نحوه تنبیه کلامی کودکان 

شاید بتوان گفت یکی از آشناترین سناریوهای خانواده های دارای فرزند، مرتکب شدن رفتار غلط توسط کودکان و استفاده والدین از این موقعیت برای تربیت کردن آن ها است. هر خانواده، شیوه تربیتی خود را برای برخورد با این موقعیت دارد. بعضی از والدین با تنبیه بدنی، سعی در تصحیح رفتار نادرست فرزندان خود دارند. بعضی با پرخاشگری و فریاد زدن و عده ای دیگر با تنبیه هایی هم چون حبس در اتاق تاریک، حذف وعده های غذایی یا خوراکی های مورد علاقه، ممنوع کردن بازی یا جمع آوری وسایل بازی و سرگرمی از اتاق کودک و مواردی از این قبیل فرزندان خود را تربیت می کنند.

بر كسي پوشيده نيست كه چگونگي تربيت فرزند در كودكي مي تواند دورنماي زندگي بزرگسالي را تا حدي نشان داده و پايه هاي شخصيتي او را معين سازد. براي مثال كودكي كه از ابتداي طفوليت تمام مايحتاج و نيازهاي شخصي و غيرشخصي وي به صورت كامل و افراطي تأمين شده باشد، نبايد انتظار اين را داشت كه در بزرگسالي به تنهايي از پس مشكلات بسيار بزرگ بربيايد. برداشت هر كسي از تشويق و تنبيه در كودكان متفاوت است و هر شخصي شيوه خود را درست و برتر مي داند. اگر بخواهيم تنبيه و تشويق در كودكان را تعريف كنيم، مي توان اين گونه نگاشت كه تشويق صرفاً عمل، حرف يا اشاره اي مثبت، خوشايند و لذت بخش است، با اين هدف كه رفتار قبلي كودك، كاملاً مورد تأييد و شايسته است. تنبيه نيز عمل، حرف يا اعمال نشانه اي است ناخوشايند و نامطلوب، با اين هدف كه به كودك بفهماند رفتارش به هيچ عنوان مورد تأييد و سزاوار نيست.

واقعيت اين است در ميان انبوه تنبيهات و تشويقات، تنها بخشي از آنها مورد قبول بوده و داراي پشتوانه منطقي و رواني درست است. ذكر اين نكته ضروري است كه تنبيهات غيراصولي اثرات مخربي را در پي خواهد داشت و در بعضي موارد تا بزرگسالي ادامه پيدا كرده و تا حدي غير قابل تغيير است.

تنبیه کلامی در کودکان

همانطور که همه ما می­دانیم در هر خانه ای یک سری اصول و قوانینی کلی حاکم است که مورد توافق پدر و مادر می ­باشد و اگر کودکان از انجام آن قوانین سر باز زنند یا در انجام آن دچار افراط یا تفریط شوند، مورد خشم والدین قرار می­ گیرند.
تنبیه کلامی شکل ویژه­ای از تنبیه است، به طوری که والدین با گفتن کلامی مثل« از رفتار تو ناراحت شدم» یا «عملی که انجام دادی من را عصبی کرد» و در کنار آن اخمی کنند یا موقتا ارتباط صمیمی و عاطفی خود را با کودک کمرنگ تر کنند، کودک متوجه خطا و اشتباه خود می ­شود و از انجام دوباره آن به شدت خود داری می­کند زیرا هدف از تنبیه کردن مورد سرزنش قرار دادن رفتار کودک است نه شخصیت او.

روش دیگری که با آن می­توانیم کودک خود را تنبیه کنیم محروم کردن کودکان از یک سری امتیازاتی که کودک بسیار به آن علاقه دارد، مثل: ( تماشای تلویزیون، رفتن به خانه دوستان، خرید وسایل و خوراکی ­هایی که کودک به آن علاقه دارد) ولی والدین باید توجه کنند که این محرومیت کودکان نیز بسته به نوع خطایی که انجام می­ دهند درجه بندی خاصی دارد و همچنین در انجام تنبیه خود باید محکم و با ثبات باشند و بخاطر گریه و ناراحتی کودک تنبیه را لغو نکنند، زیرا این امر اقتدار آنان را زیر سوال می ­برد.
تنبیه کلامی برای کودکان زیر دو سال که قادر به درک رفتار خوب از بد را نیستند باید به صورتی باشد که اگر کودک کار خطایی انجام داد با شنیدن کلمه « نه» قطعی از سوی والدین، از انجام آن عمل دست کشیده و دوباره آن را تکرار نکنند و هنگامی که کودک کمی بزرگتر شد علت این امر و نهی را باید به او کامل توضیح داد تا مفهوم درستی و نادرستی برای کودک کاملا روشن شود.
والدین باید با حفظ مهربانی برای کودکان حد و مرز هایی تعیین کنند، تا کودک آنچه را که انجام می ­دهد درونی کند و در مقابل راهنمایی و نصیحت های والدین از خود مقاومت نشان ندهد.