میزان مصرف، تاثیرات و مکانیزم اثر قرص پاراستامول

استامینوفن از داروهای قدیمی و پرکاربرد است که به هنگام سرماخوردگی و بروز تب به سراغ آن می‌رویم. به‌طوریکه این دارو تقریبا در قفسه داروهای هر منزلی یافت می‌شود. قرص پاراستامول نام دیگر این داروست. در ادامه با این دارو و موارد استفاده آن بیشتر آشنا می‌شویم.

قرص پاراستامول و اشکال مختلف آن

پاراستامول (Paracetamol) که با نام دیگر استامینوفن (Acetaminophen) نیز شناخته می‌شود، از داروهای ضد درد و ضد التهاب است که به منظور رفع بدن درد و کاهش تب در کودکان و بزرگسالان، استفاده می‌شود. این دارو برای نخستین بار در آغاز قرن ۱۹ میلادی شناخته شد، اما در دهه ۵۰ میلادی به عنوان داروی ضد درد در حد وسیعی مورد استفاده قرار گرفت. این دارو در پیشگیری از حملات قلبی و سکته مغزی نیز کاربرد دارد، زیرا به عنوان یک عامل رقیق‌کننده خون، عمل می‌کند. مصرف قرص پاراستامول عوارض کمتری را نسبت به قرص آسپرین و سایر داروهای ضد درد دارد، تا جایی‌که افراد مبتلا به خونریزی و زخم معده نیز بدون نگرانی از بروز مشکلات گوارشی، می‌توانند از آن استفاده کنند.

این دارو به شکل‌های قرص، آمپول، شیاف، کپسول، قطره، شربت و سوسپانسیون موجود است. آمپول پاراستامول محتوی یک گرم پاراستامول در ۶/۷ میلی‌لیتر محلول تزریقی است که در مواردی مثل کاهش درد بعد از عمل جراحی، به کار می‌رود. هر آمپول پاراستامول قبل از تزریق حتما باید با ۱۰۰ میلی ‌لیتر از محلول سدیم کلراید ۰/۹٪ تزریقی مخلوط و سپس به صورت وریدی تزریق شود. بین هر دو تزریق نیز باید چهار ساعت فاصله زمانی باشد.

موارد مصرف قرص پاراستامول

تسکین سردرد و سرماخوردگی: سردردهایی که به دنبال بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی بروز می‌کنند، خفیف هستند و معمولا با مصرف این دارو برطرف می‌شوند. قرص پاراستامول در کاهش بدن درد و دندان درد نیز، موثر است.

کاهش تب در کودکان: پاراستامول از نظر دارویی همانند آسپرین است و روی هیپوتالاموس (بخشی از مغز که وظیفه تنظیم دمای بدن را دارد) تأثیر می‌گذارد و باعث کاهش درجه حرارت بدن در کودکان می‌شود. از آنجایی‌که داروی استامینوفن طعم خوبی ندارد، اطفال از خوردن آن اجتناب می‌کنند به همین دلیل برای کودکان معمولا از شربت استفاده می‌شود.

پانادول در بارداری: اگرچه مصرف قرص پاراستامول برای زنان باردار بی‌خطر است، اما باز هم یک داروی شیمیایی است و نباید بدون مشورت با پزشک و به صورت بی‌رویه مصرف شود.

مقدار و نحوه مصرف

مقدار مناسب این دارو برای هر فرد، باید توسط پزشک تعیین شود. به طور معمول مقدار ۵۰۰ میلی‌گرم تا یک گرم از دارو در هر نوبت مصرف شود. ضمنا این مقدار می‌تواند تا میزان چهار گرم در روز نیز افزایش یابد. برای استفاده از آمپول پاراستامول در بزرگسالان با وزن بالای ۵۰ کیلوگرم میزان یک گرم پاراستامول چهار نوبت در روز استفاده می‌شود. هر آمپول باید در ۱۰۰ میلی‌لیتر از محلول نرمال سالین تزریقی مخلوط گردد.

مقدار مصرف قرص یا شربت پاراستامول در کودکان با سنین مختلف، متفاوت بوده و به شرح زیر است:

کودکان۳ ماهه الی یک ساله: مقدار ۶۰ الی ۱۲۰ میلی‌گرم در هر نوبت

کودکان یک الی ۵ ساله: مقدار ۱۲۰ تا ۲۵۰ میلی‌گرم در هر نوبت

کودکان ۶ الی ۱۲ سال: مقدار ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم در هر نوبت