانند عروسان کشور هند در هنگام ازدواج با رنگ قرمز آراسته می شوند.

روانشناسی رنگ قرمز

همه می دانند که قرمز رنگی مهیج و تحریک کننده است، اما این توضیح قدری مبهم است. قرمز چه حسی را تحریک می کند؟ پاسخ مشخصی برای این سوال وجود ندارد، احساساتی که رنگ قرمز آنها را برمی انگیزد به محیط بستگی دارد. با این حال مطالعات نشان داده است که رنگ قرمز علاوه بر به هیجان آوردن فرد، باعث بروز نشانه های جسمی تحریک، از قبیل افزایش ضربان قلب و سریع تر شدن تنفس نیز می شود. عشق، مبارزه جویی و گرسنگی احساساتی است که قرمز آنها را برمی انگیزد. بنابراین رنگ قرمز برای اتاق خواب یا سالن غذاخوری مناسب است.

معنی رنگ آبی

نماد تنهایی، صداقت، قدرت و یا زندگی پس از مرگ؛ آبی نماد آرامش است که برای ایجاد حس آرامش درونی در طرح ها بکار می رود. در بسیاری از فرهنگ ها، آبی مظهر اعتماد و وفاداری ست. پس از رنگ قرمز و بژ، رنگ آبی یکی از رایج ترین رنگ های مورد استفاده در فرش ایرانی ست.

در طبیعت منابع زیادی برای ایجاد رنگ آبی وجود ندارد؛ شاید برای همین در بیشتر فرش های عتیقه سعی در جایگزینی این رنگ شده بود. فرش های ایرانی که با رنگ آبی نیلی بافته شده اند، با نقش های امیدوارکننده در تنهایی اساطیری خاصی در آمیخته اند و تداعی کننده زندگی بعد از مرگ هستند.

رنگ آبی نیل رنگرزان از گیاهی به همین نام به دست می آید، که در آناتولی غربی رشد نموده و نیل می دهد. نیل، که یک آبی عمیق تر است، نماد حکمت عرفانی، خودشناسی و شناخت معنوی است. در حالی که آبی، رنگ ارتباط با دیگران است، نیلی، رنگ آبی را به سوی افکار درونی، بینش های عمیق و شهود سوق می دهد.

روانشناسی رنگ آبی

آبی رنگی آرام بخش و بازتابی از آسمان و دریا است. آبی نمادی از خردمندی، اعتماد و وفاداری است. آبی نقطه مقابل قرمز است، این رنگ متابولیسم بدن را آهسته می کند و اثری آرام بخش دارد. شواهد نشان می دهد که رنگ آبی به آرامش ذهن و بدن کمک می کند. آبی رنگ محبوب آقایان است. بنابراین از رنگ آبی در اتاق هایی که می خواهید، جوی آرام داشته باشد، استفاده کنید. رنگ آبی برای اتاق غذاخوری و آشپزخانه مناسب نیست، مگر آن که بخواهید اشتها را سرکوب کنید.

رنگ قهوه ای در فرش دستباف ایرانی

یادآور زمین و خاک؛ زرد به مفهوم خورشید بوده و اغلب به حکومت و حاکمان مربوط می شده. قهوه ای موجود در فرش های ایرانی نشانگر سیاره مادر، زمین است و به عنوان نشانه ای برای باروری بکار می رود.این رنگ شاید یکی از مهمترین رنگ هایی باشد که باید در زندگی امروزی ما مورد توجه قرار گیرد. قهوه ای خاکی یک انتخاب عالی برای ایجاد حس طبیعی بودن کف خانه است. با قدم گذاشتن بر روی فرش قهوه ای شما احساس می کنید روی خاک قدم گذاشته اید.

معنی رنگ نارنجی در فرش های ایرانی

نارنجی نوعی رنگ طنزآمیز است که با آتش و هیجان همراه است. در حالی که فرهنگ های غربی نارنجی را به عنوان سمبل ماجراجویی می بینند، معنای آن در شرق بسیار متفاوت است. در آسیا، نارنجی اغلب با بودیسم و ​​هندوئیسم همراه است.

