هیدروکسی کلروکین (به انگلیسی: Hydroxychloroquine) (HCQ) که با نام تجاری پلاکونیل Plaquenil و غیره فروخته می شود دارویی است که به منظور درمان انواع معینی از مالاریا به کار می رود. این دارو مشخصا برای مالاریای حساس به کلروکین به کار می رود.دیگر کاربردها عبارتند از درمان روماتیسم مفصلی، لوپوس اریتماتوس، و porphyria cutanea tarda. به صورت قرص از دهان مصرف می شود.
موارد مصرف قرص هیدروکسی کلروکین
این دارو برای درمان و پیشگیری از مالاریا ناشی از نیش پشه تجویز می شود. برای سفر به مناطقی که احتمال ابتلا به مالاریا وجود دارد، باید از داروهای ضد مالاریا استفاده کنید.
برای درمان برخی از بیماری های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس نیز می توان از این دارو استفاده کرد. در انواع بیماری لوپوس مانند لوپوس اریتماتوز دیسکوئید یا لوپوس اریتماتوی سیستمیک برای کاهش مشکلات پوستی و رفع درد و تورم داروی هیدروکسی کلروکین سولفات تجویز می شود. همچنین گاهی بیماری آرتریت به درمان های دیگر پاسخ نداده و پزشک این دارو را جایگزین داروهای قبلی می کند. هیدروکسی کلروکین در درمان عفونت ها نیز کاربرد دارد. به همین دلیل در برخی بیمارستان ها از آن برای درمان کرونا استفاده می شود. البته برخی پزشکان این دارو را برای درمان کرونا مناسب نمی دانند.
موارد منع مصرف داروی هیدروکسی کلروکین
- به تاریخ انقضای داروی هیدروکسی کلروکین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی هیدروکسی کلروکین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
در صورت وجود هریک از شرایط یا مشکلات زیر قبل از مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید:
- اگر به این دارو یا سایر آمینوکینولین ها (مثل کلروکین) و یا سایر مواد دیگر آلرژی دارید
- اگر باردار هستید
- اگر در دوران شیردهی هستید
- مشکلات چشمی (بیماری ماکولا، مشکلات شبکیه یا میدان دید، ناشی از مصرف سایر آمینوکینولین ها مثل کلروکین)
- ناراحتی قلب، اختلال در میزان تپش قلب (مانند سندرم QT)
- دیابت
- اختلال معده
- مشکلات پوستی خاص (مثل رماتیت آتوپیک، پسوریازیس)
- مشکلات ژنتیکی خاص (کمبود گلوکز-۶- فسفات دهیدروژناز- G6PD)
- اختلال خونی خاص (پورفیری)
تداخلات دارویی هیدروکسی کلروکین
برخی داروها ممکن است با هیدروکسی کلروکین پیوند برقرار کرده و مانع از جذب کامل دارو در بدن شوند. در مورد نحوه مصرف این دارو با داروهای که در زیر آمده است با پزشک مشورت نمایید:
- داروهای خاصی برای اسهال (کائولین) یا داروهای ضد اسید (مانند منیزیم یا آلومینیوم هیدروکسید)
هیدروکسی کلروکین می تواند باعث مشکلات جدی کبدی و قلبی شود به خصوص اگر همزمان با داروهای ذیل مصرف شود:
- دیگر داروهای مرتبط با مالاریا
- داروهای آنتی بیوتیکی و ضدقارچی
- داروی ضدویروسی برای درمان هپاتیت و ایدز
- داروهای ضدافسردگی و روان پریشی
- قرص های پیشگیری از بارداری و جایگزینی هورمون ها
- داروهای درمانی سرطان
- داروی کاهش دهنده چربی خون
- داروی فشار خون و قلب
- داروی مسکن برای ارتروز
- داروهای تشنج
- داروی کاهش دهنده اسید معده
- داروی سل
عوارض ناخواسته دارویی هیدروکسی کلروکین
- در صورت احساس تهوع، معده درد، کاهش اشتها و اسهال حتما دارو را همراه با یک وعده غذای سبک یا یک لیوان شیر مصرف نمایید. از مصرف غذاهای سنگین و پر ادویه خودداری کنید.
- سردرد از عوارض شایع مصرف این دارو میباشد در صورت بروز آن آب و مایعات به مقدار کافی مصرف نمایید و با داروساز خود صحبت کنید تا داروی ضد درد مناسب شرایط تان را به شما ارائه نماید. در صورت تداوم یا شدید شدن سردرد به پزشک مراجعه نمایید.
- عوارض چشمی از جمله تاری دید، حساسیت به نور و...ممکن است در مدت درمان با این دارو ایجاد شود. لذا هرگونه تغییر در بینایی را به پزشک اطلاع دهید و در صورت بروز آن از رانندگی و کار با ابزار خطرناک بپرهیزید تا زمانی که وضعیت بینایی شما به حالت طبیعی بازگردد.
- در صورت بروز لکه های قرمز همراه با خارش روی پوست به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورت ایجاد زخم های دهانی، خونریزی یا هرگونه کبودی بدون علت مشخص، درد گوش یا اشکال در شنوایی و ضعف شدید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید