سمند نقش مهمی در تاریخ خودروسازی ایران دارد. در دوران پس از جنگ و رکود صنایع مختلف، به خصوص خودروسازی، بسیاری از گروه های سیاسی و نهادهای مردمی اعتقاد داشتند که این صنعت یک صنعت مرده است و باید تعطیل شود.در آن زمان، ایران خودرو پس وقفه ای ۱۰ ساله، مجدداً خط تولید پیکان را به راه انداخته بود. پژو ۴۰۵ هم به طور کاملاً مونتاژ شده به کشور وارد می شد. از طرفی هم، تولیدات مختلف و متنوع کره ای به بازار داخل راه پیدا کرده بودند. با توجه به اینکه قدمت این صنعت در کره و ایران یکسان بود، مقایسه بین این دو کشور و عدم پیشرفت صنعت خودروسازی در ایران بیش از پیش هجمه ها را به سمت خودروسازان روانه می کرد.
این موضوع باعث شد تا طرح تولید ملی که ایدهٔ آن مدت ها قبل مطرح شده بود، دوباره در دستور کار قرار بگیرد. این طرح از آغاز راه طراحی تا رسیدن به مرحلهٔ تولید، فراز و نشیب های بسیاری را پشت سرگذاشت.در ابتدا خودروسازان ایرانی تصمیم گرفتند تا تمامی مراحل طراحی را از ابتدا آغاز کنند و به پیش بروند. اما تلاش برای رسیدن به طراحی یک پلتفرم جدید کار راحتی نبود و این پروژه ناتمام ماند. از آنجا که شرکت ایران خودرو پلتفرم ۴۰۵ را خریداری کرده بود، قرار بر این شد که طراحی بر پایه این پلتفرم صورت بگیرد.از سویی دیگر، شرکت «فرست اتومیتو» انگلستان، با در نظر گرفتن مشخصات فنی و بر روی پلتفرم ۴۰۵، برای یک شرکت تایوانی خودرویی طراحی کرده بود که با ورشکست شدن این شرکت، این طرح معلق مانده بود. در شرایط پیش آمده، کمپانی انگلیسی درصدد فروش طرح خود به یک شرکت خودروسازی بود و ایران خودرو در تلاش برای طراحی اولین خودروی ملی.
بنابراین، این طرح خریداری شد و با کمک نخبگان دانشگاهی با اعمال اصلاحات لازم با توجه به نیاز جامعه و مردم ایران، سمند به عنوان نخستین خودروی ملی در سال ۸۰ متولد شد. گرچه اهداف اولیه تولید این خودرو هیچگاه تحقق پیدا نکرد و این خودرو جایگزین پیکان نشد، اما از همان ابتدای تولید تا به امروز سمند توانسته فروش موفقی داشته باشد و مشتریان متعصبی برای خود دست و پا کند.
معرفی انواع مدل های سمند
در طی این سال ها، از زمان تولید سمند تا به امروز، این خودرو دستخوش تغییرات زیاده شده و مدل ها و تیپ های مختلفی از آن روانه بازار کشور شده است که برخی از آن ها همچنان در خط تولید قرار دارند.همین موضوع باعث شده تا بسیاری از افراد در زمان خرید این خودرو، دچار شک و تردید شوند و این سوال برایشان پیش بیاید که کدام مدل سمند را باید بخرند؟ یا کدام یک از انواع تیپ های سمند برایشان مناسب تر است و خرید بهتری محسوب می شود؟به همین دلیل، در این مطلب تلاش کرده ایم که به معرفی انواع مدل های سمند بپردازیم .
سمند X7
سمند X7 اولین مدل خودرو ملی که در بازار به سمند معمولی معروف بود، از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۸ در فهرست محصولات ایران خودرو قرار داشت. این ماشین که روی پلتفرم پژو ۴۰۵ ساخته شده بود، از همان موتور ۱.۸ لیتری ۸ سوپاپ به نام XU7 استفاده می کرد. سمند X7 یا معمولی از لحاظ تجهیزات رفاهی و ایمنی نسبت به سمند EL در سطح بالاتری قرار داشته و دارای آپشن های کمتری نسبت به مدل LX بود.فضای داخلی این خودرو با در نظر گرفتن خانواده ایرانی طراحی شده و از این رو بسیار جادار است. صندوق عقب آن نیز به همین ترتیب فضای کافی را داراست. صندلی های خودرو به خصوص در نمونه های اولیه چندان راحت نبودند، اما بر طبق گفته شرکت ایران خودرو این ایراد در مدل های سال ۸۳ برطرف شده است. فرمان و داشبورد این خودرو دارای دو رنگ مختلف هستند. در کنسول میانی خودرو چهار ردیف تنظیمات مختلف دیده می شود که برای تهویه مطبوع، ساعت، سیستم صوتی و دیگر تنظیمات مورد نیاز در نظر گرفته شده است. جانمایی دسته دنده خودرو خیلی مناسب طراحی نشده است و محل آن بسیار نزدیک به کنسول میانی است که باعث می شود تا در هنگام تعویض دنده برای راننده مشکل ایجاد شود.
