خلاصه داستان فیلم 23 نفر
فیلم «23 نفر» با تمرکز بر زندگی 23 نوجوان ایرانی اسیر شده در عراق و بررسی رفتارهای این گروه از زمان اسارت تا پذیرفته شدن درخواستشان، یک طیِ طریق زیبا دوره نوجوانی تا جوانی را نشان می دهد تا آنها «مرد» شوند.اول: آنچه که در تاریخ درباره 23 نفر آمده، این است: بیست و سه نفر، گروهی از رزمندگان نوجوان ایرانی بودند که در جریان جنگ ایران و عراق در سال 1361 به اسارت نیروهای عراقی درآمدند. این گروه کم سن و سال بین 13 تا 17 سال داشتند، اکثراً از تیپ ثارالله کرمان اعزام شده بودند و اردیبهشت 1361 در مرحله مقدماتی عملیات بیت المقدس در مناطق مختلف جبهه اسیر شدند.صدام پس از آگاهی از این موضوع و دیدن گزارش اسارت قوای ایرانی به دلیل شکست در خرمشهر سعی می کند از این ماجرا سوءاستفاده و به نفع خود بهره برداری تبلیغاتی کند و دستور می دهد که آن ها را از بقیه اسرا جدا کنند و به کاخ وی بیاورند.در دیداری که این نوجوانان با شخص اول کشور عراق صدام حسین داشتند وی سعی می کند تا با ناراحت شدن از این موضوع که اینها کودکانی بیش نیستند که به زور به جنگ فرستاده شدند، با آن ها احساس همدردی کند و به دختر کوچکش «حلا» می گوید که شاخه گل هایی را به آن ها بدهد و بعد با آن ها عکس یادگاری می گیرد و می گوید که به زودی با موافقت کمیته بین المللی صلیب سرخ آن ها را به ایران برمی گرداند.مطبوعات عراق پس از این ماجرا فیلم ها و عکس هایی از آن ها منتشر می کنند و در تیتر روزنامه های عراق جمله معروف صدام را می نویسند: «کل اطفال العالم اطفالنا» همه بچه های دنیا بچه های ما هستند. این 23 نفر که در موضع انفعالی قرار گرفته بودند اعتصاب غذا می کنند تا به جمع دیگر اسیران بازگردند. آن ها در نهایت پس از اتفاقات زیادی به خواسته خود می رسند ولی تا 26 مرداد 1369 در اسارت می مانند.اسیر ایرانی دیگری به نام ملاصالح قاری مترجم صدام در این دیدار بود که بعدها پس از آزادی به جرم خیانت به ایران از طرف وزارت اطلاعات ایران زندانی و بازجویی شد و نهایتاً با نامه سید علی اکبر ابوترابی فرد روحانی آزاد شده از اسارت بی گناهی وی اثبات شده و از وی رفع اتهام می شود.
نکاتی درباره فیلم 23 نفر
مدتهاست که سازندگان فیلم های دفاع مقدس و جنگی در کشور ما به این نکته پی برده اند که فیلمسازی ژانر جنگی باید تغییر پیدا کند و زمانی که امکانات و ساخت یک فیلم اکشن جنگی تمام عیار بسیار هزینه بر است، بهتر است که سینمای جنگی را در کالبدی جدید تعریف کنند.(در این مثان استثناهایی مثل تنگه ابوقریب وجود دارند که با هزینه های چندین میلیاردی تولید شده اند و با وجود فروش بالات نتوانستند به سوددهی برسند.) فیلم های جنگی که درباره جنگ است اما در آن خبری از صحنه های اکشن نیست، سالهاست که توسط کارگردانان خوش ذوق تهیه و تولید می شوند و ۲۳ نفر آخرین مورد این سبک فیلم هاست.