درخت سیب واین سپ به شکل درختچه یا درخت کوتاه رشد می کند. درخت سیب از جمله گیاهان مناطق سرد و معتدل محسوب می شود. در نتیجه این گیاه در مناطقی که دارای دمای بالا به خصوص در فصل تابستان است به خوبی رشد نمی کند. درخت سیب از تیره گلسرخیان به شمار می رود. منشا اصلی این درخت آسیای مرکزی است اما در مناطق مختلف دیگر با توجه به شرایط اقلیمی قابلیت کاشت و رویش دارد.
نحوه کاشت درخت سیب واین سپ: مراحل کاشت از آغاز
درخت سیب واین سپ مناسب برای آب و هوای سرد و خنک است و در آب و هوای گرم گلدهی ندارد. کاسه گل درخت سیب واین سپ کرک دار است و گلبرگ های بیضی شکل دارد. گل های درخت سیب به رنگ سفید و قرمز و چند گلبرگی است که در فصل بهار به هنگام شکوفا شدن منظره زیبایی را ایجاد می کند. این گل ها و شکوفه های زیبا در نهایت به میوه سیب تبدیل می شود. برای نحوهی کاشت درخت سیب در آغاز مراحل کاشت مطالب زیر را مطالعه نمایید.
- درخت سیب واین سپ مناسب با شرایط منطقه خود را انتخاب کنید. می توانید به طور همزمان چند نوع درخت را که با یکدیگر گردافشانی دارند، انتخاب کنید. برای این کار نیاز به اندکی مطالعه و پرس و جو است.
- نهال سیبی عاری از خاک را از بازار تهیه کنید.
- ترجیحا فصل بهار را برای کاشت درخت سیب واین سپ انتخاب کنید.
- درون خاک یک حفره عمیق ایجاد کنید. این حفره باید طوری باشد که ریشه آزادانه در خاک قرار بگیرد.
- تعیین pH خاک و همچنین اضافه کردن مواد مغذی به خاک را فراموش نکنید. برای این کار می توانید از افراد متخصص و کاربلد از یک شرکت معتبر کمک بگیرید.
- بهتر است کاشت گیاه در بخشی باشد که در معرض تابش نور کافی آفتاب قرار بگیرد.
- خاک را توسط مواد ارگانیک غنی کنید. به این صورت مواد مورد نیاز گیاه تامین خواهد شد.
- تعیین فاصله در زمان کاشت فاکتور مهمی است. به این فاصله دقت کنید. برای کاشت جوانه های سیب واین سپ، بهتر است فاصله آن ها از هم حدود ۲ متر باشد.
- پس از تعیین کردن شرایط مناسب کاشت و ایجاد حفره در خاک، اقدام به کاشت درخت کنید. جوانه را در حفره کنده شده قرار دهید و اطراف آن را بپوشانید.
- بهتر است بلافاصله بعد از کاشت، گیاهان را آبیاری کنید.
مرحله مراقبت
کاشت درخت میوه سیب واین سپ در آب و هوای معتدل سرد، بالاترین راندمان کیفی تولید محصول را دارد و این توانایی را خواهد داشت که در هر نقطه ای از باغ که کاشت شود، رشد کافی کرده و تولید میوه را انجام دهد با این حال بر اساس تجربه مشاهده شده است که بهترین محل برای کاشت درخت سیب واین سپ، موقعیت جهت شرقی و غربی باغ می باشد زیرا در جهت جنوبی مخصوصا در نواحی گرمسیر درخت سیب واین سپ از گرما آسیب می بیند.برای آشنایی به نگهداری از درخت سیب در مرحله مراقبت مطالب زیر را مطالعه نمایید.
- خاک درخت سیب واین سپ بهتر است مرطوب باشد.
- ترجیحا دوبار در هر هفته به طور عمیق خاک درخت را آبیاری کنید.
- اگر می خواهید درختان از گزند علف های هرز در امان باشند و همچنین دمای آن ها تنظیم شود، می توانید از مالچ استفاده کنید. به این صورت که مالچ را اطراف پایه درخت بپاشید.
- سعی کنید درخت سیب واین سپ را از هجمه جانداران موذی محافظت کنید تا آسیبی به بخش های مختلف آن وارد نشود.