سمند EL
سمند EL از سال ۱۳۸۴ به صورت تاکسی وارد خیابان های کشور شد اما در سال های ۸۸ تا ۹۱ تعدادی از آن برای فروش تولید شد. این مدل از خودروی ملی بیشتر به عنوان تاکسی در اختیار ناوگان حمل و نقل درون شهری کشور قرار گرفت و به سمند کار هم معروف بود و به همین خاطر آپشن های کمتری از مدل های X7 و LX داشت. از جمله مهم ترین شاخصه های این مدل به چراغ خطرهای بزرگ آن می توان اشاره کرد. سمند EL دارای قالپاق معمولی و رینگ فولادی بود. همچنین شیشه عقب آن به صورت دستی بوده و امکاناتی مانند مه شکن و سیستم هشدار از روی آن حذف شده است. در این مدل از موتور XU7 پژو 405 GLX استفاده شده بود ولی از آنجایی که خانواده های ایرانی به دنبال خودرویی ایمن با مصرف سوخت پایین هستند، در سال 1389 سمند LX با موتور EF7 به صورت بنزینی و گازسوز تولید شد. موتور EF7 محصول مشترک ایران خودرو و مرکز تحقیقات آلمان (F.E.V) است. موتور سمند LX EF7 از پایه بر اساس سوخت گاز طراحی شده و قابلیت کار با بنزین را هم دارد و از ده موتور برتر گازسوز دنیا رتبه سوم را دارد. سیستم مدیریت موتور سمند LX EF7 به این صورت است که به صورت خودکار سوخت گاز را به عنوان اولین سوخت انتخاب می کند و در صورت اتمام سوخت بدون احساس در تغییر عملکرد خودرو نوع سوخت تغییر می کند.
سمند LX
سمند LX پرفروش ترین و پرتیراژترین نسخه سمند است که طراحی آن از اسفند ۱۳۸۱ کلید خورد و در اردیبهشت ۱۳۸۳ نیز وارد بازار شد. این نسخه خودرو ملی نسبت به مدل گذشته، یعنی X7 دارای تفاوت های ظاهری اندکی بود که شاخص ترین آنها به تغییر سایز چراغ های عقب و گرافیک داخلی آنها مربوط می شد. همچنین بنا بر ادعای ایران خودرو، فرمان پذیری این محصول نسبت به قبل ارتقا یافته است.
سمند ال ایکس از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ با پیشرانه XU7 پژو ۴۰۵ به دست مشتریان ایرانی می رسید، تا آنکه پس از طراحی و ساخت موتور ملی، این خودرو در سال ۱۳۹۰ به پیشرانه EF7 بنزینی نیز مجهز شد و در حال حاضر تولید آن ادامه دارد. البته در سال ۱۳۸۸ مدل دوگانه سوز سمند LX عرضه شده بود.از جمله امکانات بیشتر سمند LX EF7 نسبت به نسخه پیشین می توان به وجود ترمز ضدقفل ABS، کیسه هوا برای سرنشینان جلو، رینگ های آلومینیومی، صندلی برقی سرنشینان جلو، سنسور هشدار عقب و صندوق برقی اشاره کرد.
