متد سوزوکی، از روش های آموزش موسیقی به کودکان

متد سوزوکی

امروزه روشهای مختلفی برای آموزش موسیقی به کودکان نیزوجود دارد که متد سوزوکی را می توان یکی از این روش ها دانست. متدی که تلاش می کند تا با استفاده از این روش کودکانی را آموزش دهد که در کنار یادگیری موسیقی مهارت های مهم در زندگی مانند نظم، استقامت و دقت را یاد بگیرند. متد سوزوکی با باور به این اصل که همانگونه که کودکان با زحمت یاد می گیرند به زبان مادری صحبت کنند و در محیطی مملو از عشق، محبت ، تشویق والدین و محیط خانوادگی قادرند به دشوارترین مهارت ها یعنی گفتار قابل فهم پاسخ دهند و رشد کنند، می توانند در این محیط نیز موسیقی را یاد گرفته و توانمند گردند. متد سوزوکی که توسط دکتر Shinichi Suzukiبا نام "رویکرد زبان مادری" نام گرفته است دارای اصول و قوانینی درزمینه یادگیری موسیقی می باشد.

شینیچی سوزوکی یک ویولونیست،مربی،فیلسوف و موسیقیدان بود او در سال 1898 در ژاپن متولد شد و در دهه 1920 بمنظور مطالعه موسیقی غربی به آلمان سفر کرد و از دهه 1930 آموزش موسیقی را در ژاپن از سر گرفت. او براین باور بود که توانایی موسیقایی استعداد ذاتی نیست بلکه یک توانایی است که میتوان از طریق محیط پرورش داده شود و آن را تقویت کرد هدف دکتر سوزوکی صرفا برای آموزش نوازندگان حرفه ای نیست بلکه برای پرورش افراد و کمک به ایجاد شخصیت هرکودک از طریق موسیقی است وی میگوید آموزش موسیقی هدف اصلی من نیست،میخواهم شهروندان خوب و انسانهای نجیب و دوستداشتنی را بسازم،اگر کودک از روز تولد موسیقی را خوب بیاموزد او حساسیت،انظباط،استقامت،خلاقیت،خودباوری، اعتماد بنفس و عشق ورزیدن را یاد میگیرد دیدگاه سوزوکی مبتنی بر این اصل است که تمام کودکان زبان مادری خود را به سهولت یاد میگیرند و اگر همان شیوه آموزش را در مهارت های دیگر نیز اعمال کنیم بصورت موفقیت آمیز نتیجه خواهیم گرفت .

متد سوزوکی یک روش زبان مادری

یک مادر از روز اول با فرزند خود سخن میگوید،لبخند و گرمی او در گفتار و کلمات توانایی زبان کودک را گسترش می دهد یک مادر هیچگاه به تندی با نوزاد خود صحبت نمیکند و یا هنگامی که کودک قادر به حرف زدن نیست از او عصبانی نمیشود کودکان از طریق بازی با کودکان دیگر واژه های جدید می آموزند و تشویق میشوند تا توانایی خود را گسترش دهند،تکرار و تمرین هر روز کودک را برای حرکت به سطح بالاتر آماده میکند تا بتدریج در زبان مادری خود متخصص میشوند. هنگام یاد گرفتن زبان برای یک کودک ،عوامل زیر دخیل هستند شنیدن،انگیزه،تکرار،تسلط گام به گام،حافظه،واژگان،مشارکت والدین،عشق.

این روش بر اساس فلسفه ای است که شینجی سوزوکی آن را ابداع کرده است.شینجی سوزوکی خود آموزش موسیقی را از سن بسیار کم و تحت نظر استادی آلمانی آغاز کرد.روش “زبان مادری” سوزوکی بر اساس اصول اکتساب زبان عمل کرده و از این طریق به آموزش می پردازد.این اصول بدین ترتیب می باشند که در ابتدا آموزش باید از سن کم آغاز شود،شنیدن از مهمترین بخش های این روش است،تشویق هایی که موجب تاثیر پذیری کودک باشد باید انجام پذیرد، حمایت های والدین و همگام بودن آن ها امری بدیهی است،تکرار مداوم تا زمانی که کاملا مطالب، شنیده ها و دیده ها برای کودک نهادینه شود و در نهایت مشارکت و آموزش همراه با کودکان دیگر از نکات این روش آموزشی است. سوزوکی معتقد بود همانطور که کودکان زبان مادری خود را به خوبی و در کمترین زمان ممکن فرا می گیرند می توانند موسیقی را هم از سن کم مانند زبان مادری و با اصول اکتسابی و تعامل با دیگران بیاموزند. سوزوکی دستاورد خود را فلسفه نامگذاری کرد چرا که بر این باور بود که هر استاد باید با استفاده از این فلسفه ،اما با روش خود موسیقی را تدریس کند.سوزوکی بعد از ارائه این روش و عملی شدن آن به علت پاسخگویی بسیار بالا و حتی جواب دادن روش روی افراد استسنایی با توانایی های کم و معلولیت ها ،همه را شگفت زده کرد و فلسفه خود را جایگزینی بسیار عالی برای روش قدیمی ارف معرفی کرد.اکنون در دنیای امروزی و کشور ها ی مدرن از این روش به وفور استفاده می شود و سالانه میلیون ها کودک با این روش نه فقط در جهت یادگیری موسیقی بلکه با هدف افزایش اعتماد به نفس،تقویت قوه مشارکت گروهی و پرورش یک ذهن خلاق استفاده میشود.

