خلاصه داستان به خاطر پونه
مجید (فرهاد اصلانی) یک راننده آژانس است. او در ابتدای فیلم از اردوگاه بازپروری معتادان می گریزد و به خانه می آید. قسمت هایی از قصه به طور فلاش بک روایت می شود. بعد از آنکه مجید برای همسرش پونه (هانیه توسلی) کامپیوتری خرید، زنش از او اجازه می خواهد تا برای آموزش فتوشاپ یک معلم خصوصی بگیرد. پونه از دوست خانوادگی شان حمید (علی افشین راد) درخواست کرد که معلم خوبی برای او پیدا کند و او فردی به نام سعید بهرامیان را معرفی کرد. سعید روزها به خانه آنها می آید و مجید آنها را تنها می گذارد. کم کم مجید به همسرش مشکوک می شود که با سعید سروسرّی دارد.
اکنون وقتی او از اردوگاه به خانه می آید زنش با تأخیر درب را می گشاید و لحظاتی بعد مجید احساس می کند که کسی از پنجره گریخت. همین موضوع باعث نزاع شدید آنها می شود. پونه شوهرش را به دلیل اعتیادش متوهّم می شمارد. (فیلم دلایلی به نفع هر کدام از طرفین ارائه می کند، هرچند که دو مورد دروغ گویی پونه محرز است). در انتها معلوم می شود که کارت ویزیت معلم کامپیوتر را خود پونه به حمید داده تا در حضور شوهرش آن کارت را به او پس دهد تا شک شوهر برانگیخته نشود.
در نهایت مجید می فهمد که سعید (معلم کامپیوتر) همسایه خانۀ مادری پونه است. بعد از یک روز تعقیب و مراقبت، معلوم می شود که سعید بیست روز قبل به آلمان رفته است. لذا مجید خوشحال با یک دسته گل به خانه برمی گردد و در کمال تعجب، نامۀ خداحافظی همسرش را می بیند. او مهریه ششصد سکه ای خود را بخشیده، اعلام می کند که از دست شک و تردیدهای او جانش به لب رسیده است. در یک نمای ثابت، داخل یک هواپیمای مسافربری را می بینیم که مسافران برای پرواز آماده می شوند. (در این نما، پونه دیده نمی شود).
نکاتی درباره فیلم به خاطر پونه
« به خاطر پونه » فیلمنامه ای ساده اما در عین حال شلخته ای دارد که همه نوع اشتباه از فیلمنامه گرفته تا تدوین غیرخطی را می توان در آن مشاهده کرد. فیلم با یک اتفاق ساده شروع می شود؛ زن و شوهر با یکدیگر اختلاف دارند و در این میان مرد هم که معتاد هست و شکاک. اختلاف فرهنگی را هم در این داستان ساده دخیل کنید تا بتوانید کلیت « به خاطر پونه » را ترسیم کنید.
اولین و مهمترین مشکل « به خاطر پونه » فیلمنامه پر از ایرادش است. هاتف علیمردانی گویا هرگز ایده ای برای روایت داستانش نداشته و ابتدا مقوله هایی نظیر اعتیاد ، بدبینی و تقابل فرهنگی را مد نظر قرار داده و سپس اقدام به نوشتن داستان هایی با محوریت این موضوعات کرده است! به همین جهت « به خاطر پونه » بیشتر از اینکه یک فیلم منسجم سینمایی باشد، شبیه به چند اپیزود کوتاه از یک مجموعه است که در هر اپیزود کارگردان قرار هست یک معضل اجتماعی را به تصویر بکشد.
اولین اپیزود این داستان مربوط به اعتیاد مجید و دعوا و مرافه های وی با پونه است که حداقل جذابیت را برای تماشاگر دارد و با فلشبک و فلش فوروارد های متعدد ( که اغلب بی مورد و بسیار عجیب هستند ) ، سعی در بازی کردن با ذهن تماشاگر به جهت حل معما دارد اما مشکل اینجاست که فیلم هیچ معمایی مطرح نمی کند و صرفاً کدهایی هم که به تماشگر می دهد ، بی ارزش تر از آن است که تماشاگر اهمیتی به آن بدهد!
تدوین عجیب و غیرخطی فیلم ( که اصلاً نیازی به آن نبوده ) و کارگردانی عجیب تر هاتف علیمردانی ، در اواسط فیلم مسئله اعتیاد مجید را بی دلیل حذف میکند و با ترک کردن « یهویی » اعتیاد توسط مجید (ما هرگز متوجه نمی شویم چطور وی به این راحتی اعتیادش را ترک کرده و یا اصولاً اگر تا این ترک کردن اعتیاد مجید بی اهمیت بوده پس چرا فیلم به شدت به این مقوله تاکید داشته است!؟ ) ، فیلم ما را وارد فاز دوم زندگی مجید و پونه یعنی شکاک بودن مجید می کند که وضعیت این بخش هم بِه از بخش اول نیست.