سمند SE
سمند SE نسخه ارزان مدل LX است که از نظر آپشن بین این مدل و نسخه EL قرار می گیرد. سمند SE در سال ۸۷ رونمایی شد، اما تولید و عرضه آن تا سال ۱۳۸۹ به درازا کشید. سرانجام نیز ایران خودرو در سال ۱۳۹۷ تولید آن را متوقف کرد.تفاوت اکسل ها و کاهش وزن خودرو از جمله تغییرات سمند SE نسبت به مدل LX هستند. همچنین طراحی چراغ های عقب، جلوپنجره و چیدمان دکمه های داشبرد آن نسبت به مدل معمولی تفاوت دارد. علاوه بر این سمند SE فاقد سیستم برق مالتی پلکس و فرمان تلسکوپی بوده و از سوی دیگر پنجره های عقب و آینه های جانبی آن برقی نیستند. پیشرانه این مدل نیز همان XU7 است که در سمند معمولی استفاده شده بود.ایران خودرو سمند اس ای – IKCO Samand SE خودرویی است که که پس از تولید سمند LX، به عنوان جایگزین سمند معمولی و در جایگاه خودروی خانوداگی اقتصادی ساخته شد. سمند SE پایه ای ترین و ارزان ترین تیپ سمند به حساب می آید. SE از موتور 1.8 لیتری XU7 بهره می برد و موتور EF7 بر روی این خودرو عرضه نمی شود. از موارد کاسته شده در سمند SE نسبت به سمند LX میتوان به دستی بودن شیشه های عقب، تنظیم دستی آینه ها، تنظیم دستی پشتی صندلی های جلو و رینگ فولادی با قالپاق اشاره کرد.
سمند سریر
سمند سریر نسخه تشریفاتی یا همان لیموزین از سمند LX است که در سال ۸۳ معرفی شد، اما عرضه آن تا سال ۱۳۸۷ به تعویق افتاد. این خودرو موتور یکسانی با سمند X7، زانتیا ۱۸۰۰ و پژو پارس ELX است و از لحاظ طول بدنه کشیده تر از سمند معمولی است و فاصله محوری آن ۳۰ سانتیمتر افزایش پیدا کرده، به ویژه اینکه برای افزایش فضای پای سرنشیان عقب، ستون B آن کشیده تر از ماشین های معمولی است. امکانات رفاهی بیشتر و کابین جادارتر از جمله ویژگی های بارز سمند سریر نسبت به مدل معمولی به شمار می آید. لازم به ذکر است که تولید این محصول در سال ۱۳۹۱ به پایان رسید.
سمند سورن
سمند سورن را می توان اولین فیس لیفت خودروی ملی دانست که نخستین مرتبه در سال ۱۳۸۵ معرفی شد و در سال ۱۳۸۶ روی خط تولید قرار گرفت. سمند سورن از لحاظ فنی تفاوت چندانی با مدل های معمولی ندارد و عمده تغییرات آن به طراحی چراغ ها، جلوپنجره و سپر محدود می شود.تولید سورن معمولی در سال ۱۳۸۸ متوقف شد و سمند سورن ELX با موتور EF7 روی خط تولید ایران خودرو قرار گرفت که قوی تر و کم مصرف تر از مدل قبلی است. شرکت ایران خودرو از سال ۱۳۹۵ نسخه توربوشارژ این محصول را که مجهز به موتور ملی توربوشارژ بود، به دست مشتریان رساند.در پاییز ۱۳۹۹، فیس لیفت جدیدی از این خودرو با نام سورن پلاس به بازار آمد که در حقیقت همان سورن ELX با موتور یورو ۵ و کروز کنترل است. گرافیک جدید چراغ ها، اضافه شدن باله به در صندوق عقب، دودی شدن شیشه های عقب، طرح جدید جلوپنجره و فرمان جدید از جمله تغییراتی است که به ظاهر سورن پلاس اضافه شده است.
بهترین مدل سمند کدام است؟
در پایان باید گفت که خانواده سمند معایبی دارد که در تمامی مدل های آن ثابت است. از جمله دید محدود راننده به واسطه نوع قرارگیری و ابعاد ستون کناری، دید عقب محدود، استهلاک و مصرف سوخت بالا و …، اما با وجود تمام نقاط ضعف و مشکلاتی که سمند طی سال های تولید با آن مواجه بوده، این خودرو یک خودروی جادار خانوادگی است که به خوبی جوابگوی نیازهای خانواده های ایرانی خواهد بود.سمند در رده خودروهای میان قیمت و متوسط قرار دارد و در مقایسه با هم رده های چینی، به علت سهولت تامین قطعات یدکی و دسترسی به تعمیرکاران مسلط به خودرو، انتخاب منطقی تر و بی حاشیه تری به نظر می رسد. در حال حاضر، شاید بتوان گفت که بهترین مدل از سمند برای خرید، مدل LX و سورن هستند که همچنان در حال تولید هستند و امکانات و توانایی بیشتری نسبت به سایر مدل ها دارند.