شاتون به انگلیسی (Connecting Rod) یکی از اجزای حیاتی موتور است که ارتباط بین میللنگ و پیستون را برقرار میکند. سر کوچکتر شاتون به پیستون و سر بزرگتر آن به میللنگ وصل میشود و از آنجایی که ضربات پیستون به شاتون و سپس به میللنگ منتقل میشود، لذا شاتون باید استحکام و قدرت کافی در برابر این ضربات را داشته باشد و از همینرو شاتونها از فولاد ساخته میشوند.
شاتون زدن زمانی اتفاق میافتد که حجم روغن موجود در کارتل به کمتر حد مورد نیاز برسد یا روغن خاصیت روانکاری خود را به دلایل مختلف از دست داده باشد. در این حالت پیستون خشک کار کرده و حرارت آن بیش از حد بالا میرود. این حرارت بالا موجب انبساط بیشتر قطعات پیستون شده و در نتیجه گژن پین درون شاتون قفل میشود. فشار وارده از سوی پیستون که به سمت پایین حرکت میکند همزمان با قفل کردن شاتون منجر به خم شدن یا شکستن آن میشود. اگر شاتون کاملا قفل شده باشد فشار آن را شکسته و به دیواره سیلندر ضربه وارد میکند. این ضربه منجر به ترک خوردن دیواره سیلندر میشود. در این صورت شاتون، میل لنگ، سیلندر و یاتاقانها همه آسیب دیده و باید تعمیر و یا تعویض شوند. البته این حالت زمانی اتفاق میافتد که خودرو در سرعت بالا باشد و موتور با دور بالا در حال کار.
اگر سرعت و دور موتور پایین باشد احتمال باز شدن قفل شاتون و ادامه کارش وجود دارد، هرچند سخت. در این حالت فشار ناشی از پیستون شاتون را خم کرده و شاتون خم شده حین حرکت با دیواره سیلندر برخورد کرده و صدای شدیدی همزمان با کار کردن موتور به گوش میرسد. در حالت اول خودرو کاملا از حرکت میایستد و موتور قادر به ادامه کار نیست اما در حالت دوم توان و دور موتور افت شدیدی خواهند داشت و خودرو به سختی به حرکت خود ادامه خواهد داد. احتمالا دیگر متوجه شده باشید شاتون زدن چیست و چه مشکلاتی را می تواند برای خودروی شما به وجود بیاورد.
شاتون زدن خودرو بدترین و مهلکترین ایرادی است که شاید در ماشین شما هم رخ بدهد. اگر بعضی نشانه ها را جدی نگیرید و در مراقبت و نگهداری از ماشینتان درست عمل نکنید، احتمال شاتون زدن خودروی شما بسیار بالا خواهد رفت.