- گیاهان جوان را هرس نکنید. اجازه بدهید رشد درخت کامل تر شود.
شرایط مناسب
درخت سیب واین سپ از قدیمی ترین درخت های میوه مربوط به دوران ماقبل تاریخ است که گونه های مختلفی دارد. درخت سیب واین سپ برای مناطق با آب و هوای خنک و بارندگی سالیانه 1000 میلی متر مناسب است. گیاه درخت سیب واین سپ برای رشد مناسب در مناطق مختلف نیازمند شرایط اقلیمی خاصی است. این شرایط عبارتند از :
- حداکثر دمای بالای ۳۸ درجه سانتی گراد بالای صفر
- حداقل دما ۲۵ درجه سانتی گراد زیر صفر
- ۱۳۰۰ الی ۲۲۰۰ متر ارتفاع مناسب از سطح دریا
- pH خاک باید بین ۵٫۵ تا ۵٫۷ باشد.
- بافت خاک بهتر است عمیق و آبرفتی باشد.
- EC آب حداکثر باید ۲۰۰۰ میکرو موس بر سانتی متر باشد.
خاک مناسب درخت سیب واین سپ
ریشه های درخت سیب واین سپ معمولا در سطح گسترش زیادی دارند. پس بهتر است در خاکی کاشته شود که دارای مواد آلی و حاصلخیزی بالاست. خاک های شنی و رسی که با کودهای مختلف تقویت شده باشند، گزینه مناسبی برای کاشت درخت سیب واین سپ به شمار می آیند. اگر درخت سیب واین سپ در خاک مناسب کاشته نشود، برگ های آن کوچک خواهد بود و همچنین ریزش میوه در آن رخ خواهد داد.خاک مناسب کشت درخت سیب واین سپ، خاک لیمونی و عمیق است. عمق خاک باید 2-1 متر باشد و مواد آلی به حد کافی در آن وجود داشته باشد. تجربه نشان داده است که میوه ی سیب هایی که در خاک های سبک پرورش داده شده اند، از رنگ بهتری برخوردار است. در محل کاشت سیب واین سپ، سطح آب زیرزمینی نباید از 2 متر بالاتر باشد.
آب و هوای مورد نیاز درخت سیب واین سپ
سیب واین سپ در شرایط آب و هوایی سرد و معتدل رشد و تولید ایده آلی دارد. اما به جهت مقاوم بودن گیاه به سرما و نیز وجود پایه های متعدد و سازگار با شرایط مختلف، عملاً امکان کشت سیب واین سپ واین سپ در اکثر نقاط وجود دارد. درخت سیب واین سپ، درجه حرارت های پایین را تا 40- درجه سانتی گراد تحمل می کند. میوه درختان سیبی که در ارتفاعات کاشته شده اند، خاصیت انباری بیشتری از خود نشان می دهند. اگر منطقه ای به حدی گرم باشد که سرمای لازم برای رشد درخت تأمین نشود (1600-1000 ساعت دمای کمتر از 7 درجه سانتی گراد)، کاشت سیب واین سپ در آن منطقه مقرون به صرفه نیست. به علت سطحی بودن ریشه ها، در مناطق خشک، این گیاه از کمبود آب، خسارت می بیند.
ازدیاد سیب واین سپ
سیب واین سپ هم به روش کاشت بذر و پیوند روی آن (جنسی) و هم به روش های غیرجنسی تکثیر می شود. در روش ازدیاد با بذر، با به کار بردن بذور مختلف، می توان اندازه ی درخت را به دلخواه کنترل و تعیین کرد. برای این منظور بذور جداگانه و مشخص تهیه می شوند. بذری که برای کاشت انتخاب می شود، باید بزرگ، رسیده و سالم باشد. بذور قبل از کشت لازم است استراتیفه شوند. خزانه کاری بذر و کاشت در زمین اصلی هر دو ممکن است. اما بهتر است بذور آماده کشت ابتدا در خزانه کشت شوند. عمق کاشت بذر در خزانه 3 سانتی متر و فواصل بین بعدها 10-5 سانتی متر انتخاب می شود. وقتی بذور سبز و نهال ها سه برگه شدند، نهال های نامناسب و ضعیف را حذف و بقیه را به خزانه دوم منتقل می کنند و در آن جا به فاصله 30*10 سانتی متر کشت می کنند. سال بعد در اواخر بهار یا اوایل پاییز، نهال پیوند زده می شود. معمولاً برای سیب واین سپ پیوند T استفاده می شود.مهم ترین روش های تکثیر غیرجنسی سیب واین سپ، پاجوش و خوابانیدن هستند. در صورتی که تکثیر با استفاده از پاجوش مورد نظر باشد، درخت را وادار به تولید پاجوش زیاد می کنند. نحوه ی عمل چنین است که ابتدا نهال های مورد نظر را به فاصله 1/5-1 متر در کف جوی می کارند و سپس آنها را طوری سربرداری می کنند که فقط 6-5 جوانه روی نهال باقی بماند. در بهار این جوانه ها رشد کرده و به شاخه ی جوان تبدیل می شود. قبل از آن که این شاخه ها حالت خشبی به خود بگیرند، روی آنها را با خاک می پوشانند. عمل خاک دادن ممکن است چندبار تکرار شود تا وقتی که شاخه ها، دارای قدرت و ریشه کافی شوند. در اواخر پاییز یا اوایل بهار آن ها را از مادر جدا ساخته و در محل مورد نظر کشت می کنند. خوابانیدن نیز روش دیگر تکثیر این گیاه است. پایه های مختلف «ایست مالینگ» و «مالینگ مرتون» که در سراسر دنیا کشت می شوند، از همین طریق تهیه شده اند. امروزه ازدیاد سیب واین سپ از طریق ریز ازدیادی در دنیا معمول شده و در اروپا درختان سیب واین سپ بعد از 2 سال به وسیله کمباین برداشت می شود.در موقع کاشت نهال سیب واین سپ، باید به این نکته توجه داشت که چون درختان سیب اغلب خود عقیم هستند، باید از یک رقم مناسب به عنوان رقم گرده دهنده همراه با رقم اصلی استفاده کرد. به عنوان مثال رقم زرد لبنانی برای رقم قرمز لبنانی و بالعکس نقش گرده زا دارد. به ازای هر 8 درخت اصلی یک درخت گرده زا در باغ کشت می شود.
آبیاری درخت سیب واین سپ
میزان آب مورد نیاز درختان سیب واین سپ بستگی به شرایط آب و هوایی منطقه دارد. به طور کلی در بیشتر مناطق سیب کاری هر 15-35 روز یکبار درختان آبیاری می شوند. از سیستم های مختلف آبیاری مانند بارانی، قطره ای، کرتی و طشتکی، برای آبیاری این گیاه استفاده می شود. در صورت نیاز به آبیاری درخت سیب ، مهم است که این کار بدون ایجاد آب ایستاده و ریشه های غرق در آب انجام شود.
کود مورد نیاز درخت سیب واین سپ
درختان سیب واین سپ در سال اول به حدود 40-30 تن در هکتار کوددامی نیاز دارند. در سال های بعد هر 3-4 سال یکبار مقدار 30 تن در هکتار کود دامی می تواند نیاز این گیاه را به مواد آلی برآورده سازد.میزان مصرف کودهای شیمیایی به سن و بارور بودن یا بارور نبودن درختان بستگی دارد. برای درختان سیب قبل از باروری 30 کیلوگرم ازت، 30 کیلو گرم فسفر و 60 کیلوگرم پتاسیم خالص در هکتار لازم است. اما اگر درختان در سنین باروری باشند، این نیاز کودی به ترتیب به 50، 80 و 140 کیلوگرم ماده خالص در هکتار، افزایش می یابد. درختان سیب گاهی علایم کمبود عناصر کم مصرف را نشان می دهند. در این صورت با محلول پاشی کودهای میکرو روی برگ و یا با اضافه کردن کود به خاک پای درخت، می توان نیاز آن ها را برطرف کرد.
