موتور در خودرو در واقع تولید کننده قدرت است. موتور خودرو مجموعه از تجهیزات مکانیکی و الکترونیکی است که در کنار یکدیگر باعث تولید قدرت می شوند. موتور خودرو از اجزای بسیار زیادی همچون: سیلندر، پیستون، سوپاپ، میل لنگ و… تشکیل شده است.
خودروها با توجه به کاربری از موتورهای گوناگونی استفاده می کنند. موتور خودرو ها عموما برحسب نوع سیلندر و آرایش سیلندرها نام گذاری می شوند.
موتور ماشین را می توان از شگفت انگیزترین اختراعات بشر دانست. اختراعی که بی شک زندگی آدم ها را با تحول اساسی مواجه کرد. هرچه بیشتر درباره این مجموعه منظم و پیچیده بدانیم به شگفتی آن بیشتر پی می بریم. موتور ماشین انواع مختلفی دارد اما قطعات اصلی در تمام آن ها مشترک است. قطعاتی که عملکرد صحیح همه آن ها در کنار هم به بازدهی کامل موتور منجر می شود، اما کوچکترین مشکل در کار هر کدام می تواند قطعات دیگر را نیز دچار معضلاتی کند و آسیب به هریک موجب آسیب به باقی قطعات شود. ضرب المثل بنی آدم اعضای یکدیگرند را درباره قطعات موتور خودرو نیز می توان به کار برد. در ادامه با این قطعات بیشتر آشنا می شوید.
قطعات موتور خودرو
بلوک سیلندر
جایی است که سیلندرها را در آن قرار می گیرند. بلوک سیلندر که یکی از قطعات اصلی موتور است، قطعه ای ریخته گری از جنس آلومینیوم و یا چدن است که در واقع یک موتور احتراق داخلی را به وجود می آورد.
به همین خاطر باید در ساخت و نوع آلیاژ آن بسیار دقت شود.
زیرا که باید تحمل گرما و سرمای بیش از حد را داشته باشد تا از ترکیدن آن جلوگیری شود.
بلوک سیلندر محل قرار گرفتن میل لنگ، سرسیلندر، شاتون، کارتل، رینگ، پیستون و کلیه قطعات جانبی موتور است.
سرسیلندر
این قصه از آلومینیوم ساخته شده و قسمت بالای بلوک سیلندر است که محفظه اتاق احتراق، میل سوپاپ، مینی فولد گاز، سوپاپ ها، شمع موتور، تایپیست ها، و بخاری آب و روغن (جهت خنک کاری محفظه احتراق موتور خودرو) را شامل می شود.
واشر سرسیلندر
جنس این قطعه که یکی از قطعات اصلی موتور محسوب می شود، باید از کیفیت و استاندارد بالایی برخوردار باشد، به خاطر نقش مهمی که در جلوگیری از مخلوط شدن آب و روغن و آب بندی محفظه احتراق بر عهده دارد.
در واقع واشر سر سیلندر باعث آب بندی قسمت های اتصال سرسیلندر به بلوک سیلندر است که مانع نشت مایعات به خارج از بلوک سیلندر می شود.
برای همین و اهمیت زیادی که دارد که جنس آن را از مواد نسوز و فولاد بسیار با کیفیت می سازند.
هر چند که مانند همه قطعات عمر مفیدی دارد و پس از مدت زمانی باید تعویض گردد.
پیستون
پیستون بخش متحرکی است که در داخل سیلندر قرار گرفته و حرکت رفت و برگشتی انجام می دهد.
و نقش آن، که یکی از قطعات اصلی موتور محسوب می شود، انتقال نیرو از گازهای در حال انبساط (در داخل سیلندر) به میل لنگ توسط شاتون است.
سوپاپ یا میل بادامک
شامل سوپاپ های ورودی که همان سوپاپهای ورود سوخت به هوا به داخل سیلندر هستند و سوپاپ های خروجی که همان سوپاپهای خروج دود از سیلندر می باشد.
وظیفه اصلی آنها، باز و بسته کردن سوپاپ های ورودی و خروجی است و زمان باز و بسته شدن سوپاپ ها، دود و هوا را تعیین می کند.
کمبود روغن در موتور خودرو می تواند عاملی جهت آسیب رساندن به سوپاپ ها شود.
میل لنگ
میل لنگ یکی از قطعات اصلی موتور خودرو است که کار مهم و اصلی آن تبدیل حرکت خطی پیستون به حرکت دورانی است.
میل لنگ نیروی ایجاد شده بر اثر حرکت رفت و برگشتی پیستون را به حرکت دورانی برای به حرکت درآوردن چرخ ها تبدیل می کند.
و زمانی دچار خرابی می شود که روغن کافی به یاتاقان میل لنگ نرسد و بر اثر خشک کار کردن خودرو، به اصطلاح یاتاقان زده و میل لنگ دچار آسیب می شود.