مفهوم معنوی رنگ نارنجی یا پرتقالی انتخاب خوبی برای طراحان فرش ایرانی ست که برای ابراز تقوا و فروتنی و همچنین ایمان و فداکاری به کار می رود. رنگ های زرد و قرمز در تن های مختلف از رنگ نارنجی در طرح های قدیمی فرش به کار رفته اند. اتحاد این رنگ ها برای ایجاد رنگی تحریک آمیز و نشان دادن حس تمامیت است.

نارنجی اثری شبیه به قرمز، اما در شدت کمتر دارد. رنگ نارنجی فضایی سرزنده، گرم و مهمان نواز ایجاد می کند. البته سایه های مختلف نارنجی معانی متفاوتی دارد. نارنجی به ندرت برای بافت فرش به کار برده می شود، اما می تواند رنگ مفرحی برای اتاق کودک یا اتاق بازی باشد. نارنجی تیره نیز مانند قرمز برای سالن غذاخوری مناسب است.

معنی رنگ سیاه در فرش ایرانی

قدرتمند بوده، و می توانسته مخرب باشد، و به طور معمول برای تعیین خطوط و مرزهای یک طراحی دقیق مورد استفاده قرار می گرفته است.مشکی رنگی رسمی است که قدرت، نیروی شیطانی و رمز و راز را القاء می کند.رنگ سیاه یا مشکی یادآور احساس پوچی و احساسات تیره و تاریک است. با این حال رنگ مشکی در یک ترکیب مناسب، نشان دهنده ی وقار و شکوه می باشد.

بافندگان ایرانی به ندرت از رنگ مشکی در نقوش مختلف فرش ایرانی استفاده می کردند؛ اما نمونه های از فرش های بی نظیر ایرانی نیز وجود دارند که از رنگ مشکی برای ایجاد جزئیات در طرح ها استفاده کرده اند.. امروزه، رنگ سیاه به کار رفته در فرش های مدرن معانی مثبتی مانند “پوچی” یا “رمز و راز” دارد.

روانشناسی رنگ مشکی

مشکی رنگی رسمی است که قدرت، نیروی شیطانی و رمز و راز را القاء می کند. رنگ سیاه یا مشکی یادآور احساس پوچی و احساسات تیره و تاریک است. بااین حال رنگ مشکی در یک ترکیب مناسب، نشان دهنده ی وقار و شکوه است. درهرحال هنگام استفاده از رنگ مشکی دقت کنید.

معنی رنگ های بژ و سفید

می توانسته خلوص و صلح و یا عزاداری و غم و اندوه باشد. رنگ سفید در اکثر کشورها به عنوان رنگ خلوص و معصومیت پذیرفته شده است. بافندگان ایرانی نیز همین باور را داشتند و سفید اغلب برای ایجاد طرح های مختلف با رنگ بژ مخلوط می شد. سایه روشن رنگ سفید یا بژ بسته به نوع پشم مورد استفاده در فرش ایرانی متفاوت است. رنگ سفید برجسته ترین رنگ به کار رفته در فرش های سنتی بافته شده در شهر نائین استان یزد است.

روانشناسی رنگ سفید و بژ

سپید رنگ پاکدامنی و خلوص است. این رنگ حس پاکیزگی و بی گناهی را بیدار می کند. سپید رنگ کمال است، چون هرگونه نقص و ناخالصی سپیدی را مخدوش می سازد. بااین توصیف سپید رنگ مناسبی است، البته به شرطی که بتوانید آن را تمیز نگه دارید. به خاطر داشته باشید که تمیز کردن فرش سفید سخت است و فرش سفید خاک گرفته آن زیبایی روز اول را نخواهد داشت

کرم یا بژ و خاکستری جزء رنگ های خنثی هستند. این رنگ ها نیز معنی دارند، اما عواطف و احساسات شدیدی را بیدار نمی کنند و حتی آرام کننده یا کسالت بار محسوب می شوند. کرم و خاکستری رنگ های پرکاربردی هستند که برای هر اتاقی مناسب اند و با طیف وسیعی از رنگ های مختلف دیوارها هماهنگ می شوند.

فرش تیره برای خانه بهتر است یا روشن؟