هرس درخت سیب واین سپ
از نظر ارتفاع، درختان سیب واین سپ به هر سه فرم پابلند، نیمه پابلند و پاکوتاه تربیت می شوند. برای تولید درختان پابلند و نیمه پابلند بیشتر از پایه های بذری استفاده می شود.در حالی که برای تولید درختان پاکوتاه از پایه های غیربذری استفاده می شود. فرم پاکوتاه در مورد درختان سیب به دلیل سهولت عملیات داشت و برداشت و افزایش تعداد درخت در واحد سطح، رواج بیشتری دارد. سیب ها به فرم های جامی، هرمی، شلجمی و پالمت فرم داده می شوند.هرس باردهی هم در زمستان و هم در تابستان در مورد درختان سیب، به خصوص انواع پاکوتاه، انجام می شود. درختان سیب بر حسب رقم از سنین 4-15 سالگی بارور می شوند و عمر اقتصادی آن ها 100 و به طور متوسط 50 سال است.در طول این مدت باید با انجام هرس باردهی، درخت را شاداب و بارور نگهداشت و در مورد هرس شاخه لازم است به این نکته توجه شود که معمولاً میوه های سیب روی شاخه های 3 ساله و یا مسن تر تشکیل می شوند.شاخه های فرعی به حالت ها و صورت های مختلفی روی شاخه های درخت سیب قرار گرفته اند.به عنوان راهنمایی چند حالت فرضی در مورد هرس، شرح داده می شود:اگر روی شاخه دو جوانه خواب مجزا از هم یک لامبورد وجود داشته باشد، یکی از جوانه های خواب که در مجاورت لامبورد قرار دارد، حذف می شود تا لامبورد و جوانه باقیمانده فعال شوند.در صورتی که یک جوانه خواب، یک لامبورد و یک براندی ساده در مجاورت هم باشند، براندی حذف می شود تا آن دو فعال شوند.هرگاه یک دارد و یک لامبورد و یک جوانه خواب روی شاخه تشکیل شده باشد، جوانه خواب حذف می شود تا باردهی لامبورد تثبیت شود.همچنین اگر یک لامبورد و دو دارد و یا یک لامبورد و دو براندی ساده روی شاخه وجود داشته باشند، در حالت اول دارد نزدیک لامبورد و در حالت دوم هر دو براندی قطع می شوند.بالاخره اگر دو شاخه و یک براندی تاجدار در کنار هم باشند، هر دو شاخه به نفع براندی هرس می شوند.علاوه بر موارد فوق، شاخه های بیمار و آفت زده و مزاحم و همچنین بخش اعظم شاخه های یکساله ای که در بالای تاج تولید می شوند، هر ساله، هرس می شوند. در هرس تابستانه، شاخه هایی که به طور نابه جا روییده اند و یا مزاحم یکدیگر هستند، حذف می شوند.همچنین شاخه های جوان انتهایی در صورت پر رشد بودن از یک دوم طول و در صورت ضعیف بودن از یک سوم طول هرس می شوند و جوانه های جانبی را نیز می توان بر حسب میزان رشد هرس ضعیف یا متوسط کرد.پنسمان، نوعی هرس تابستانه است که طی آن جوانه های اضافی و یا بی خاصیت حذف می شوند. با عمل پنسمان ممکن است در ماهیت جوانه ها، تغییر حاصل شوند.مثلاً جوانه چوب به دارد و یا به میخچه تبدیل شود.عمل پنسمان باید هنگامی انجام شود که شاخه ها حدود 30 سانتی متر رشد کرده باشند. در صورتی که تعداد گل و میوه روی درخت بیش از حد لازم باشد، هرس گل و میوه ضرورت پیدا می کند. به طور کلی باید به ازای هر یک میوه 20-30 برگ روی درخت وجود داشته باشد.در صورتی که این نسبت برقرار نباشد، باید به حذف گل و یا میوه اقدام کرد. هرس گل و میوه با دست و یا با استفاده از مواد شیمیایی صورت می گیرد. برای ریختن گل ها از انواع مختلف هورمون ها استفاده می شود.
