از کودکی تا جوانی در مراحل مختلف دندان هایی در دهان شما رویش می کنند :دندان های پیشین ، بعد دندان های نیش ، سپس آسیای کوچک ، آسیای بزرگ و در نهایت دندان عقل . آخرین دندان معمولا با دردسر بیشتری همراه است.
دندان عقل چیست؟
دندانپزشکان به این دندان ، دندان آسیای سوم می گویند که در انتهای دهان رشد می کند. بعضی از افراد مشکل خاصی را در رویش دندان عقل تجربه نمی کنند اما در بعضی از افراد ، رشد آن با درد ، عفونت و ناراحتی های دیگر همراه است .
دندان عقل در کجا و چه موقع می روید؟
همه افراد معمولا چهار عدد دندان عقل دارند که همه آن ها پشت دندان آسیای بزرگ و هم در فک پایین و هم فک بالا می روید . دندان عقل در یک رشد سالم دهانی بین سنین 17 تا 21 سال می روید اما این بازه زمانی در بین افراد بسیار متغیر است . دندان عقل تا مدت زیادی می تواند داخل لثه نهفته بماند و در این حالت ، دندان داخل یک بافت استخوانی ، پنهان است .
چرا دندان عقل می روید؟
از آن جایی که دندان عقل با درد و دردسر زیادی همراه است و نقشی هم در جویدن غذا ایفا نمی کند ، به همین دلیل دندانپزشکان به شدت به دنبال درک وظیفه و عملکرد این دندان ها می باشند . دندان عقل رشد خود را در فک در هفت سالگی آغاز می کند . دندان های عقل در گذشته در بعضی از شرایط قابل استفاده بودند ، مثلا از آن ها به عنوان جایگزینی برای دندان آسیای بزرگ استفاده می کردند که دیگر از بین رفته است . اکنون رژیم های غذایی افراد نرم تر شده است و در نتیجه به دندان ها فشاری وارد نمی شود و نیازی نیست که جای خالی دندانی را با دندان عقل پر کرد .
دقیقا چه اتفاقی می افتد؟
مشکلات دندان عقل در وهله اول شامل درد ، ناراحتی ، عفونت ، بیماری لثه و پوسیدگی دندان می باشد . بعضی از این موارد ، مسواک زدن را نیز سخت می کند . مسواک زدن با یک مسواک نازک تر در این شرایط پیشنهاد می شود که از ایجاد درد و ناراحتی جلوگیری کند . دیگر اثرات جدی دندان عقل ، وجود کیست های زیر دندانی است که این کیست ها باعث خورده شدن استخوان فک می شود و فشار زیادی را به عصب فک وارد خواهد کرد .
مشکلات مربوط به دندان عقل معمولا با خارج کردن آن پایان پیدا می کند . دندانپزشکان اغلب پیشنهاد می کنند که در اوایل 20 سالگی قبل از این که دندان عقل مشکلی ایجاد کند ، آن را خارج کنید . در این سن ، ریشه دندان عقل هنوز در استخوان فک سفت نشده است و راحت تر می توان آن را خارج کرد . خارج کردن دندان عقل در سنین بالاتر می تواند خطر آسیب به عصب اصلی فک را در پی داشته باشد . بیماران جوان تر اغلب زودتر ریکاوری می شوند .
بیشتر نوجوانانی که از براکت ها و درمان ارتودنسی استفاده می کنند ، اغلب در پایان ارتودنسی دندان عقل خود را می کشند زیرا رویش دندان عقل بعد از این درمان می تواند به دندان ها فشار بیاورد و دوباره آن ها را کج کند .
دندان عقل برعکس نامش هیچ ربطی به عاقل تر شدن ندارد ، فقط به افزایش سن مربوط است . اگر دندان عقل شما باعث ایجاد درد و ناراحتی شد ، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید . اقدام سریع تر، مشکلات کم تری را برای شما به وجود می آورد.
10 نکته برای رفع بوی بد دهان
فضای کافی برای رشد
دندان عقل مثل سایر دندان ها نیست و رشدش در هر فرد متفاوت است و احتمال دارد به سه حالت رشد کند:
- ممکن است دندان کامل رشد کند و از داخل لثه کاملا خارج شود ودندان را در محل خودش ببینیم .
- ممکن است یک بخش از تاج دندان عقل از داخل لثه بیرون بزند اما بخش دیگر آن زیر لثه باقی بماند که به این حالت، دندان های نیمه روییده گفته می شود که جزء دندان عقل های دردسرساز هستند.
- دندان عقل می تواند به دلیل نداشتن فضای کافی در سطح فک ، پوزیشن بدی را به خود بگیرد . گاهی اوقات نیز در استخوان فک و زیر لثه شما گیر می کند که به آن دندان عقل نهفته می گویند .
درمان مشکلات مربوط به دندان های عقل
دندان های عقلی که باعث مشکل شوند یا باید کشیده شوند و یا جراحی شوند. این کار توسط دندانپزشک یا جراح دهان انجام می شود. دندانپزشک یا جراح بافت لثه را باز می کند و دندان را خارج می کند . گاهی اوقات هم برای اینکه دندان را راحت تر بیرون بیاورند آن را تکه تکه می کنند . بعد از بیرون آوردن دندان ممکن است به پانسمان و بخیه نیاز باشد. اگر عفونت داشته باشید باید صبر کنید تا عفونت تان خوب شود. بعد برای بیرون اوردن دندان عقلتان اقدام کنید . دندان پزشک برای خوب شدن عفونت آنتی بیوتیک برایتان تجویز می کند. بعد از بیرون آوردن دندان عقل برای کاهش درد و ورم کارهای زیر را انجام دهید: یک کیسه ی پر از یخ را برای 15-120 دقیقه روی صورتتان نگه دارید . از کمپرس آب گرم استفاده نکنید. دهانتان را به آرامی با آب نمک هر 2-3 ساعت یکبار شست و شو دهید . برای درست کردن آب نمک 5 گرم نمک را داخل 240 میلی لیتر آب گرم بریزید. از داروهایی مثل ایپوبروفن و ناپروکسن استفاده کنید .آسپرین را به افراد زید 20 سال ندهید چرا که خطر سندروم ری (یک بیماری نادر) را افزایش می دهد . آسپرین را مستقیم روی لثه قرار ندهید چراکه به لثه آسیب می رساند.
اگر دندان های عقل مشکلی را برای فرد ایجاد نکنند هم باید بیرون آورده شوند؟
اگر در سنین 16-19 سالگی هستید و دندان عقلتان هنوز مشکلی برایتان ایجاد نکرده است، کارشناسان و دندانپزشکان در مورد این موضوع که با وجود بدون مشکل بودن دندان عقل باز هم باید بیرون آورده شود یا خیر توافق ندارند. عده ای از دندانپزشکان و جراحان عقیده دارند که بهتر است دندان عقل قبل از 20 سالگی بیرون آورده شود . بیرون آوردن آن بعد از این سن سخت تر است و مشکلاتی را برای فرد ایجاد می کند. بعضی ها عقیده دارند که بهتر است تا زمانی که دندان های عقل مشکلی ایجاد کنند مثلا تا 30 سالگی صبر کنیم و بعد آنها را بکشیم. تحقیقات هنوز مشخص نکرده اند که بیرون آوردن دندان عقل بدون مشکل خوب است یا بد. در این مورد خوب است با دندانپزشک مشورت کنید و او مشخص کند که دندان عقل را بیرون بیاورید یا خیر.
