معرفی فیلم سایه روشن

خلاصه داستان سایه روشن

رامین روشن که دچار فراموشی شده، به دنبال بهانه ای است تا ذهنش را از وقایع شومی که بر خلاف رویاهای عاشقانه اش هستند خالی نماید. او با کمک زنی پرستار سعی دارد حافظه اش را بدست آورد و...

نکاتی درباره فیلم سایه روشن

سایه روشن شخصی ترین فیلم فرزاد موتمن به حساب می آید، این فیلم با مختصاتِ ساختاری چه در موضوع و چه در اجرا به حدیثِ نفس گمشده ی فیلمساز شباهت دارد؛ سایه روشن تجربه ای است مهم در کارنامه ی فیلمسازی فرزاد موتمن. زمانی که سایه روشن را می بینیم یا می توانیم از فیلم لذت کامل را ببریم و یا می توانیم از آن متنفر باشیم، چرا؟ زیرا که سایه روشن از آن دسته از فیلم هاست که قاعده و چارچوب سینما را رعایت کرده است و قبل از اینکه بخواهیم به قصه برسیم می توانیم از قاب ها، حرکت های دوربین و فضاسازی ها در یک لوکیشن محدود لذت ببریم، اساسا ساختار روایی این فیلم شاید برای خیلی از مخاطبان کم حوصله ی سینما که برای گذراندن وقت به سینما می روند دلچسب نباشد اما اکران فیلم در گروه هنر و تجربه این فیلم را خاص کرده است و اصولا خاصیت اکران هنر و تجربه کسب تجربه در بستر سلایق فیلمساز است؛ از همین حیث وقتی مخاطبِ جدی سینما با فیلمی مثل سایه روشن مواجه می شود می تواند ابعاد گسترده و قالب فیلم را به درستی درک کند اما حالا که این فیلم به شبکه خانگی آمده است و مخاطب عام هم فارغ از پیش آگاهی این فیلم را می بیند آیا می تواند با آن ارتباط مورد نظر را برقرار کند؟ جواب مثبت است، اگر چه گفته شد سایه روشن یک تجربه و حدیث نفس از سوی فیلمسازش به حساب می آید اما موتمن در ساختِ این فیلم مخاطب عام را هم فراموش نکرده است به همین دلیل پایه و اساس فیلمش را دوسویه بنا کرده است، سایه روشن شباهت بسیاری به تابلوهای اِشر نقاشی هلندی دارد، چرا که قصه پردازی در کلیت این فیلم اگر چه روان و ساده به نظر می رسد اما پیچیدگی های لایه های زیرین در بافتِ درام، شخیصیت ها و فضاهای فیلم را خاص کرده است این لایه های عمیق مناسباتی را فراهم کردند که موتمن از نگاهِ روانشناسانه به آدم های فیلمش بپردازد، قصه یی که در فیلم روایت می شود را می توان به گونه های مختلف تعریف کرد اما هدف و نیتِ موتمن در خلق شخصیت ها و شکستگی های زمانی در پیشبرد درام به نتیجه رسیده است، حالا اگر مخاطب عام یا خاص سینما باشیم می توانیم لایه ها و اصول غیرمنطقی بودن خط روایی فیلم موتمن را باور کنیم، اینکه رامین ، ناهید را رها می کند تا با میترا ازدواج کند که ثمره ی آن یلدا می شود از سوی دیگر وقتی رامین، ناهید را که از او باردار بوده است را رها می کند او دق مرگ می شود و حالا سایه به عنوان دختر رامین برای انتقام گرفتن به سراغ او می آید، یک غافلگیری دراماتیک اتفاق می افتد ، موتمن با بهره گیری درست از اتفاقات خیالی یا واقعی درامی را گسترش داده است که اساسا مرز بین واقعیت و خیال در آن گمشده است اگر چه رامین به عنوان یک نویسنده پیچیده و مبهم به نظر می رسد اما در بخش هایی از فیلم تعدد رفت و آمد ها، جریان و خط روایی فیلم را فانتزی کرده است وقتی میترا به قصد اجاره ی خانه وارد می شود و رازها فاش می شوند با یک غافلگیری هنرمندانه از سوی موتمن مواجه می شویم اما غافلگیری بعدی اینکه سایه دختر رامین و ناهید است فیلم را از آن مسیر واقعی منحرف کرده است، سایه روشن از زمان رد و بدل شدن دیالوگ ها میان سایه و یلدا و برملا شدن علت آمدن سایه به این خانه تغییر مسیر ناخودآگاه می دهد موتمن می توانست این دیالوگ ها را طور دیگر حتی با دست نوشتۀ سایه به مخاطب انتقال بدهد. فراموشی رامین و جنون او به دلیل خاطرات متلاشی شده با چیدمان پازل گونه یی شکل می گیرد اما روند شکل گیری قصه در راستای بهره گیری موتمن از فرم مورد علاقه اش باعث شده است در بعضی از نقاط فیلم مخاطب در تعلیق به سر ببرد زیرا لوکیشن محدود سبب شده است تا موتمن با شخصیت هایش قصه پردازی کند، سایه روشن به عنوان یک دانای کل جلوتر از مخاطبش حرکت می کند و قصد دارد کم کم به مخاطبش اطلاعات بدهد اما گستردگی بافت قصه در بعضی از سکانس های فیلم به لحاظ استفاده بیش از حد از فرم، انگار رابطۀ بیننده با فیلم را مختل می کند به عنوان مثال عمق دیالوگ های فلسفی و قصار مانندِ رامین فقط و فقط استفاده دیالوگی دارد و نمی تواند اطلاعات مهمی را انتقال بدهد، شیوه ی روایی بی چفت و بست، بی مرز بودن میان حقیقت و دروغ یا بی مرز بودن قصه در فضای خواب یا بیداری سایه روشن را نه تنها هنری و مینی مال نکرده است بلکه شیوۀ پردازش داستان با آسیب مواجه شده است، اگر چه موتمن سعی کرده چرایی برای مخاطبش در داستان باقی نگذارد اما می شود بعضی از نماها و سکانس های فیلم را باور نکرد، به طور مثال بازگشت سایه در سکانس آخر؛ زیرا که باید کلیت سایه روشن را به عنوان یک دغدغه فکری از سوی فیلمسازش که شب های روشن یا صداها یا خداحافظی طولانی را ساخته است پذیرفت ، اساسا موتمن در کارگردانی با شیوه های کلاسیک به دنبال سوژه هایش می گردد شاید بشود که موتمن را فیلمساز فرمالیستی نامید چرا که اگر به کارنامه ی فیلمسازی او نگاه کنیم با ژانرهای مختلفی برخورد می کنیم به طور مثال به یاد بیاورید که موتمن فیلم پوپک و مش ماشاالله یا بیداری هم ساخته است اما نکته ی حائز اهمیت برای فیلمساز وسواسی و تجربه گرای ما این است که اگر چه او فیلم های متوسط رو به پایین هم ساخته است اما سایه روشن به دلیل عمقِ فرم گرایانه و سطح فلسفی اش مخاطب خاص خودش را دارد مخاطب عام سینما هم می تواند با مضمون و ساختار پیچیدۀ این فیلم کنار بیاید بی شک فیلم هایی مثل سایه روشن در کنار جریان اصلی سینما می تواند به سطح سلیقه ی مخاطب ارتقا ببخشد اما فارغ از بحث فرم گرایی نگارنده فکر می کند که خداحافظی طولانی مهمترین فیلم فرزاد موتمن است، اما از دغدغه ی فیلمساز نمی شود غافل شد زیرا که هر هنرمندی دوست دارد روزی یک اثر شخصی خلق کند و مطمئنا اگر آن اثر هم برای مخاطب جذابیت نداشته باشد هنرمند خیالش راحت است که توانسته به آن چیزی برسد که سال ها آرزوی خلق کردنش را داشته است .از نکاتِ مهم سایه روشن می شود به لوکیشن و چیدمان آن و فیلمبرداری درخشانِ پیمان شادمان فر در خلقِ قاب های استاندارد و چشمگیر اشاره کرد، اما بازی محمدرضافروتن در نقشِ رامین ما را به یاد فیلم هایی مثل قرمز یا شب یلدا یا خیلی از فیلم های فروتن می اندازد زیرا که فروتن در بیشتر فیلم هایی که در آن ها به ایفای نقش پرداخته است در ظاهری مغموم، درون گرا و با فکری آشفته و حیران ظاهر شده است ادامه این روند می تواند این بازیگر توانا و خوش ذوق سینما را به ورطۀ تکرار پرتاب کند.