سایر عملیات داشت درخت سیب واین سپ
یکی از مسائل مهم در پرورش و داشت سیب، ریختن میوه ها در مراحل مختلف است. اولین ریزش بلافاصله پس از ریختن گلبرگ آغاز و 2-3 هفته ادامه می یابد و طی آن میوه هایی که تعداد دانه های درون آن ها کم است و یا تلقیح گل آن ها به طور کامل صورت نگرفته، ریزش می کنند.برای مبارزه با این ریزش باید اولاً از واریته های مناسب گرده افشان استفاده کرد و ثانیاً از زنبور عسل به عنوان کمک در گرده افشانی، بهره گرفت.ریزش دوم در خرداد ماه انجام می شود. در این زمان میوه ها به اندازه گردو شده اند. این ریزش 2-4 هفته ادامه می یابد. عوامل ژنتیکی، کمبود هورمون ها، کمبود آب و مواد غذایی در این ریزش نقش دارند. استفاده از پایه های غیر حساس به ریزش و نیز رساندن آب و مواد غذایی به خصوص ازت به درخت از شدت ریزش می کاهد.سومین ریزش قبل از رسیدن کامل میوه صورت می گیرد و بیشترین خسارت را به باغ دار وارد می کند. برای پیشگیری از این امر نامطلوب، باید در روزهای گرم تابستان، آب کافی در اختیار گیاه قرار گیرد. در صورتی که میزان ریزش، ظرف 24 ساعت از 20 عدد سیب سالم تجاوز کند، می توان با پاشیدن هورمون های ضدریزش از جمله اسید اندول استیک و اسید اندول بوتیریک از این ریزش جلوگیری به عمل آورد. سم پاشی درختان، علیه آفات و بیماری ها و حفظ تنه از خطر حمله جوندگان و شدت تابش آفتاب در صورت لزوم باید انجام شود.
نکاتی در مورد احداث باغ
برای ایجاد دمای اعتدال در درخت سیب واین سپ و ایجاد مانع برای رشد علف های هرز در اطراف درخت میتوانید از پیچیدن مالچ به دور درخت استفاده کنید. هنگامی که به دور درخت مالچ پیچیده می شود ریشه میتواند سرما یا گرمای زیاد را کنترل کند. دقت داشته باشید که مالچ میتواند به پوست درخت آسیب بزند و باید به خوبی و درستی از آن استفاده شود. برای آشنایی بیشتر نحوه ی کاشت درخت سیب واین سپ در مرحله احداث باغ مطالب زیر را مطالعه نمایید.
- احداث باغ برای کاشت درخت سیب واین سپ با توجه به موارد گفته شده در بالا و در مقیاس بزرگ تری انجام می شود.
- برای احداث باغ سیب واین سپ حداقل سطح ۵ هکتار زمین مناسب است.
- مانند مراحل بالا نوع سیب واین سپ را برای کاشت انتخاب می کنیم.
- زمین و سطح انتخاب شده باید دارای ویژگی های گفته شده باشد.
- در باغی که تازه اقدام به تاسیس آن کرده اید، از کاشت توامان درختان میوه خودداری کنید.
- بهتر است باغ در منطقه کم شیب احداث شود.
- بهتر است باغ در محل های نزدیک برکه، جنگل، کنار ساحل و مناطقی از این دست احداث نشود.
- در محل احداث باغ سطح آب زیرزمینی نبایدا خیلی بالا باشد.
- می توانید درختان را به جای کاشت در طرح های مربع شکل، در طرح های مستطیلی بکارید.
آفات و بیماری های درخت سیب
کرم سیب، لیسه سیب، کرم سفید ریشه، سوسک شاخه بلند رزاسه، سرخرطومی سیب و شته مویی سیب از جمله آفات سیب هستند که برای مقابله با آن ها می توان از سموم شیمیایی استفاده کرد. سفیدک سطحی سیب، لکه سیاه سیب، شانکر سیتوسبورایی سیب از بیماری های شایع درخت سیب هستند که با مراقبت، هرس و کود دهی به موقع می توان از آن ها پیشگیری نمود.
برداشت درخت سیب واین سپ
رسیدن میوه سیب واین سپ با نرم شدن، تغییر رنگ دادن و خوش طعم شدن آن تشخیص داده می شود. در این زمان به برداشت سیب واین سپ اقدام می شود. علی رغم وجود وسایل مکانیزه، برداشت معمولاً با دست صورت می گیرد. به هنگام چیدن سیب واین سپ باید از زخمی شدن، له شدن و به زمین افتادن میوه جلوگیری شود و نیز میوه های برداشت شده با توجه به این که پس از جدا شدن از درخت تنفس می کنند، باید در شرایط انباری مساعد نگهداری شوند.
امیدوارم از محتوای نحوه ی پرورش و نگهداری پرورش درخت سیب واین سپ نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که گیاه دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
موثرترین روش پرورش و نگهداری از درخت گلابی آنجو