موسسه اوج یا به بیانی بهتر سازمان هنری اوج، نهادی برخاسته از دل سپاه پاسداران است که توانسته بودجه های نسبتا بالایی را برای تولید کارهایش خرج کند. اوج از سال ۱۳۹۰ تاسیس شد ولی دو سه سالی است که با تغییر رویه و نگاه مدیران آن، شاهد ساخت آثار درخور توجهی از سوی این سازمان هستیم و به نظر می رسد که اوج بالاخره به این نکته پی برده که شعار سر دادن های افراطی کار را به جایی نمی رساند و با دست در دست قرار گرفتن کنار هنرمندان حاذق، آثاری را تولید می کند که هم مردمی باشند و هم در راستای سیاست های این سازمان پیش بروند. نمونه بارز این همکاری ها را در فصل پنجم سریال محبوب پایتخت شاهد بودیم که با ورود اوج به این مجموعه، سریال از نظر کیفی سطحی بسیار بالاتر از فصل های پیشین خود قرار گرفت و بودجه خوبی که از طرف موسسه به آنها داده شد و امکانات و اجازه هایی که اوج برای عوامل سریال فراهم کرد باعث شد که سریال وارد فاز جدیدی شود.سازمان سینمایی اوج چند سالی است که به خوبی و با طمانینه و سیاست هایی خاص وارد وادی فیلمسازی برای اکران سینماها هم شده و تا به امروز توانسته فیلم هایی چون تنگه ابوقریب، ایستاده در غبار، به وقت شام، بادیگارد و یا انیمیشن فهرست مقدس را تولید کند که جملگی آنان فیلم هایی نسبتا پرهزینه بودند و البته با بخت اقبال خوبی هم در میان مردان حکومتی و بخشی از مردم شده اند.حاشیه های این سازمان سینمایی تمامی ندارد و وابستگی آنها به سپاه پاسداران باعث شده که این حواشی روز به روز دا غ تر هم بشوند و البته اگر یادتان باشد، ابراهیم حاتمی کیا در جشنواره سال گذشته کارکنان و کارمندان این مجموعه را با لفظ سربازان گمنام امام زمان معرفی کرد.سازمان سینمایی اوج در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر چندان دست پر حاضر نشده و تنها با فیلم ۲۳ نفر به بخش سودای سیمرغ راه پیدا کرده است. مجتبی فرآورده تهیه کنندگی این فیلم سینمایی را برعهده دارد؛ فردی که پیش تر در در دهه هفتاد شمسی آثاری را در ژانر دفاع مقدس ساخته و یا تهیه کنندگی کرده و حالا با دگردیسی زاویه دید خود، فیلم ۲۳ نفر را تهیه کنندگی کرده است. در کنار فراورده، مهدی جعفری سکاندار کارگردانی فیلم را برعهده گرفته، فردی که تا پیش از این فیلم سینمایی ایستگاه اتمسفر را ساخته بود و البته مستندی هم درباره همین ۲۳ نفر مورد بحث در فیلمش تحت عنوان آن ۲۳ نفر و یک نفر دیگر ساخته بود.۲۳ نفری که فیلم جدید سازمان سینمایی اوج داستان آنها را روایت می کند، در حقیقت ۲۳ سرباز نوجوان ۱۵ تا ۱۸ ساله هستند که در زمان جنگ ایران و عراق به اسارت گرفته شدند و به جای آنکه به همراه دیگر رزمندگان به اردوگاه ها فرستاده شوند، در زندان عراقی ها ماندند. صدام حسین و تیم نظامی اش تصمیم گرفته بود که با اسیر کردن این نوجوانان، با آنها یک سری شوی تبلیغاتی تلویزیونی به سود کشور خود بسازد و این نوجوانان را دستمایه فریب های سیاسی و پروپاگاندای خود کرد. صدام حسین لباس های شیک تن این بچه ها کرده و آنها را به شهربازی می برد و با فیلمبرداری و عکسبرداری از این تیم نشان می داد که ارتش عراق با نوجوانان سر صلح و دوستی دارد و به دروغ می گفت که این رزمندگان کوچک به زور و فریب پول و... به جنگ فرستاده شده اند.احتمالا با من هم عقیده هستید که در سینمای ایران، جای سینمای اقتباسی به شدت خالی است و کمتر اثری را مشاهده می کنیم که بر اساس یک کتاب داستانی ساخته شده باشد و به موفقیت هم رسیده باشد. فیلم های معدودی در سینمای کشورمان بوده اند که بر اساس یک کتاب ساخته شوند و این گزینه های معدود نتوانستند حق مطلب را نسبت به منبع اقتباسی خود بیان کنند. فیلم ۲۳ نفر هم بر اساس کتابی به نام داستان آن ۲۳ نفر ساخته شده که توسط یکی از همین اسرای نوجوان نوشته شده است. شاید همینجا بد نباشد بگویم که تمامی این ۲۳ نفر به جز یک نفر آنها (سید عباس سعادت) همچنان زنده هستند و احمد یوسف زاده که نویسنده کتاب نیز به شمار می رود، کارهای زیادی پیرامون شنیده شدن قصه تلخ خود و دوستانش در بین مردم کرده است.