کارگردان فیلم سایه روشن

فرزاد موتمن متولد سال 1336 در تهران است. وی از سال 1378 به فیلمسازی مشغول است و همزمان در دانشگاه سوره به تدریس می پردازد. از مهمترین آثار فرزاد موتمن در سینما می توان به « شب های روشن » اشاره کرد که در ایران طرفداران زیادی دارد.

بازیگران فیلم سایه روشن

شقایق فراهانی ،محمدرضا فروتن ،الهه استیری

ساير عوامل فيلم سایه روشن

[کارگردان: فرزاد موتمن] ، [تهیه کننده، مدیر تولید: سید جمال ساداتیان] ، [نویسنده: امیر افشار] ، [مدیر فیلمبرداری: پیمان شادمان فر] ، [مدیر برنامه ریزی، دستیار کارگردان منصور وثوقی] ، [منشی صحنه: پانته آ حسینی] ، [صدابردار: رضا تهرانی] ، [طراح چهره پردازی: ایمان امیدواری] ، [طراح صحنه: افسانه صرفه جو] ، [طراح لباس: رعنا امینی] ، [مشاور رسانه: مریم نراقی] ، [عکاس: سجاد سلیمانی] ، [فیلمبردار پشت صحنه: مهدی مختاری]

مشخصات فیلم سایه روشن

• ژانر :درام
• زبان : فارسی​​​​​​
• امتیاز IMDb: امتیاز 5.4 از ۱0
  معرفی فیلم داره صبح میشه