روستای ماخونیک
روستای ماخونیک یکی از هفت روستای شگفت انگیز جهان می باشد و به لحاظ شهرت آن به شهر «لی لی پوت ها»، جذابیت های حیرت انگیزی دارد. از روستای ماخونیک تا افغانستان نیم ساعت فاصله وجود دارد و مردم ماخونیک اصالتاً افغانی می باشند که در چند قرن پیش از افغانستان کوچ کرده اند و ماخونیک را جهت زندگی برگزیده اند. این روستا در فاصله ۷۸ کیلومتری شرقی شهر سربیشه در مسیر جاده سربیشه به روستای دُرُح قرار دارد.
جلگه ماخونیک متشکل از ۱۲ آبادی است که روستای ماخونیک بزرگ ترین آن ها به شمار می آید. این روستاها شامل ماخونیک Maxonic، کفاز Kefaz، چاپنسر Japansar، توتک Tutak، سفال بند Sefalband، سولابست Sulabest، لجونگ (سفلی و علیا) lejong، کلاته بلوچ Kelate baluj، دامدامه Damdame و میش نو Misnow، خارستو Xayestu و جلارو Jelaro است.
اهالی این روستاها از نظر مذهب (اهل تسنن)، شیوه گذران زندگی و اوضاع اجتماعی با یکدیگر وجه اشتراک زیادی دارند اما غالب این روستاها اصل و تبار خود را از روستای ماخونیک می دانند.
مردمان روستای ماخونیک چه کسانی هستند؟
اهالی ماخونیک افغان هایی هستند که چندین قرن پیش به ایران مهاجرت کردند و با زبان فارسی و با لهجه خاص محل تکلم می کنند. این مردمان اهل تسنن و پیرو ابوحنیفه نعمان بن ثابت، از ائمه چهارگانه اهل سنت هستند و بسیار به آموزش مسائل دینی علاقه منداند. به طوری که در این روستا یک موسسه علوم قرآنی وجود دارد و در میان روستاهای منطقه مرکزیت دارد. روستاییان اطراف که از هم کیشان ماخونیکی ها هستند نیز ترجیح می دهند به جای مدارس دولتی، فرزندانشان را برای آموزش به مدارس دینی بفرستند.
شگفتیهای رسوم مردم ماخونیک
مردم ماخونيك تا 50 سال پيش، چاي نمي نوشيدند، شكار نمي كردند و اصلاً گوشت هم نمي خوردند و هنوز سيگار نمي كشند. مردم ماخونيك اين قبيل كارها را گناه مي دانستند، ورود تلويزيون به اين روستا به معناي ورود شيطان بود و اهالي تا چند سال پيش به تلويزيون مي گفتند شيطان. آنها هرگز اجازه نمي دادند كودكان پاي صفحه تلويزيون بنشينند و جادو شوند.
معماری روستای ماخونیک
چیزی که در نگاه اول توجه گردشگران را به خود جلب می کند سبک معماری روستا است. خانه ها شکل هندسی خاصی ندارند. همچنین ساختار خانه ها به شکلی است که نصف خانه ها در زیر زمین قرار دارند و برای ورود باید از چند پله پایین رفت. این نوع ساخت باعث می شود که در فصل تابستان و زمستان ساکنین از گرما و سرما در امان باشند.
خانه های روستا بسیار کوچک بوده و فقط دارای یک اتاق ده یا دوازده متری هستند. خانه ها با سنگ و خاک ساخته شده و سقف شان با شاخ و برگ درختان پوشیده شده است و بجز درب ورودی کوتاه هیچ منفذی به بیرون ندارند. در بافت قدیم روستا خانه ها خیلی محقر، بدون حیاط و ایوان چسبیده به هم هستند. دیدن این سبک معماری انسان را شگفت زده می کند.
آثار تاریخی
این روستای شگفت انگیز از داشتن آثار تاریخی پر جاذبه نیز بی نصیب نیست. گفتنی است که سنگ سیاه (سنگ نگاره) ماخونیک، بنای برج و قلعه، برج گل انجیر، منزل سرگردونی، نادر مرده از جمله آثار تاریخی این روستا هستند.
قد مردم روستای ماخونیک
متوسط قد اهالی روستا حدود 80 تا 120 سانتی متر است.
دلیل کوتاه قد بودن اهالی روستا
از دلایل کوتاه بودن قد مردم روستا ازدواج فامیلی و نوع تغذیه را می توان نام برد. روستا در 30 سال گذشته هیچ راه ارتباطی نداشته است و مردم تعاملی با دنیای اطراف خود انجام نداده اند. ولي چند سالي مي شود كه با تغيير وضعيت تغذيه اهالي و مصرف قرص و قطره آهن، نسل جديد بهتر شده اند.
لباس و ظروف محلی اهالی روستا
طراحی لباس مردان و زنان در روستای ماخونیک با هم بسیار تفاوت دارد. در گذشته مردم لباس خود را با کرباس می بافتند.مردم لباس های بسیار ژنده و مندرس به تن می کردند و اهالی از پوشیدن چنین لباس هایی اصلا خجالت نمی کشیدند. کف کفش اهالی روستا از جنس چوبی بود که از 30 سال گذشته تغییر کرده است. همچنین در قدیم مردم روستا از ظروف سفالی که ساخت دست خودشان بود استفاده می کردند. ولی با تعامل با شهر افراد جوان اشتیاقی به استفاده از این ظروف را ندارند.
شغل مردم ماخونیک
این مردم مشغول دامداری و کشت زردک، چغندر، جو، شلغم، گوجه، پیاز، زعفران و کاشت درختانی من جمله توت، انجیر، عناب، انار، انگور و بادام در نزدیکی قنات روستا هستند. برخی از آنها هم در معدن سنگ نزدیک روستا مشغول کار هستند. زنان روستای ماخونیک همچنين با هنر قالی بافی کنار مردانشان درآمدزایی می کنند.
بهترین فصل بازدید از ماخونیک
محلی که روستای ماخونیک در آن قرار گرفته است، آب و هوایی گرم و خشک دارد. به همین دلیل بازدید از این منطقه در فصل تابستان ممکن است کمی با سختی همراه باشد. اگر دوست دارید از این روستا دیدن کنید، بهتر است در یکی از فصل های پاییز و یا بهار به این قسمت بروید. آب و هوا در این دو فصل معتدل و دل چسب است.