احمد یوسف زاده با نگاشتن کتاب داستان آن ۲۳ نفر توانست نظر بسیاری از مردم را جلب کند و کتابش بین بسیاری از دولتمردان از جمله رهبر ایران مورد تمجید قرار گرفت. بعد از این موفقیت ها، کارگردانان و استودیوهای گوناگونی پا پیش گذاشتند تا فیلمی را بر اساس داستان حماسی این نوجوانان رزمنده بر اساس کتاب یوسف زاده بسازند و در نهایت قرعه به همین سازمان اوج و مهدی جعفری افتاد که سال گذشته فیلمی مستند و تلویزیونی نیز بر اساس این رزمندگان ساخته بود.فیلم ۲۳ نفر داستان بسیار جذابی دارد و به اصطلاح از Plot بسیار خوبی بهره مند است. شنیدن داستان اسیر شدن ۲۳ سرباز نوجوان در یک جنگ نابرابر و آزار و ستمی که به آنها روا داده شده و بدبختی هایی که در دوران اسارت خود کشیدند و بردباری هایی که از خود نشان دادند، تقریبا برای هر مخاطبی در هر جای دنیا جذاب است. داستانی که فیلم روایت می کند، به خاطر حضور قهرمانان نوجوانش به دل همه مخاطبین می نشیند و فارغ از موافق یا مخالف بودن با سیاست های کشور، می توان با تک تک کاراکترهای آن همذات پنداری کرد. این موضوع برگ برنده اصلی فیلم ۲۳ نفر به شمار می آید و مردمی بودن آن باعث شده که فیلم بتواند جای خودش را پیش دل تماشاگر باز کند. این داستان جذاب به همراهی ۲۳ نوجوان ناشناس بازیگر روایت می شود که همگی کار خود را به بهترین نحو انجام دادند و بازیگران خردسال فیلم توانسته اند به تک تک این کاراکترها جان تازه ای بدهند.در کنار ۲۳ سرباز نوجوان، فرد فداکار دیگری به اسم ملا صالح قاری نیز حضور دارد که داستان و سرنوشت او نیز به اندازه کافی جذاب است و فیلم البته زیاد روی این قصه مانور نمی دهد. ملا صالح قاری در تاریخ جنگ ایران و عراق، یک اسیر ایرانی بود که به ناچارا تبدیل به مترجم عراقی ها شده بود و بعدها پس از آزادی به جرم خیانت، چند سالی را در کشور خودش نیز توسط وزارت اطلاعات ایران به زندان افتاد چرا که تصور می شد او جاسوس عراقی ها شده است.فیلم ۲۳ نفر روی لبه ای قرار دارد که یک طرف آن داستان ناب و دلنشین آن است و طرف دیگر آن شعار سر دادن های نابجا در طول فیلم که باعث شده فیلم بیش از حد تبدیل به یک اثر سفارشی شود. از همان ابتدای فیلمبرداری فیلم که حاج قاسم سلیمانی به پشت صحنه این فیلم سر زد و یادداشتی را درباره این ۲۳ نفر نوشت، این شایعه وابسته بودن بیش از حد و سفارشی بودن فیلم در بین مردم پیچید و حال که فیلم در جشنواره فیلم فجر اکران شده می توان با قطعیت بیشتری در این رابطه نظر داد. فیلم دیالوگ هایی دارد که اصلا با حال و هوای فیلم جور در نمی آید و برخی صحنه ها مانند شادی کردن بچه ها بعد از آزاد شدن خرمشهر، تصنعی از آب در آمده است. فیلمساز تا نیمه اول فیلم کار خود را به درستی انجام داده و به نظر می رسد یادش افتاده که باید پیام ها و شعارها را نیز در فیلم بگنجاند و تصمیم گرفته که نیمه دوم را با گنجاندن این موارد پر کند.