عناصر مهم در متد آموزشی سوزوکی

گوش دادن به موسیقی از هنگام تولد و به صورت مداوم بازی و هماهنگی عضلات از سنین پایین آموزش رسمی موسیقی از سه الی چهار سالگی والدین همراه با فرزند خود در کلاس شرکت کرده و در طول هفته به عنوان یک معلم خانگی به فرزند خود آموزش می دهند تکرار مداوم و تمرین برای نواختن ساز هر کودک به اندازه توانایی خود می آموزد و با برداشتن گام های کوچک بتدریج تسلط می یابد ستایش و تشویق صادقانه کودکان با شرکت در کلاسهای گروهی از یکدیگر انگیزه میگیرند تعامل اجتماعی و ارتباط با سراسر جهان از طریق موسیقی.

دکتر سوزوکی در روش آموزشی خود معتقد است زمانی که کودک صحبت کردن را یاد می گیرد فاکتورهایی مانند گوش دادن، انگیزه ، تکرار، تسلط گام به گام، حافظه، واژگان، مشارکت والدین وعشق را با خود به همراه دارد.برخی از مواردی که در این متد مورد اهمیت است عبارتند از:

آموزش اولیه کودکی (ECE)

این آموزش اولیه به طور خاص برای نوزادان و کودکان نوپا از (۰ تا۳ سالگی) برای درس های آینده سوزوکی طراحی شده است. کودکان در این روش فرصت دارند تا با سازهای کوبه ای وتن های مختلف آشنا شوند. آنها همچنین با سرودهای کودکانه، داستان گویی و سایر فعالیت های موسیقی که برای کمک به مهارت های اجتماعی، عاطفی، هماهنگی حرکتی، گوش دادن وسایر مهارتهای پیش از سواد آموزی نیاز است آشنا شده و از طریق این فعالیت ها آنها را یاد می گیرند. آنها معمولا درپایان دوره ECE در حدود سه سالگی آماده یادگیری یک ساز موسیقی هستند.

شنیدن

قبل از یادگیری هر قطعه، از هنرجویان خواسته می­شود تا به قطعات ضبط شده به دقت گوش دهند. تنها بعد از اینکه کودک برای یک مدت زمان معینی در این فعالیت شرکت داده شد، موسیقی نوشته شده به او معرفی می­شود.

کودکان یاد می گیرند که با گوش دادن و تقلید از زبان گفتاری که در اطرافشان صحبت می شود صحبت کنند. در این متد توجه زیادی بر گوش دادن روزانه به ضبط رپرتوار سوزوکی وهمچنین موسیقی شده است. هر چه دانش آموزان بیشتر به ضبط صدا گوش دهند راحت تر نوازندگی را یاد می گیرند.

مربیان آموزش دیده

همه مربیان موسیقی سوزوکی، نه­ تنها به عنوان اجرای کننده­گان، بلکه به عنوان یک معلم، در حوزه ­های چون روان­شناسی کودک و مشکلات یادگیری کودکان نیز آموزش می­بینند.

مشارکت والدین

والدین در این متد نقش اساسی دارند. یادگیری در این محیط نیاز به همکاری بین والدین، معلم و فرزند می باشد. والدین در هر درس شرکت کرده و با یادداشت برداری وازطریق تمرین در خانه به عنوان "معلم خانه" شناخته می شوند. آنها باید ضبط های روزانه را انجام داده و به ایجاد محیطی از عشق، تشویق، پشتیبانی و درک کودک کمک نمایند همچنین آنها باید در کنسرت ها، کارگاه ها، دروس گروهی ، فارغ التحصیلی ها و مدارس تابستانی با فرزند خود شرکت کنند.

محیط مثبت

برای آموزش در این روش محیط پرورش باید محیطی مثبت در درس ایجاد کند. همچنین ایجاد این محیط در خانه نیز ضروری است. کودکان وقتی با تحسین و تشویق مورد حمایت اعضای خانواده قرار گیرند با اشتیاق یاد می گیرند. آنها از این طریق یاد می گیرند دستاوردهای یکدیگر را بشناسند و محیطی مملواز همکاری را ایجاد نمایند.

