میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر قرص کنتراسپتیو دی ای

شنبه، 29 آذر 1399 زمان مطالعه 3 دقیقه

کنتراسپتیو دی ای(دزوژسترول/اتینیل استرادیول) عمدتا به منظور جلوگیری از بارداری استفاده می شود. ولی برای کاهش کیست های تخمدانی ، بیماری خوش خیم فیبروکیستیک پستان ، منظم کردن دوره قاعدگی ، کاهش تعداد دفعات قاعدگی دردناک نیز بکار می رود.

اشکال دارو

روکین 21 عددی قرص دزوژسترول+ اتینیل استرادیول
مارولون (مارولین ) قرص 21 عددی 0 کنتراسپتیو دی ای(دزوژسترول/اتینیل استرادیول)

مکانیسم اثر:

کنتراسپتیو ها یا ضدبارداری های هورمونی به منظور پیشگیری از بارداری مصرف می شوند.
ترکیبات استروژنی کنتراسپتیو های خوراکی موجب مهار آزاد سازی هورمون محرک فولیکولی و در نتیجه توقف تخمک گذاری می شوند.
ترکیبات پروژستینی این داروها آزاد سازی هورمون جسم زرد را مهار ساخته و حتی در شرایطی که تکامل فولیکولی به طور کامل مهار نشده است، مانع از تخمک گذاری می شوند.

فارماکوکینتیک:

ترکیبات استروژنی و پروژستینی موجود در کنتراسپتیو ها تقریبا به طور کامل از دستگاه گوارش جذب می شوند.
فراهمی زیستی آنها از 40 تا 70 درصد متغیر است.
حداکثر غلظت این داروها یک تا دو ساعت بعد از مصرف ظاهر می گردد.
ترکیبات موجود در ضد بارداری ها احتمالا در تمامی بافت های بدن توزیع می شوند.
80 تا 98 درصد این ترکیبات به پروتئین ها متصل می گردند.
کنتراسپتیوها قبل از دفع، متابولیزه می شوند.
مقدار بسیار کمی از این داروها به صورت دست نخورده از ادرار و یا مدفوع دفع می گردند و اکثر آنها به صورت کونژوگه های سولفات و گلوکوروناید از ادرار و مدفوع دفع می شوند.

نکات با اهمیت:

دزوژسترل بکار رفته در این قرص ضد بارداری که با نام های تجاری دزوسپتیو و مارولون شناخته می شود، یک پروژسترون نسل سوم است که عوارض آندروژنیک کمتری دارد و در طول مصرف این دارو عوارضی مانند ادم یا احتباس مایعات در بدن و پرمویی کمتر دیده می شود.

موارد مصرف کنتراسپتیو

الف) جلوگيري از بارداري.
ب) افزايش دفعات خونريزي قاعدگي (Hypermenorrhea).
توجه : اين دارو عمدتاً به منظور جلوگيري از بارداري به كار مي رود، ولي براي پيشگيري از بروز سرطان تخمدان يا آندومتر، كاهش كيست هاي تخمداني، بيماري خوش خيم فيبروكيستيك پستان، منظم ساختن دوره قاعدگي، كاهش فشارهاي روحي قبل از قاعدگي و كاهش تعداد دفعات قاعدگي دردناك نيز مفيد مي باشد.

مقدار مصرف کنتراسپتیو دی ای

مقدار معمول برای جلوگیری از بارداری: بزرگسالان:
اولین روز قاعدگی ، برای بسته 28 تایی ، روزی یک عدد تا 28 روز سپس بسته جدید آغاز شود، برای بسته 21 تایی، روزی یک عدد تا 21 روز، پس از یک هفته وقفه ، بسته جدید آغاز شود.

توصیه های دارویی کنتراسپتیو دی ایی

-به بیمار نحوه ی صحیح و منظم مصرف دارو و همچنین راهکار مناسب در شرایط فراموشی مصرف قرص را آموزش دهید.
در صورت فراموشی یک دوز بلافاصله آن را مصرف نماید، اگر تا دوز بعدی دارو بخاطر نیاوردید، در نوبت بعدی ۲قرص مصرف کند. اگر مصرف دارو را ۲ نوبت متوالی فراموش کرد تا ۲ روز، روزی دو قرص مصرف نماید و در صورت فراموش کردن مصرف دارو بیشتر از ۷۲ ساعت، مصرف دارو را قطع و تا پایان دوره ی قاعدگی یک روش جایگزین جهت جلوگیری استفاده نماید سپس با شروع دوره ی قاعدگی جدید، بسته ی جدید دارو را آغاز نماید.
-بیمار باید در صورت احتمال حاملگی، تشخیص حاملگی یا اقدام جهت بارداری مصرف این دارو را قطع نماید.
-مصرف این دارو بدون شیردهی باید ۴ هفته قبل از عمل جراحی قطع و ۲ هفته پس از آن مجددا آغاز گردد. ۳ هفته پس از زایمان و یا ۶ هفته بعد در صورت شیردهی مجددا آغاز گردد.
-مصرف سیگار و دخانیات خطر عوارض قلبی عروقی جدی را در مصرف کنندگان قرص های ترکیبی ضد بارداری افزایش می دهد. این خطر با افزایش سن نیز بیشتر می شود. لذا مصرف این دارو در زنان بالای ۳۵ سال و سیگاری ممنوع می باشد.
-در صورتی که فرد مبتلا به دیابت یا مستعد دیابت می باشد سطح قند خون به صورت منظم چک شود.
-پروفایل چربی مصرف کننده و فشار خون بصورت دوره ای و منظم پیگیری شود.
-به بیمار آموزش داده شود در صورت بروز علائم ترومبوز سردرد شدید، اختلالات بینایی، سرفه و مشکل تنفسی یا درد قفسه ی سینه، درد یا کشیدن پا حین راه رفتن و...) دارو را قطع و به پزشک خود مراجعه نماید.