فیلم ۲۳ نفر همانطور که گفته شد بر اساس کتابی با همین نام نوشته شده و تا حد زیادی هم به کتاب وفادار مانده و هرچند نتوانسته مانند کتاب، هویت دقیقی به ۲۳ قهرمانش بدهد و به جز دو سه تن از آنها، بقیه در حاشیه قرار دارند. تعدد این تعداد قهرمان در مدیوم سینما باعث شده که این مشکل پیش بیاید و حقیقتا زیاد نمی توان به این موضوع خرده گرفت اما اینکه ملا صالح قاری در کنار این قهرمانان، کاراکتری ناپخته از آب در آمده دیگر قابل گذشتن نیست.موسیقی فیلم ۲۳ نفر توسط آریا عظیمی نژاد ساخته شده و او سهم خود را در این بخش فنی از فیلم به خوبی ادا کرده است. کارگردان نیز با توجه به بودجه و امکاناتی که موسسه اوج در اختیار آنها گذاشته، توانسته صحنه های زیبا و بدیعی خلق کند و چند دقیقه ابتدایی اکشن اول فیلم را نیز به زیبایی از آب در بیاورد. بازسازی صحنه های دیدار نوجوانان سرباز با صدام و بازسازی لوکیشن ها و بسیاری از موقعیت های دیگر پیش آمده برای این رزمندگان نیز دقیق و حساب شده بوده و از حیث طراحی صحنه و این موضوعات نمی توان به فیلم خرده گرفت. اما مبحث گریم کمی تا قسمتی دارای نقاط ضعفی است و اوج این ضعف ها در سکانس هایی که پیکر شهدا را به نمایش می گذارد قابل مشاهده است.فیلم ۲۳ نفر داستان جذابی دارد و به واسطه همین داستان یک فیلم دیدنی از آب در آمده ولیکن کارگردان می توانست آن را تبدیل به اثری بدون جانبدارانه سیاسی کند که طبعا با حضور سازمان اوج به عنوان تهیه کننده این اثر، این مهم نمی تواند محقق شود. در هر حال ۲۳ نفر اثر احساسی و درگیرکننده ای است که عوامل آن برای آن زحمت کشیدند و بیشتر از آنها، خود این ۲۳ رزمنده نوجوان بودند که با بیش از هشت سال اسارت در پیش عراقی ها، تلاش خود را برای ثبت و جاودان کردن اسم خودشان کردند.
کارگردان فیلم 23 نفر
مهدی جعفری متولد ۱۳۴۸ اهواز است. پس از جنگ ایران و عراق همراه با خانواده به اصفهان نقل مکان کرده و موقتاً در شهر نجف آباد ساکن شدند. او پس از یک دوره کوتاه بازیگری در تئاتر، کار فیلمسازی را از سال ۱۳۶۴ با حضور در انجمن سینمای جوانان نجف آباد آغاز کرد؛ سپس در سال ۱۳۶۷ وارد دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر تهران شد و تحصیلات خود را در رشته کارشناسی کارگردانی سینما تکمیل کرد. وی از ۱۳۷۳ به ساخت فیلم های کوتاه داستانی روی آورد و از سال ۱۳۸۳ به عنوان مدیر فیلمبرداری در سینمای ایران مشغول به کار است. مهدی جعفری در کنار فیلمبرداری سینما ساخت چندین مستند کوتاه و بلند را نیز در کارنامه خود دارد. او همچنین عضو هیئت مؤسس انجمن فیلم کوتاه ایران در خانه سینما است. حضور یکی از فیلم های کوتاه او به نام کمی بالاتر در میان ده فیلم بخش مسابقه فیلم های کوتاه جشنواره بین المللی فیلم برلین در سال ۲۰۰۶ به عنوان یکی از افتخارات فیلم کوتاه ایران به شمار می رود. وی در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را برای فیلم سینمایی یدو دریافت کرد.
مجید پتکی، سعید آلبوعبادی، رضا نوری، عبدالحلیم تقلبی، محمد رشنو، مالک محمد آبادی، حمزه وطانی، حسین شریفی
ساير عوامل فیلم 23 نفر
فیلمنامه نویس: مهدی جعفری، مدیر فیلمبرداری: مرتضی قیدی، صدابردار: بهمن اردلان، چهره پرداز: عباس عباسی، طراح صحنه: کامیاب امین عشایری، طراح لباس: سارا سمیعی، تدوین: میثم مولایی، صداگذاری: بهمن اردلان: موسیقی: اریا عظیمی نژاد، جلوه های ویژه بصری: هادی اسلامی و امیر سحرخیز، جلوه های میدانی: محسن روزبهانی
مشخصات فیلم 23 نفر
- ژانر :دفاع مقدس
- زبان : فارسی
- امتیاز IMDb: امتیاز 6.6 از 10