کربوپلاتین (Carboplatin) با نام تجاری پاراپلاتین (Paraplatin) یک داروی ضد سرطان است که از طریق اختلال در رشد سلول های سرطانی، از رشد و توسعه سرطان جلوگیری می کند. کربوپلاتین همراه با دیگر داروهای ضد سرطان برای درمان سرطان تخمدان مورد استفاده قرار می گیرد.
نام های تجاری: پاراپلاتین (Paraplatin)، کربوپلاتین نواپلاس (CARBOplatin Novaplus)
موارد مصرف کاربوپلاتین
سرطان تخمدان , سرطان گردن رحم
مقدار مصرف کاربوپلاتین
مقدار مصرف معمول برای سرطان تخمدان (بزرگسالان):
بعنوان تنها عامل درمانی در درمان سرطان تخمدان راجعه:
360 mg/m2 تزریق وریدی در روز اول هر 4 هفته یکبار.
هرچند بطور کلی شرط تکرار داروی کاربوپلاتین بتنهایی ، شمارش نوتروفیل حداقل 2000 و پلاکت حداقل 100000 می باشد.
-در ترکیب با سیکلوفسفامید برای درمان سرطان تخمدان پیشرفته (ترکیب موثر برای بیمارانی که تحت درمان قبلی قرار نگرفته اند):
کاربوپلاتین 300 mg/m2 تزریق وریدی در روز اول هر 4 هفته برای 6 دوره.
مقدار مصرف معمول برای سرطان گردن رحم (بزرگسالان):
در ترکیب با دیگر عوامل شیمی درمانی بعنوان قسمتی از رژیم BIC : وریدی 200 mg/m2 در روز اول،این دوره هر 21 روز تکرار می شود.
ملاحظات اختصاصی در رابطه با کربوپلاتین
علاوه بر موارد مربوط به تمامی داروهای آلکیله کننده، رعایت موارد زیر نیز توصیه می شود:
1- محلول دارو با استفاده از دکستروز پنج درصد در آب، محلول نمکی نرمال، یا آب استریل تزریقی تا غلظت mg/ml 10 تهیه می شود.
2- کاربوپلاتین را می توان با محلول نمکی نرمال یا دکستروز پنج درصد در آب رقیق کرد.
3- ویالهای باز نشده باید در دمای اتاق نگهداری شود. بعد از تهیه و رقیق کردن دارو، محلول به مدت هشت ساعت در دمای اتاق پایدار است. از آنجایی که کاربوپلاتین حاوی مواد نگهدارنده ضد باکتری نیست، داروی استفاده نشده باید بعد از هشت ساعت دور ریخته شود.
4- از وسایل تزریقی یا سوزنهای ساخته شده از آلومینیوم نباید استفاده کرد، زیرا کاربوپلاتین ممکن است رسوب کرده و کارایی خود را از دست بدهد.
5- اگرچه احتمال بروز تهوع و استفراغ با کاربوپلاتین کمتر از سیس پلاتین است، ولی این دارو می تواند موجب بروز استفراغ شدید شود. داروی ضد استفراغ باید تجویز شود.
6- کاربوپلاتین باید تحت نظر پزشک آشنا به داروهای سرطانی مصرف شود.
7- سرکوب مغز استخوان ناشی از دارو شدید بوده و می تواند منجر به بروز خونریزی یا عفونت شود.
8- آنمی می تواند تجمعی باشد و حتی نیاز به تزریق خون داشته باشد. باید تست های آزمایشگاهی بیمار به دقت پیگیری شود.
9- واکنش های شبه آنافیلاکتیک به کاربوپلاتین طی چندین دقیقه اول پس از تزریق رخ می دهد.
10- ممکن است اپی نفرین، کورتیکوستروئیدها و آنتی هیستامین ها باعث تخفیف علائم شوند.
نکات قابل توصیه به بیمار در دوره مصرف کربوپلاتین
1- مصرف مایعات کافی برای افزایش دفع ادرار، جهت تسهیل دفع اسیداوریک ضروری می باشد.
2- در صورت بروز وزوز گوش فوراً به پزشک اطلاع دهید تا از کاهش دائمی شنوایی جلوگیری شود. آزمون شنوایی باید قبل از شروع درمان و نوبت بعدی مصرف دارو انجام گیرد.
3- از تماس با افراد مبتلا به عفونت خودداری کنید.
4- بروز هرگونه خونریزی یا کبودی غیرمعمول را فوراً اطلاع دهید.
5- بیماران بزرگتر از 65 سال در معرض خطر بیشتر مسمومیت عصبی قرار دارند.
نکات قابل توصیه
1-آلومینیوم با کاربوپلاتین واکنش نشان داده و موجب رسوب ترکیب و کاهش قدرت اثر آن می شود لذا سرسوزن ها یا ست تزریق وریدی حاوی آلومینیوم که در تماس با دارو می باشند در آماده سازی و تجویز کاربوپلاتین نباید مورد استفاده قرار بگیرند.
2-کارایی و امنیت مصرف کاربوپلاتین در کودکان (زیر 18 سال) هنوز به اثبات نرسیده است.
3-انفوزیون کاربوپلاتین معمولا 15 دقیقه یا بیشتر زمان لازم دارد.به درمان هیدراسیون قبل و بعد تزریق یا دیورز اجباری نیاز ندارد.