میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر داروی دکستران
کمخونی کمبود آهن شایعترین گونه کم خونی بوده و بعلت مقدار ناچیز آهن در غذا یا نبود جذب گوارشی آن برای جبران آهن ازدست رفته در عادت ماهانه یا بیماری است. آهن یک قسمت اصلی در ترکیب هموگلوبین است و کمبود آن سبب کاهش ورود هموگلوبین بداخل گلبول قرمز میشود. در ایالات متحده، 20٪ زنان در سنین باروری در مقایسه با 2٪ مردان بالغ، به کمخونی کمبود آهن دچار هستند. علت اصلی کمخونی کمبود آهن در زنان هدر رفتن خون در زمان عادت ماهانه میباشد. کمبود آهن بدون کم خونی در دختران نوجوان سبب پائین افتادن کیفیت تحصیلی و ضریب هوشی میشود. کمبود آهن شایعترین حالت کمبود یک عنصر بایسته در سراسر جهان میباشد.
کمخونی کمبود آهن همچنین میتواند بعلت زخمهای خونریزی دهنده دستگاه گوارش باشد. آزمایش خون پنهان در مدفوع(Fecal occult blood test)، آندوسکوپی قسمت فوقانی دستگاه گوارش و کولونوسکوپی قسمت انتهایی دستگاه گوارش باید برای تشخیص زخمهای خونریزی دهنده صورت گیرد. در زنان یائسه و مردان، احتمال اینکه مشکل خونریزی دستگاه گوارش بعللی مانند اولسرپپتیک، پولیپ کولون ویا سرطان کولورکتال باشد، خیلی بیشتر از سایر علل است. از علل شایع کم خونی کمبود آهن، آلودگی با انگل کرم قلابدار، آمیب، شیستوزومیاز و تریکوریس تریکیورا (کرم شلاقی) است.
میزان مصرف داروی دکستران
شوک در بالغین: انفوزیون وریدى 500mL در طى 30-15 دقیقه، دوز کلى در 24 ساعت نباید بیش از 20mL/kg شود، سپس دوزهاى بعدى به آهستگى داده میشود، اگر بهمدت بیش از 24 ساعت داده میشود باید دوز دارو حداکثر 1ml/kg/day بشود و بیش از 5 روز مصرف نشود.
ترومبوز و آمبولی در بالغین: انفوزیون وریدى 1000-500 میلیلیتر در روز جراحی، سپس 500ml/day بهمدت 3 روز، سپس 500ml از دارو هر 3-2 روز بهمدت 2 هفته درصورت نیاز داده میشود.
مکانیزم اثر داروی دکستران
جایگزینی ذخایر آهن موجود در هموگلوبین، میوگلوبین و آنزیمها. برای انتقال اکسیژن از طریق هموگلوبین عمل میکند. آهن دکستران مایعی استریل، قهوه ای تیره، کمی ویسکوز کمپلکسی از هیدروکسید فریک و دکستران برای استفاده داخل وریدی یا عضلانی است و برای معالجه بیماران مبتلا به کمبود آهن است که در آنها تجویز خوراکی رضایت بخش نبوده یا غیرممکن است. آهن برای تشکیل هموگلوبین و عملکرد و تشکیل سایر ترکیبات هم و غیرهم ضروری است. کاهش بی رویه ذخایر آهن منجر به اریتروپویزیس مرتبط با کمبود آهن و به نوبه خود به کم خونی فقر آهن منجر میشود.
اثر فارماکوکینتیک داروی دکستران
بعد از انفوزیون داخل وریدی، دکستران با وزن مولکولی بیشتر از 000/50 به آرامی به گلوکز متابولیزه میشود.
مقادیر کم دکستران از طریق مسیر گوارشی و در مدفوع دفع میشود.
حدود 50% از دکستران 70 به صورت تغییر نکرده در طی 24 ساعت در ادرار دفع میشود.
سخن آخر
هنگام تزریق دکستران آهن لازم است امکانات مربوط به درمان شوک از جمله اپی نفرین تزریقی آماده و در دسترس باشد. تزریق عضلانی این فرآورده احتمالا خطر بروز غدد سرطانی در محل تزریق بالا میبرد.