پنی سیلین جی (پنی سیلین جی سدیم یا پنی سیلین جی پتاسیم) برای درمان طیف گسترده ای از عفونت های باکتریایی استفاده می شود. این دارو به عنوان یک آنتی بیوتیک پنی سیلین طبیعی طولانی اثر شناخته می شود که با توقف رشد باکتری ها کار می کند. این دارو برای جلوگیری از عفونت قلب (اندوکاردیت باکتریایی) در بیماران مبتلا به برخی بیماری های قلبی که جراحی دارند، استفاده می شود.
پنی سیلین جی در درمان التهاب عفونی لوزه ها، التهاب گوش میانی، باد سرخ، آندوکاردیت استرپتوکوکی، مننژیت مننگوکوکی، پنومونی و در پیشگیری از عفونت پس از قطع اندام های حرکتی کاربرد دارد.
نام تجاری:
- ®Crystapen
- ®Pfizerpen
- ®Pen
اشکال دارویی:
- پودر استریل جهت تهیه محلول ترزیقی
- ویال 1,000,000واحد (ملح پتاسیم)
- ویال 5,000,000 واحد ( ملح سدیم)
مکانیسم اثر پنی سیلین جی
مداخله در ساخت دیواره سلولی موکوپپتیدی باکتری طی تکثیر فعال آن، منجر به فعالیت ضد باکتریایی در برابر میکروارگانیسم های حساس می گردد.
فارماکودینامیک
فعالیت باکتریسیدی (از بین برنده باکتری) پنی سیلین G ناشی از مهار ساخت دیواره سلولی است و وابسته به متصل شدن پنی سیلین G به پروتئین های متصل شونده به پنی سیلین (PBP) است. پنی سیلین G در برابر هیدرولیز انواع بتالاکتامازها از جمله پنی سیلینازها ، سفالوسپورینازها و بتا-لاکتامازهای وسیع الطیف، پایدار است.
فارماکوکینتیک
نیمه عمر: 20-30 دقیقه
جذب: عضلانی، جذب آهسته تا 24 ساعت
حجم توزیع: 0.3 تا 0.47لیتر بر کیلوگرم
زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی: 2 تا 4 ساعت
حداکثر غلظت پلاسمايي: 1.5 واحد در هر میلی لیتر
میزان اتصال به پروتئین های پلاسما: 60٪
متابولیسم: حدود 30٪ در کبد انجام می شود.
دفع: از طریق ادرار (60-90٪ طی 24-36 ساعت)
موارد مصرف پنیسیلین جی
الف) سيفيليس مادرزادي.
ب) عفونتهاي مجاري تنفسي فوقاني ناشي از استروپتوكوك گروه A.
پ) درمان كمكي ديفتري
ت) پيشگيري از تب روماتيسمي استرپتوكوكي.
ث) درمان سيفيليس كه كمتر از يك سال از ابتلاي به آن مي گذرد.
ج) درمان سيفيليس كه بيش از يك سال از ابتلاي به آن مي گذرد.
چ) عفونتهاي سيستميك متوسط تا شديد.
ح)عفونتهاي سيستميك متوسط تا شديد، پنوموني پنوموكوکي.
خ) سوزاك (گنوره).
د) سياه زخم.
ذ) سياه زخم ناشي از باسيلوس آنتراسيس ، از جمله استنشاق آنتراكس.
ر) سياه زخم موضعي.
روش مصرف داروی پنی سیلین جی
- قبل از شروع درمان با داروی پنی سیلین جی ، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
- دوز و مقدار داروی پنی سیلین جی ، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید. دوز این دارو برای کودکان بر اساس وزنشان تجویز می شود.
- این دارو به صورت وریدی و عضلانی تزریق می شود.
- آمینوگلیکوزیدهایی (مانند جنتامایسین) را به طور جداگانه از این دارو تزریق کنید. در یک مایع ترریق وریدی با هم مخلوط نکنید.
- حتی اگر بعد از استفاده از پنی سیلین جی علائم عفونت شما از بین رفت، این دارو را یک دوره کامل استفاده نمایید و هرگز مصرف دارو را به یک باره قطع نکنید.
- برای به دست آوردن بهترین نتیجه از مصرف این دارو، سعی کنید دوزی از دارو را از دست ندهید و آنتی بیوتیک را دقیقا سر وقت مصرف کنید.
