بر اساس ماده 1184 قانون مدنی ، اگر ولی قهری به واسطه کبر سن و یا بیماری و امثال آن قادر به اداره اموال مولی علیه نباشد و شخصی را هم برای این امر تعیین ننماید ، فردی به عنوان امین به ولی قهری منضم می گردد . علاوه بر این ، طبق ماده 1186 قانون مدنی ، در مواردی که برای عدم امانت ولی قهری نسبت به دارایی طفل ، امارات قوی موجود باشد ، دادگاه در این مورد رسیدگی کرده ، در صورتی که عدم امانت او معلوم باشد اقدام به ضم امین به ولی قهری می نماید . به همین مناسبت در این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که موارد ضم امین به ولی قهری کدامند و در چه مواردی دادگاه اقدام به ضم امین می کند . از جمله موارد ضم امین به ولی قهری می توان به عدم امانت ولی قهری ، عدم لیاقت ولی قهری ، کبر سن ، بیماری و امثال آن اشاره نمود .
تعریف حقوقی ضم امین
در حوزه حقوق، به انتخاب فردی از سوی دادگاه، جهت اداره اموال و امور فرد محجور (غیر از ولی قهری)، ضم امین گفته می شود. هرگاه ولی قهری، یعنی پدر یا جد پدری توانایی و یا اهلیت رسیدگی و اداره اموال امور فرد محجور یا صغیر را نداشته باشد، دادگاه می تواند برای جلوگیری از تلف و یا ضایع شدن اموال محجور، فردی مورد اعتماد را تعیین نماید. به این فرد در قانون امین گفته می شود. با ضم امین، این فرد می تواند بر امور انجام شده توسط ولی قهری نظارت داشته باشد. در واقع فرد محجور با ای عمل دارای دو نماینده خواهد که به صورت مشترک اقدام می کنند. همچنین، هیچ کدام به تنهایی نمی تواند برای فرد مولی علیه کاری انجام دهند. ضم امین در مورد اموال وقفی نیز کاربرد دارد. هنگامی که فرد متولی در مال وقف شده، خیانت در امانت نماید، دادگاه با تعیین امین برای اداره امور موقوفه نظارت می نماید. دادگاه با تحقق هر یک از شرایط زیر، اقدام به صدور حکم می نماید.
- بیماری قیم یا ولی قهری که مخل اداره امور باشد.
- کهولت سن
- دوری از محل اقامت فرد مولی علیه به نحوی که اداره اموال با مشکل روبرو شود:
- محجور شدن ولی یا قیم
- عدم رعایت مصلحت فرد مولی علیه و تعدی و تفریط در اموال
عدم امانت ولی قهری
عدم امانت داری یا خیانت در امانت ، عبارت است از تعدی و تفریط کردن در اداره امور محجور . طبق قانون مدنی ، در مورد ولی قهری می توان گفت که تعدی ، تجاوز از حدود قانون یا متعارف بوده و تفریط عبارت از ترک عملی است که به موجب قانون یا متعارف برای حفظ مال مولی علیه لازم بوده است . مثلا اگر ولی قهری مال مولی علیه را حیف و میل کند ، یا از آن استفاده شخصی نماید ، یا برای خدمت به دیگری مال محجور را به کمتر از بهای عادلانه بفروشد و یا به قیمت گزاف برای وی مالی بخرد ، یا در اثر عدم مراقبت ولی قهری مال محجور تلف شود ، مرتکب خیانت شده و صفت امانت را از دست داده است . بنابراین ، حیف و میل اموال مولی علیه که در ماده 1184 ذکر شده است ، یکی از مصادیق عدم امانت است که در ماده 1186 به کار رفته است .
عدم لیاقت ولی قهری
هرگاه ولی قهری به علتی مانند بی عرضگی ، بی حالی ، نداشتن معلومات کافی و یا اطلاعات لازم ، قادر به اداره امور مولی علیه تحت سرپرستی خود ( فرزند یا نوه ) نداشته باشد ، دادگاه می تواند اقدام به ضم امین به ولی قهری کند ؛ یعنی اینکه یک نفر امین به ولی قهری منضم نموده تا با همکاری ولی قهری منافع شخص محجور را حفظ و امور وی را اداره نماید
کبر سن ، بیماری و امثال آن
ممکن است ولی قهری به علت کبر سن یا مرض یا امثال آن ( مانند اعتیاد به مواد مخدر ) ، قادر به اداره کردن امور مولی علیه به تنهایی نباشد . در این مورد نیز دادگاه می تواند در راه حمایت از محجور ، ضم امین نماید . البته بر اساس ماده 1184 قانون مدنی ، ضم امین در موارد کبر سن ، بیماری و امثال آن ، اختیاری است و بسته به تشخیص و مصلحت اندیشی قاضی دارد .
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
وظیفه امین منضم به ولی قهری