شاتون
این قسمت از موتور که جزئی از قطعات موتور خودرو است وظیفه اتصال پیستون و میل لنگ را برعهده دارد و اهرمی مشکل است.
این قطعه از جنس فولاد تولید می شود و باید در عین حالی که سبک ساخته بشود، استحکام لازم را دارا باشد، تا ضربات ناشی از احتراق را بتوانند تحمل کنند.
شاتون کارش این است که نیروی خطی پیستون را به نیروی چرخشی میل لنگ مبدل سازد.
فلایویل یا چرخ طیار
قطعه ای به شکل بشقاب است که بسیار سنگین است و به وسیله پیچ و مهره به میل لنگ متصل می شود.
نقش اصلی آن انتقال قدرت از موتور ماشین به گیربکس و ذخیره و یکنواخت ساختن حرکات موتور می باشد.
شمع
یکی از قطعات موتور خودرو است که مهم ترین قسمت سیستم احتراق محسوب می شود.
تعداد شمع ها در هر خودرو معمولا با تعداد سیلندرها برابر است.
اگرچه که بعضی از سازندگان خودرو برای هر سیلندر دو شمع در نظر می گیرند.
کار و وظیفه اصلی شمع ها ایجاد جرقه جهت احتراق مخلوط سوخت و هوا در درون سیلندر است.
وقتی شما استارت می زنید در واقع باعث ایجاد جرقه در شمع ها و روشن شدن آنها شده و در نهایت باعث روشن شدن موتور اتومبیل می شوید.
شمع ها کم کم و به مرور زمان تحلیل رفته و به سختی باعث احتراق مخلوط سوخت و هوا می شوند، که در نتیجه باعث بد روشن شدن و یا اصلا روشن نشدن خودرو می شوند.
اگریکی از شمع ها از کار باز بماند، اتومبیلی روشن شده اما به سختی حرکت خواهد کرد!
ولی به یاد داشته باشید که باید در مورد تعویض شمع ها به موقع اقدام کنید.
تسمه تایم
تسمه تایم به صورت دندانه دار و از جنس لاستیک ساخته می شود و حرکات پایین و بالای موتور را با یکدیگر هماهنگ می کند.
اما وظیفه و کار اصلی آن متصل کردن میل لنگ به میل سوپاپ به منظور زمانبندی صحیح باز و بسته شدن سوپاپ ها با توجه به حرکت پیستون ها در داخل سیلندر است.
رینگ پیستون
حلقه های فلزی هستند که از جنس چدن ساخته شده اند و بر روی پیستون قرار می گیرند و وظیفه اصلی آنها آب بندی حرکت پیستون ها در داخل سیلندر هاست.
این حلقه ها از قابلیت ارتجاعی خوبی برخوردار هستند و مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت دارند که این حرارت ناشی از احتراق در محفظه سیلندر است.
رینگ ها برای دو هدف مورد استفاده هستند، یک ممانعت از نشت روغن به محفظه احتراق که از سوختن و کاهش مقدار آن جلوگیری می کند.
و دو ممانعت از نشت مخلوط سوخت و هوا و گازهای خروجی از محفظه احتراق به داخل کارتر.
سوپاپ دود و هوا
وظیفه سوپاپ دود و هوا باز و بسته کردن محل ورود مخلوط سوخت و هوا و خروج دود از اتاقک احتراق است.
کانالهای دود و هوا جهت ورود هوا و خروج آن در سر سیلندر تعبیه شده است، که این کانالها به وسیله سوپاپهای دود و هوا از محفظه احتراق جدا می شوند.
این قطعات در زمانهای خاصی که برای آنها طراحی شده است باز و بسته می شود.
فنر سوپاپ
از قطعات موتور خودرو میتوان به فنر سوپاپ اشاره کرد. فنر سوپاپ باعث می شود که سوپاپ بر روی خودش محکم نگهداشته شود تا از هرگونه نشتی در موقع احتراق و تراکم جلوگیری به عمل آید.
این فنر با فشاری که برروی سوپاپ ها به وجود می آورد حرکت این قطعات را تسهیل و آسان می کند.
محفظه روغن
روغن موتور برای کم کردن اصطکاک در حین چرخش میل لنگ و حرکت پیستون در داخل سیلندر مورد استفاده قرار می گیرد این محفظه زیر بدنه موتور قرار دارد.
پولی
صفحه گردی است که به یک سمت میل لنگ متصل است. پولی به وسیله تسمه پروانه به دینام و واترپمپ متصل است و با چرخش خود آنها را نیز می چرخاند.
البته موتور دارای قسمت های دیگری هم هست که بعضی از آنها عبارتند از کیت موتور، مجاری آب موتور، کاربراتور، دلکو، فیلتر روغن، پروانه موتور و … .