- اگر فراموش کردید که دوز داروی پنی سیلین جی روزانه خود را در زمان مشخص مصرف کنید اما به زودی یادتان افتاد، دارو را مصرف کنید؛ اما اگر زمانی به یاد آوردید که نزدیک به ساعت دوز بعدی دارو است، دوز از یاد رفته را مصرف نکنید. نباید به خاطر دوز از یاد برده شده، دو دوز از دارو را باهم مصرف کنید.
- اگر بعد از مصرف این دارو، بیماری شما تشدید شد، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

مقدار مصرف پنی سیلین جی
سوسپانسیون تزریقی
- 600،000 واحد در سرنگ 1 سی سی
- 1.2 میلیون واحد در سرنگ 2 سی سی
- ذات الریه یا پنومونی
برای پنومونی پنوموکوکال غیر پیچیده متوسط تا شدید:
600،000-1،000،000 واحد عضلانی در هر روز
- عفونت استرپتوکوک (گروه A)
برای عفونت متوسط تا شدید لوزه ها، برخی عفونت های پوستی (erysipelas)، تب مخملک، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، پوست و بافت نرم
600،000-1،000،000 واحد عضلانی روزانه برای حداقل 10 روز
- عفونت های استافیلوکوکی
600،000-1،000،000 واحد عضلانی روزانه
- اندوکاردیت های باکتریایی
فقط برای درمان عفونت های بسیار حساس تایید شده است؛ برای پیشگیری تایید نشده است.
600،000 -1،000،000 واحد عضلانی روزانه
- سیفلیس
اولیه، ثانویه و نهفته: 600،000 واحد عضلانی روزانه به مدت 8 روز
تاخیری (سیفلیس نهفته و فاز سوم آن همراه با مثبت شدن مایع ستون فقرات): 600،000 واحد عضلانی روزانه برای 10 تا 15 روز (مجموعا 6-9 میلیون واحد)
نوروسفلیس یا سفلیس عصبی: 2.4 میلیون واحد عضلانی روزانه برای 10 تا 14 روز؛ همراه با 500 میلی گرم خوراکی روزی 4 بار پروبنسید تجویز می شود(پنی سیلین G آبدار ارجح است)
- سیاه زخم
جلدی: 600،000-1،000،000 واحد عضلانی روزانه
استنشاقی (پس از قرار گرفتن در معرض بیماری): 1.2 میلیون واحد عضلانی هر 12 ساعت تا 2 هفته، سپس درمان به نوع خوراکی تغییر می یابد. (درمان کل 60 روز)
- دیفتری
کمکی همراه با پادزهر (آنتی توکسین): 300،000 - 600،000واحد عضلانی وزانه
حالت حامل: 300،000 واحد عضلانی روزانه
- عفونت وینسنت (فوزواسپیروکتوزیس؛ عفونت ناشی از فوزوباکترها و اسپیروکت ها)
600،000-1،000،000 واحد عضلانی روزانه
- Erysipeloid
600،000-1،000،000 واحد عضلانی روزانه
- تب ناشی از گزش موش
برای Streptobacillus moniliformis و Spirillum minus تایید شده است(تب موش صحرایی)
600،000-1،000،000 واحد عضلانی روزانه
- بیماری ویپل (عفونت باکتریایی نادر در دستگاه گوارشی)
1.2 میلیون واحد عضلانی روزانه برای 10-14 روز؛ تجویز همزمان با استرپتومایسین، سپس
تری متوپریم / سولفامتوکسازول یا داکسی سیکلین خوراکی به مدت 1 سال
نکات با اهمیت در رابطه با پنی سیلین جی
- این دارو به پنی سیلین کریستال هم معروف است.
- با 2 ملح سدیم و پتاسیم موجود است.
- به دلیل این که از یون های سدیم یا پتاسیم برای تهیه آن استفاده شده، براحتی در آب مقطر حل می شود و محلول کاملا یکنواخت و شفاف ایجاد می کند.
- در افرادی که مشکلات فشار خون یا نارسایی قلب و ادم دارند، مصرف سدیم باعث ایجاد مشکل می شود. به این دلیل از پنی سیلین جی با ملح سدیم نباید استفاده کنند. پس می توانند از ملح پتاسیم استفاده نمایند.
- معمولا شروع اثر دارو سریع است و نیم ساعت بعد از تزریق دارو می باشد.
- این دارو بیشترین اثر را علیه ارگانیسم های گرم مثبت، کوکسیهای گرم منفی و بی هوازی هایی که بتالاکتاماز تولید نمی کنند، دارا است و تاثیر اندکی علیه باسیل های گرم منفی دارد.