علیمردانی در بخش دوم برای نشان دادن سوء ظن مجید به پونه به عجیب ترین بهانه ها از جمله " دیر باز کردن درب " یا " چرایی بیرون رفتن پونه با خواهرش " متوسل می شود و فکرش را بکنید که بگو مگوی دو زن و مرد میانسال ظاهراً عاقل بر سر این مسائل عجیب و غریب تا چه حد می تواند باعث خنده مخاطب شود.نکته جالب درباره « به خاطر پونه » این هست که فیلم زیرکانه به حمایت از پونه پرداخته در صورتی که پونه نیز آشکارا دروغ میگوید و با اینحال همیشه از مجید بخاطر
رفتارهایش طلبکار است! به عنوان مثال پونه در مقابل درخواست مجید که از وی میخواهد تا معلم کامپیوتر دیگری را به جز کسی که وی انتخاب کرده، برگزیند، پونه پافشاری کرده و اصرار به بودن آن معلم آقا در منزل دارد و کارگردان هم به جای اینکه پاسخ این دیالوگ رد و بدل شده را به راحتی بدهد، از شکاک بودن و معتاد بودن مجید دم میزند و به همین جهت می گوید که حق با پونه است! حتی فیلنامه علیمردانی به این موضوع ساده نمی پردازد که چه اصراری به حضور یک معلم کامپیوتر مرد در خانه این زن و شوهر که مشکلات اینچنینی دارند هست؟ آیا این مشکل نمی توانست با حضور یک معلم کامپیوتر زن ختم به خیر شود؟ یا نمی شد که پونه مانند بسیاری دیگر از افراد جامعه به کلاسهای آموزشی کامپیوتر برود!؟ پاسخ به این سوال بسیار ساده هست اما همین موضوع کوچک در فیلم علیمردانی تصمیم به یک معضل بزرگ می شود و وی از تماشاگر هم می خواهد تا این مسئله را اینچنین بزرگ و غیرقابل حل ببیند! علیمردانی همچنین در لحظاتی از فیلم بی آنکه بخواهد دلیل روشنی برای دروغ های پونه ارائه کند، حق را به پونه می دهد و در لحظه ترک کردن مجید نیز اتفاقات به گونه ای رقم میخورد که مجید تنها مقصر کل این جریان قلمداد می شود!
درباره شخصیت های مکمل نیز وضعیت به مراتب بدتر از شخصیت های اصلی است . هاتف علیمردانی در « به خاطر پونه » خانواده مجید را تنها به واسطه نماز خواندن مادرِ مجید و البته لهجه ترکی و سابقه شهرستانی بودنشان، سنتی و به نوعی، هیولا ترسیم می کند و در عوض، خانواده پونه را به جهت کتابخانه داشتن، روشنفکر و سالم به تصویر می کشد. این نگاه عجیب و غریب به دو قشر جامعه، سالهاست که در سینمای ایران جریان دارد و اینبار نیز در « به خاطر پونه » این اشتباه تمام نشدنی ، بار دیگر به بدترین شکل ممکن تکرار شده است.
نکته جالب در پرداخت شخصیت های داستان این است که فیلم علناً خانواده مجید را گروهی معرفی میکند که اصولاً همیشه ساز مخالف میزنند و گویی از اینکه زندگی مجید هرگز روی خوش را نبیند، لذت وافری می برند! و در نقطه مقابل، مادر پونه قرار دارد که علی رغم سختی های زیادی که در زندگی اش کشیده، بسیار دلسوز است و شخصیت خوب فیلم معرفی می شود! هیولا نشان دادن سنت و فرشته نجات بودن مدرنیته در « به خاطر پونه » یکی از بدترین لحظات این فیلم را رقم زده است.
فرهاد اصلانی در « به خاطر پونه » بازی بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشته است اما هانیه توسلی به مراتب بازی اغراق شده تری از خود به نمایش گذاشته و میزان داد و فریادهای مداومی که سر می دهد بیشتر از نقشی است که برعهده دارد. این دو پیش از این در فیلم « زندگی خصوصی » حضور موفقی را در کنار هم تجربه کرده بودند اما اینبار نتوانسته اند یک زوج عالی را تشکیل دهند. با اینحال کماکان حضور این دو در کنار هم بهتر از دیگر زوج های میانسال اینروزهای سینمای ایران است.
همانطور که گفتم، شخصا نام هاتف علیمردانی را اولین بار از طریق یک موزیک ویدئویی مشاهده کردم که وی در آن سِمت کارگردان، شاعر و آهنگساز را عهده دار بود. به خاطر دارم در بخشی از آن موزیک ویدئو این شعر سروده می شد : « سوتی میشه، داشیت توی قوطی میشه، یکمی نالوطی میشه ... » . « به خاطر پونه » وضعیتی در حال و هوای این شعر دارد!
بازیگران فیلم به خاطر پونه
فرهاد اصلانی هانیه توسلی ترلان پروانه علی افشین راد محمد ساربان محمد کارت نیره فراهانی
دیگر عوامل فیلم به خاطر پونه
امیرعباس گردان هاتف علیمردانی مهدی جعفری امیر ادیب پرور محمود خرسند ایرج شهرزادی امیر ملک پور علی اصغر اخوان مقدم
مشخصلت فیلم به خاطر پونه
: هاتف علیمردانی
ژانر :اجتماعی، خانوادگی
زبان : فارسی
معرفی فیلم آخرین بار کی سحر رو دیدی؟
