اسپری استنشاقی سالمترول به عنوان یک درمان طولانی مدت (نگهدارنده) برای جلوگیری یا کاهش خس خس سینه و مشکلات تنفسی ناشی از آسم یا بیماری ریوی مداوم (بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) که شامل برونشیت مزمن و آمفیزم است) استفاده می شود. و فقط در صورتی که علائم آسم شما با سایر داروهای آسم (مانند کورتیکواستروئیدهای استنشاقی) کنترل نشود، باید طولانی مدت استفاده شود. این دارو همچنین برای جلوگیری از آسم ناشی از فعالیت بدنی (برونکو اسپاسم) نیز استفاده می شود.
موارد مصرف سالمترول
سالمترول یک سمپاتومیمتیک با اثر مستقیم است که فعالیت تحریکی بتا-آدرنوسپتور و فعالیت انتخابی نسبت به گیرنده های بتا-2 دارد (یک آگونسیت بتا2می باشد). هنگامی که به صورت استنشاقی تجویز گردد به عنوان یک گشادکننده برونش عمل می کند. ظهور عملکرد بعد از 10 تا 20 دقیقه می باشد اما ممکن است اثر کامل آن تا تجویز منظم چندین دوز ظاهر نشود. بر خلاف آگونسیت های کوتاه اثر بتا-2 (نگاه کنید به سالبوتامول) سالمترول برای فرونشاندن علایم در یک حمله حاد برونکواسپاسم مناسب نمی باشد. این دارو طولانی اثر با طول مدت فعالیت حدود 12 ساعت است و در مواقع نیاز به تجویز یک آگونسیت طولانی اثر بتا-2 مثلاً در انسداد برگشت پذیر پایدار راههای هوایی مثلاًدر آسم مزمن یا در بیمارانی که مبتلا به بیماری های مزمن انسدادی ریه هستند مفید واقع می شود. ممکن است در موارد حملات آسم شبانه و حملات آسم در اثر فعالیت سودمند باشد. البته در این موارد استفاده از آگونسیت های کوتاه اثر بتا-2 و درمان ضد التهاب می بایست ادامه یابد. سالمترول به فرم xinafoate مصرف می شود و دوزهای تجویزی بر حسب مقادیر معادل سالمترول بیان میشوند. 45/1 میکروگرم salmetrol xinafoate تقریباً معادل با یک میکروگرم سالمترول می باشد. دوز معمول 2 دم سالمترول 25 میکروگرمی به میزان دو بار در روز از اسپری می باشد و در صورت لزوم تا 100 میکروگرم 2 بار در روز می تواند استنشاق گردد. متناوباً ممکن است مصرف فرم پودر خشک به میزان 50 میکروگرم استنشاقی یا در صورت لزوم 100 میکروگرم، 2 بار در روز استفاده شود. در مورد کودکان 4 سال تمام و بالاتر می توان دوز 50 میکروگرم سالمترول استنشاقی، 2 بار در روز تجویز کرد.
موارد منع مصرف اسپری سالمترول
- به تاریخ انقضای اسپری استنشاقی سالمترول (Salmeterol inhalers) توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی اسپری سالمترول را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
چنانچه شرایط یا بیماری خاصی دارید، قبل از تجویز این دارو، پزشک را مطلع سازید. به ویژه اگر شرایط زیر را دارید:
- حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
- بارداری یا تصمیم به باردار شدن
- شیردهی
- تشنج
- مشکلات قلبی (مانند آنژین، ضربان قلب نامنظم، ضربان قلب کند، نارسایی قلبی، طولانی شدن QT)
- سابقه خانوادگی مشکلات قلبی (مانند طولانی شدن QT)
- فشار خون بالا
- دیابت
- مشکلات تیروئید (پرکاری تیروئید)
- مشکلات کبدی
- سطوح پایین پتاسیم یا منیزیم خون
- استفاده از داروهایی مانند دیورتیک ها یا قرص های آب
- تعریق شدید، استفراغ یا اسهال
موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف اسپری سالمترول
- در مدت درمان با این دارو، در زمانهای مقرر به پزشک مراجعه نموده و تست های آزمایشگاهی و پزشکی تجویزی (مانند تست های عملکرد ریوی) را انجام دهید.
- افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه طولانی شدن QT حساس تر باشند.
- از مواد آلرژی زا یا محرک مانند دود، گرده، شوره حیوانات خانگی، گرد و غبار و … که ممکن است آسم و سایر مشکلات تنفسی را بدتر کنند، اجتناب کنید. همچنین اگر پزشکتان دریافت واکسن آنفولانزای سالانه را برایتان تجویز کرد، مطابق دستور او عمل نمایید.
- چنانچه جراحی در پیش دارید، پزشک را در جریان مصرف این دارو قرار دهید.
تداخلات دارویی اسپری سالمترول
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید. چنانچه در طول درمان با داروی سالمترول، باید دارویی را مصرف کنید، پزشکتان را در جریان مصرف این دارو قرار داده یا با داروساز مشورت نمایید.
از جمله داروهایی که با سالمترول تداخل دارند، عبارتند از:
- آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند کلاریترومایسین، اریترومایسین)
- برخی از ضد قارچ های آزول (مانند کتوکونازول، ایتراکونازول)
- مهار کننده های پروتئاز HIV (مانند ریتوناویر)
- آمیودارون
- دوفتیلید
- پیموزاید
- پروکائین آمید
- کینیدین
- سوتالول
- کوبیسیستات
- تلیترومایسین
عوارض مصرف بیش از حد سالمترول چیست؟
گزارش ها حاکی از آن است که سندرم سمپاتومیمتیک همراه با هیپرلاکتاتمی و اسیدوز متابولیک در بیمارانی که سالمترول را برای اقدام به خودکشی استنشاق کرده بودند، مشاهده شد.
علائم مصرف بیش از حد شامل درد قفسه سینه، تپش قلب، هیپوکالمی، هیپوفسفاتمی، اسیدوز لاکتیک، تاکی کاردی سینوسی و افسردگی قطعه ST است.
سایر علائم مسمومیت ناشی از مصرف سالمترول شامل آنژین صدری، افت فشار خون، فشار خون بالا، حالت تهوع، سرگیجه، خستگی، بی خوابی و گرفتگی عضلات است. مصرف بیش از حد سالمترول همچنین می تواند منجر به طولانی شدن فاصله QT شود و آریتمی بطنی شود.
درمان استاندارد برای مصرف بیش از حد علامتی سالمترول باید شامل تجویز مایع داخل وریدی، مکمل پتاسیم، نظارت بر قلب و تجویز یک بتابلوکر انتخابی قلبی باشد.
Salmeterol یک داروی نجات برای حملات آسم نیست
- برای حمله فقط از داروهای استنشاقی سریع الاثر استفاده کنید. اگر مشکلات تنفسی تان به سرعت بدتر می شود یا فکر می کنید که داروهای آسم شما نیز مؤثر نیستند، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
- دستورالعمل های مصرف ارائه شده همراه با دارو را بخوانید و به دقت دنبال کنید. اگر این دستورالعمل ها را نمی فهمید از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
- اگر از استنشاق سالمترول برای آسم استفاده می کنید، باید آن را همراه با یک داروی استروئیدی استنشاقی برای کنترل طولانی مدت آسم استفاده کنید. از تمام داروهای آسم طبق دستور استفاده کنید. دوز مورد نیاز شما ممکن است به دلیل جراحی، بیماری، استرس یا حمله اخیر آسم تغییر کند. دوز یا برنامه دوز خود را بدون نظر پزشک تغییر ندهید.
- اگر علائم شما پس از ۷ روز بهبود نیافت، با پزشک خود تماس بگیرید. استفاده از استنشاق سالمترول را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید. علائم آسم شما ممکن است پس از قطع مصرف دارو بدتر شود.
- اگر از داروهای استروئیدی نیز استفاده می کنید، نباید مصرف آن را به طور ناگهانی قطع کنید. دستورالعمل های پزشک خود را در مورد کاهش دوز خود دنبال کنید. از بازدم یا دمیدن در دستگاه دیسکوس خودداری کنید. دستگاه را جدا نکنید و اجازه ندهید خیس شود.