یادگیری از طریق نمایش

ویژگی اساسی روش سوزوکی گوش دادن به دیگران است. قبل از اینکه کودکان هرگونه اجرایی در نظر عموم داشته باشند، ضروری است تا چندین ماه به مشاهده اجراهای دیگران بپردازند. از طریق اینگونه مشاهدات کودکان می­توانند از آنها الگو بگیرند و اجرا در نظر عموم را بپذیرند.

رپرتوار

یکی از مهمترین بخشها در متد سوزوکی رپرتواراست. در این قسمت هرقطعه به دقت انتخاب شده و هر ساز یک رپرتوار مخصوص به خود را دارد و کودکان از طریق مجموعه موسیقی موجود در هر ساز بادانش آموزان سوزوکی در سرتاسرجهان پیوند دارند.

خواندن

همانگونه که زبان خواندن درکودک بعد ازاینکه او بتواند روان صحبت کند شروع میشود. خواندن موسیقی نیز به دنبال دستیابی به مهارت های شنیداری، تکنیکال و موزیکال در کودک بسیار حیاتی و مهم است. در این متد بعد ازمهارت های پایه نوازندگی بر روی درستی لحن وتن صدا و آهنگ سازی موسیقی توجه می شود.

فعالیت های فردی و گروهی

از همان سال­های اولیه کودکی، دانش­ آموزان تشویق می­شوند تا در نظر عموم و معمولاً در کنسرت­ها موسیقی اجرا کنند. چنین اجراهای اولیه”وحشت حضور در صحنه اجرا” را کاهش می­دهد و موسیقی را به عنوان یک عمل مشترک و اجتماعی معرفی می­کند.

علاوه بر آنکه دانش آموزان دارای دروس فردی هستند در کلاس های گروهی نیز شرکت می کنند. این فعالیت ها باعث می شود تا آنها کنارسایرین نوازندگی کرده و این عمل به آنها تجربه ارزشمندی در گروه داده و باعث تقویت مفاهیم آموخته شده در دروس فردی می شود. آنها در اجراها و کارگاه های آموزشی شرکت کرده و دروس سایر کودکان را نیز مشاهده می کنند. این فعالیت ها نیزابزار انگیزشی فوق العاده ای برای رشد کودک می باشند.

موارد فوق تنها بخشی از فعالیت های این متد است که تلاش دارد تا کودکان را به گونه ای متفاوت با دنیای موسیقی آشنا سازد و پس از پایان این دوره گواهی فارغ التحصیلی را به کودکان ارائه می دهد. همچنین این نکته قابل ذکر است که متد سوزوکی تنها منحصر به موسیقی نمی باشد ." رویکرد زبان مادر" در زمینه های دیگر مانند هنر، ریاضیات و شعر با موفقیت به کار گرفته شده است.

اهداف روش سوزوکی

روش شینیچی سوزوکی بسیاری از کودکان را قادر می سازد تا موسیقی را با استانداردهای بالا اجرا کنند. تعداد قابل توجهی از دانش آموزان آموزش دیده با متد سوزوکی تبدیل به نوازندگان حرفه ای بسیار معتبری شده اند. با این حال، آموزش حرفه ای ها هدف اصلی نیست. بلکه در سراسر این متد تاکید بر توسعه عمومی کودک، در آموزش و پرورش از طریق موسیقی است. دکتر سوزوکی همیشه می گوید که آرزویش این بود که کیفیت های انسانی را در کودک تقویت کند. او در هر فرصتی از سیاست مداران، معلمان و والدین می خواست تا اطمینان حاصل کنند که پتانسیل کامل هر کودک توسعه یافته است. در پایان جملات دکتر شینیچی سوزوکی را در این بار می خوانید:

من می خواهم -اگر بتوانم- روش آموزش و پرورش را تغییر دهم. ایجاد آموزش و پرورش به معنای واقعی کلمه که باعث ایجاد و توسعه پتانسیل انسانی، بر اساس زندگی در حال رشد کودک باشد، هدف من است. به همین دلیل است که تلاش های من بر ارتقای استعدادهای آموزشی متمرکز است. عقیده من این است که نحوه تحصیل کودکان بسیار مهم است. عقیده من این است که همه کودکان در این جهان می توانند انسانهای خوب، افراد خوشحال و دارای توانایی های برتر باشند. من تمام انرژی هایم را برای این که به این امر برسم، اختصاص می دهم؛ زیرا اطمینان دارم که همه کودکان با این توانایی متولد می شوند.

بهترین متدهای آموزش موسیقی به کودکان چیست؟