در گذشته گیاهان دارویی در درمان انواع بیماری ها به کار می رفتند، اما به مرور زمان نقش این درمان کم رنگتر شد و گیاهان شیمیایی، مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفتند. باز با این وجود افراد دیگری نیز وجود دارند که به خوبی متوجه تاثیرات مثبت گیاهان دارویی در درمان انواع عارضه ها و بیماری ها هستند. به طور مثال افراد زیادی هستند که برای تقویت حافظه، حفظ زیبایی پوست، جلوگیری از ریزش مو، درمان درد معده، سردرد و… به هیچ عنوان سراغ قرص و داروهای شیمیایی نمی روند و فقط برای درمان بیماری های خود، از گیاهان دارویی به اندازه کافی استفاده می کنند.
درمان بیماری های پوست و مو با گیاهان دارویی
- برای درمان آکنه، کک ومک و لک های پوستی (اسطوخدوس، شمعدانی عطری و آویشن شیرازی)،
- اگزما (بابونه، سدر و گل مغربی)
- سوختگی، درماتیت آلرژیک، ترک های پوستی، آفتاب سوختگی و گزش حشرات (حنا، شمعدانی، شیرین بیان و همیشه بهار)
- تبخال (بادرنجبویه، زیتون و مورد)
- تعریق (مریم گلی و حنا)
- بیماری های قارچی سطحی (آویشن شیرازی، درمنه و نعنا فلفلی)
- رشد و تقویت مو (رزماری)،
- کاهش موهای زائد (تاتوره)
- و دافع حشرات (سنبل هندی) مفید هستند.
گیاهان موثر بر زیبایی پوست و مو
- صبر زرد: صبر زرد جریان گردش خون در پوست سر را بهبود می بخشد و رشد مو را تحریک می کند.
- غان: روغن تهیه شده از درخت این گیاه به کاهش ریزش مو کمک می کند و باعث رشد مو می شود. اغلب این گیاه به افرادی که از کم شدن مو رنج می برند، توصیه می شود.
- بابا آدم: این گیاه سرشار از «phytosterois» و اسیدهای چرب طبیعی است که برای حفظ موی سر و رشد طبیعی آن لازم می باشد.
- علف گربه: این گیاه ضد خارش است.
- بابونه: بابونه برای موهای چرب که حاوی شوره سر است، مفید می باشد. علاوه بر آن این گیاه با ایجاد تعادل در میزان آب اپیدرم، مانع خشک شدن پوست می شود.دم اسبی: این گیاه حاوی ماده ای به نام «silica» است که با جوان سازی پیاز مو باعث رشد آن می شود. علاوه بر آن این ماده به رشد ناخن نیز سرعت می بخشد. می توان روغن آن را به طور مستقیم روی پوست سر مالید یا این که به صورت خوراکی، کپسول آن را مصرف کرد.
- آلوئه ورا: از جمله این گیاهان آلوئه ورا است. گیاه آلوئه ورا یا صبر زرد به مدت 2000 سال مورد استفاده قرار گرفته و از 300 سال قبل از میلاد مسیح به صورت سنتی مصرف می شد. در ایالات متحده از این گیاه برای درمان زخم های ناشی از سوختگی و مشکلات پوستی مثل انواع زخم ها، آکنه، تبخال، گال، پسوریازیس و برخی تومورهای پوستی استفاده می شد.
- آووکادو: گیاه آووکادو (Avocado) سرشار از ویتامین E، بتاکاروتن، ویتامین D، پروتئین، اسیتین و اسیدهای چرب است و روغن آن به علت دارا بودن «ویتامین A» کاربرد زیادی در مواد آرایشی دارد. به صورت مجزا یا مخلوط با روغن کنجد برای تهیه کرم های مختلف مخصوص پوست های خشک به کار می رود.
- اکالیپتوس: اکالیپتوس (Eucalyptus) گیاه دیگری است که دارای تنوعی از فلوروگلوسینوال و تانن ها می باشد. اسانس اکالیپتوس یک ترکیب ضد التهابی، ضد قارچ، ضد باکتری، ضعیف کننده و ضد ویروس است و هنگامی که به صورت موضعی استفاده شود، در بهبود خونرسانی موثر است.
- سوسن: (سوسن سفید) پیاز سوسن برای جلوگیری از بروز چروک به کار می رود.
- هاماملیس: گیاهی است که در فرآورده های دارویی و آرایشی متعددی مورد استفاده قرار می گیرد و برای جلوگیری از بروز چروک و تقویت پوست به کار می رود. از طرفی به عنوان ضد عرق کاربرد داشته و دارای خاصیت ضد التهابی ملایم می باشد و در درمان آسیب های خفیف زیر بغل ناشی از عرق سوز شدن، مفید است.
- چای: در طب سنتی از روغن درخت چای به عنوان داروی التیام بخش و ترمیم کننده زخم استفاده می کنند که ضد قارچ و ضد عفونی کننده است و جهت ماساژ پوست های معمولی و خشک مناسب است
- دم اسب: در طب سنتی به علت دارا بودن سیلیس آزاد، دارویی موثر در درمان زخم ها به شمار می رود. دم کرده دم اسب پوست بدن را تمیز، خستگی را برطرف و از پیری زودرس و شلی پوست جلوگیری می کند. همچنین این گیاه در بالا بردن خاصیت ارتجاعی و مقاومت پوست نقش دارد و می تواند در موارد مرگ سلولی، اثر درانی ترمیمی در بافت ایجاد کند.
- کاکائو: دارای فعالیت آنتی اکسیدان و ضد التهاب می باشد. ماده اولیه بسیاری از کرم هاست و به عنوان پاک کننده استفاده می شود. از طرفی خوردن کاکائو می تواند پوست را در مقابل اشعه ماوراء بنفش حفاظت کند. همچنین کاکائو بر بهبود زخم تاثیر فراوانی دارد.
- بومادران: گیاه بومادران دارای اثرات ضد التهابی بوده و برای درمان التهابات پوستی، زخم ها و سوختگی ها استفاده می شود. بومادران برای تهیه کرم یا لوسیون های محافظ آفتاب به کار رفته و در ترکیب لوسیون های مخصوص رفع شوره سر از آن استفاده می شود. همچنین این گیاه در التیام زخم سالک نیز به کار می رود.
- برنجاسف (درمنه): به صورت لوسیون برای نرم و لطیف کردن و جلوگیری از پیری پوست دست ها موثر است. استفاده از این گیاه موجب لطافت و نرم شدن پوست و جلوگیری از چروک زودرس آنها می شود. گیاه درمنه گوهی خواص بیولوژیک زیادی از جمله ضد میکروبی، ضد التهابی و اتساع عروق دارد، به نظر می رسد که بتواند در روند ترمیم زخم موثر بوده و باعث افزایش سرعت بهبود زخم شود.
- آویشن: از آویشن به عنوان تقویت کنده و ضد عفونی کننده در فرآورده های مناسب پوست های چرب استفاده می شود. با توجه به مطالعات مختلف در منابع پزشکی و داروشناسی تعدادی از گیاهان از جمله آویشن شیرازی، حنا، سیر و بومادران فرآورده های گیاهی موثر بر سالک را دارند.
- کتان: روغن کتان (تهیه شده به روش سرد) حاوی ترکیبات موثری مانند اسید لینولئیک است که برای محافظت و تقویت پوست، جلوگیری از بروز چروک و برطرف کردن بسیاری از بثورات جلدی موثر است.همچنین در تهیه بسیاری از محصولات ویژه پوست های خشک و تیره به کار می رود. برای سوختگی و پوسته پوسته شدن پوست نیز می توان از روغن کتان استفاده کرد.
- گندم (Wheat): جوانه و گل گندم حاوی ویتامین A-E است، آنتی اکسیدان بوده، نرم کننده و مرطوب کننده است و به علت داشتن پیش ساز ویتامین A، ضد چروک می باشد.
- نارگیل (Coconut): حاوی اسید میریستیک بوده و در تهیه فرآورده های آرایشی به عنوان نرم کننده، مرطوب کننده و پاک کننده کاربرد دارد. پوست را در برابر آفتاب و اشعه ماوراء بنفش محافظت می کند و در ترمیم زخم ها نیز به کار می رود.
- بادام تلخ :دارای فعالیت آنتی اکسیدانی است و بادام شیرین و روغن فندق به عنوان نرم کنند، مرطوب کننده و پاک کننده در فر آورده های مخصوص پوست های خشک مورد استفاده قرار می گیرند. آب گوجه فرنگی در تهیه بسیاری از کرم ها، لوسیون ها و فرآورده های آرایشی جهت لطافت، زیبایی، پاکسازی و تقویت پوست به کار رفته و از بروز چین و چروک های زودرس جلوگیری می کند.
- بابونه: گونه های مختلفی دارد که در تهیه انواع کرم، لوسیون، شامپو، صابون های مخصوص و فرآورده های ویژه حمام استفاده می شود. روغن بابونه را می توان برای تهیه کرم های مرطوب کننده و نرم کننده صورت به کار برد. برای محافظت پوست، برطرف کننده جوش و التهابات جلدی، چربی و شوره سر موثر است. بابونه در التیام زخم کاربرد دارد. بیشترین کاربرد پوستی بابونه، از بین بردن خارش ،التهاب و ضایعات پوستی است.
- گل همیشه بهار: ضد التهاب بوده و جهت درمان زخم ها و التیام پوست به ویژه در سوختگی ها تاثیر زیادی دارد. در استحکام پوست نقش داشته و پوست را در برابر آفتاب و اشعه ماوراء بنفش محافظت می کند. مرطوب کننده بوده و در تهیه لوازم آرایشی استفاده می شود.
- هوفاریفون (گل راعی): و عصاره قرمز رنگی که از آن به دست می آید در تهیه فرآورده های آرایشی ویژه پوست های چرب و برای درمان عوارض مختلف پوست مثل ضایعات پوستی زونا و تقویت پوست های خسته به کار می رود. جهت جلوگیری از بروز چروک زودرس پوست موثر است و موجب لطافت و شفاف شدن پوست می شود. از هوفاریقون برای تمیز کردن پوست های چرب استفاده می شود.
کلام آخر
در عصر امروز همه ما از تاثیر گیاهان دارویی بر پوست و مو اطلاع داریم. همانطور که گفته شد گیاهان دارویی برای درمان بیماری های پوست و مو وجود دارند که به صورت لوسیون و فرآورده های دارویی و آرایشی مصرف می شوند. سعی کنید در استفاده از گیاهان دارویی بسیار محتاطانه عمل کنید و به هیچ عنوان زیاده روی نکنید. اگر مشکل و عارضه شما بسیار جدی می باشد و نیاز به گذراندن دوره ی درمان طولانی دارد، حتما به پزشک مراجعه کنید و در میزان مصرف گیاهان دارویی از پزشک معالج خود مشورت بگیرید.
