منطقه حفاظت شده الموت
اَلَموت نام منطقه ای در استان قزوین است که خود متشکل از دو بخش الموت غربی و الموت شرقی در رشته کوه های البرز، واقع در شمال شرقی یکی از بخش های شهرستان قزوین در استان قزوین، جنوب مازندران و گیلان، باختر طالقان و خاور رودبار زیتون قرار دارد. عمده شهرت این منطقه به علت وجود دو دژ الموت و لمبسر در آن است.
نام الموت در تاریخ ایران با نام اسماعیلیه گره خورده و حسن صباح به عنوان رهبر فرقه اسماعیلیه از این قلعه به عنوان پایگاه حکومت خود و ترویج عقاید اسماعیلیه استفاده می کرده است. در قرن دوازده ام میلادی پیروان حسن صباح (تولد 1070 – وفات 1124 هجری قمری) رهبر مقتدر فرقه اسماعیلی مجموعه ای از قلعه های مستحکم را در سرتاسر رشته کوهه ای البرز بنا کردند.
آن طور که مشهور است حسن صباح رهبری یک شبکه مخوف از فداییان را بر عهده داشت که وظیفه ترور یا ربودن شخصیت های سیاسی حکومت آن دوران به نام عباسیان را بر عهده داشت.
از دیگر سوی؛ یتر وایلی در کتاب آشیانه عقاب، حسن صباح را قهرمانی آزاداندیش و آشنا به علوم و اسرار اسلامی دانسته و از داستان حشیش به عنوان توطئه ساختگی برای بدنام ساختن فرقه اسماعیلیون یادکرده است.
مغول ها برای جلوگیری از اشغال مجدد این قلعه ها، استحکامات این قلعه ها را از میان بردند. امری که سبب شده از شگفتی های معماری این دژها ویرانه ای به عصر ما برسد.
با تخریب قلعه الموت دوران نفوذ اسماعیلیان در ایران نیز پایان گرفت.
این قلعه به دست فراموشی سپرده شد تا اینکه در سال 1930 کتاب خاطرات خانم فریا استارک که سفرنامه ای در ارتباط با بازدید از قلعه های حشاشیون نوشته بود به چاپ رسید.
راه دسترسی منطقه حفاظت شده الموت
این عرصه در منطقه کوهستانی بین استان های مازندران، تهران، بخش مرکزی قزوین و رودبار شهرستان واقع شده است. راه های ارتباطی منطقه، جاده آسفالت قزوین- الموت، جاده خاکی اکبرآباد و جاده بهرام آباد است که عمده ترین تردد از مسیر جاده قزوین – الموت است.
منطقه حفاظت شده الموت
منطقه حفاظت شده الموت از نظر تنوع حیات وحش و غنای ساختارهای طبیعی در استان قزوین و در کشور منحصر به فرد است. این منطقه با مساحت 118 هزار هکتار از مناطق شکار و تیراندازی ممنوع استان قزوین است که دارای مراتع مناسب، زیستگاه های صخره ای و پوشش جنگلی می باشد.
پوشش جانوری منطقه حفاظت شده الموت
منطقه الموت به دلیل کوهستانی بودن و ویژگی های خاص خود، زیستگاه گونه های مختلفی از حیات وحش مانند کل و بز کوهی، سیاه گوش، گرگ، گراز، پلنگ، خرس قهوه ای، خرگوش، جوجه تیغی، روباه، شغال،
انواع پرندگان همچون عقاب، هما، کبک، کبک دَری، تیهو، کبوترسانان، لاشخور و گنجشک سانان (سهره، بلبل) می باشد.
انواع مارمولک ها، مارها، لاک پشت ها از خزندگان این منطقه و وزغ و قورباغه از دوزیستان آن به شمار می روند. در زیستگاه های آبی منطقه حفاظت شده الموت ماهی سفید رودخانه ای، زردپر و قزل آلا ساکن می باشند.
2 منطقه شکار و تیراندازی ممنوع در استان قزوین به مناطق حفاظت شده تبدیل شدند
ارتقای مناطق شکار و تیراندازی ممنوع الموت و طارم سفلی به منطقه حفاظت شده مدت ها مورد پیگیری قرار داشت که بالاخره پس از مصوبه شورای عالی محیط زیست کشور این خواسته محقق شد.
سطح مناطق حفاظت شده استان قزوین 1.5درصد از مساحت استان را در می گرفت با تصویب تبدیل مناطق شکار و تیراندازی ممنوع الموت و طارم سفلی به منطقه حفاظت شده این میزان به 7.23 درصد افزایش یافت.
میانگین مناطق حفاظت شده به نسبت مساحت کشور 12 درصد است. مساحت مناطق حفاظت شده الموت و طارم سفلی به ترتیب 43 و 49 هزار هکتار است.
3 جنگل پهن برگ بلوط (ذخیره گاه جنگلی) و انواع گونه های دارویی در طارم سفلی و جنگل ارس و 250 گونه دارویی و معطر در الموت وجود دارد.
جاذبه های گردشگری الموت قزوین
درخت چنار خونبار زر آباد ، غار حاجت خانه اکوجان ، آرامگاه های سنگی شاه کوه و حسن آباد و بیش از 30 بنای مذهبی تاریخی دیگر را نیز باید به آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری الموت افزود. الموت با طبیعت بکر و آیینهای مردمان صمیمی اش، می تواند مقصدی بسیار جذاب برای گردشگران علاقمند به تاریخ، طبیعت و فرهنگ کشورمان باشد.
- قلعه الموت
- قلعه نویزر شاه
- قلعه لمبسر
- قلعه شیرکوه
- آرامگاه سنگی حسن آباد و کاروانسرای سنگی پیچ بن
- دریاچه اوان
- غار ولی غار حاجت خانه
- غار سفید آب سرچشمه خار رود
- سرچشمه نینه رود
- سوغات و صنایع دستی
کارگاه های خانگی جایگاه برجسته ای در اقتصاد و معیشت مردم الموت دارد و با توجه به غنای منطقه در تامین مواد و مصالح مورد نیاز صنایع دستی، آثار زنان هنزمند روستاهای الموت بسیار زیبا و مرغوب هستند. پارچه های دست باف، چادر شب، صوف بافی، گلیم، جاجیم، پن بافی، و … در کنار محصولات چوبی از جمله صنایع دستی الموت به شمار می روند.
