میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر ابیراترون

ابیراترون (Abiraterone) با نام تجاری زیتیگا (Zytiga) یک مهار کننده سنتز آندروژن است که با کاهش سطح هورمون های خاصی تولید شده توسط بیضه ها کار می کند این دارو از رشد تومور های خاصی که نیاز به این هورمون دارند جلوگیری می نماید .

ابیراترون به همراه پردنیزولون در درمان نوعی سرطان پروستات که به سایر نقاط بدن گسترش یافته است مورد استفاده قرار می گیرد. ابیراترون از طریق جلوگیری از اقدامات آندروژن (هورمون های مردانه) در بدن عمل می کند.

مکانیسم اثر ابیراترون

ابیراترون یک مهارکننده آنزیم استروئیدی CYP17A1 (17 آلفا هیدروکسیلاز) می باشد. مهار این آنزیم که به صورت کوالانت به آن متصل می شود به صورت اختصاصی و برگشت ناپذیر می باشد. آلفا هیدروکسیلاز باعث کاتالیز سنتز آندروژن ها خصوصا در بیضه, آدرنال و بافت تومور پروستات می شود.
با مهار فعالیت این آنزیم ساخت دهیدرو اپی اندروسترون از 17 هیدروکسی پروگنلونون متوقف می شود و در نتیجه سطح خونی تستسترون و سایر آندروژن ها کاهش می یابد.

فارماکودینامیک

داروی ابیراترون باعث کاهش سطح PSA (آنتی اختصاصی پروستات), کوچک شدن تومور, عود رادیوگرافیک از متاستاز استخوان و بهبود درد می شود. احتمال افزایش سطح هورمون های آدرنوکورتیکوتروپیک تا 6 برابر سطح نرمال وجود دارد اما میتوان با تجویز دگزامتازون آن را مهار کرد.

فارماکوکینتیک

جذب ابیراترون به فرم خالص از دستگاه گوارش اندک است و توسط استرازها تجزیه می شود.

فرم دارویی آن, یعنی ملح ابیراترون استات که یک پیش دارو است؛ فراهمی زیستی و مقاومت بالاتری به استرازها دارد. حداکثر غلظت پلاسمایی دارو طی 1.5 تا 4 ساعت ایجاد می شود.

ابیراترون استات سریع و کامل به ابیراترون داستیله می شود. غذا و چربی بالا باعث افزایش جذب دارو تا 4.4 برابر می شود. اتصال پروتئینی دارو بیش از 99 درصد است.

داروی ابیراترون به آلفا 1 اسید گلیکوپروتئین و آلبومین متصل می شود. متابولیسم ابیراترون استات در ابتدا برای فعال شدن و تبدیل آن به ابیراترون انجام می شود. در ادامه دارو توسط سایر آنزیم ها به دو فرم غیرفعال سولفات و اکسید تبدیل می شود. راه دفع دارو عمدتا مدفوعی و اندکی ادراری است. نیمه عمر حذف آن 5 تا 14 ساعت است.

مقدار مصرف ابیراترون

دوز مصرفی معمول در بزرگ سالان برای درمان سرطان پروستات:

دوز اولیه: ۱۰۰۰ میلی گرم خوراکی به صورت یک بار در روز. زیتیگا باید همراه با پردنیزون (۵ میلی گرم خوراکی دو بار در روز ) تجویز می شود.

نکاتی که قبل از مصرف ابیراترون باید در نظر گرفته شود

بعضی داروها را نمی توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی داروها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می گردد. بنابراین بهتر است که قبل از مصرف داروی آبیراترون ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:

• اگر دچار فشار خون بالا، و یا کاهش عنصر پتاسیم در خونتان هستید.
• اگر دچار مشکلات قلبی و عروقی هستید.
• اگر هر نوع مشکل کبدی و یا کلیوی دارید.
• اگر در حال حاضر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمام داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویز شده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.
• اگر نسبت به داروی خاصی حساسیت و آلرژی داشته اید.

نکات قابل توصیه

در صورت وجود اختلالات شدید کبدی از مصرف دارو خودداری شود.

در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:

• سابقه آلرژی به داروی ابیراترون یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی، سابقه اختلال کبدی, قلبی و فشارخون, اختلالات آدرنال یا هیپوفیز, سطح خونی پایین پتاسیم, احتباس مایعات, حمله قلبی, مصرف داروهای ضد تشنج , سل یا ایدز.
• در صورت مصرف این دارو، از کاندوم همراه با یک روش مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده شود.
• در صورت باردار بودن همسر بیمار مصرف کننده این دارو, تا یک هفته بعد از آخرین دوز دارو حتما از کاندوم استفاده شود تا از قرارگرفتن بدن مادر در معرض دارو جلوگیری شود.
• در مادران شیرده نباید مصرف شود.
• با اینکه این دارو مورد مصرفی در زنان ندارد؛ قرار گرفتن زنان باردار در معرض آن ممکن است آسیب جدی به جنین وارد کند.
• در افراد زیر 18 سال نباید مصرف شود.
• معمولا ابیراترون یک بار در روز و با معده خالی (یک ساعت قبل غذا یا دو ساعت بعد غذا) مصرف می شود.
• در صورت فراموش کردن یک دوز دارو باید با پزشک مشورت شود.

میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر آسیترتین