مروارید گوهری است که در اعماق اقیانوس ها رشد کرده و بدون نیاز به تراش و صیقل از زیبایی منحصر به فردی در میان جواهرات برخوردار است. کلمه مروارید ریشه ای لاتین داشته و ریشه آن از کلمه پرنا (perna) که نوعی صدف می باشد و همچنین سفارولا (sphaerula) به معنی کروری شکل گرفته شده است.مروارید توسط جانوران نرم تن که ما آن را صدف می نامیم و گاها توسط حلزون ها به وجود می آید. هنگامی که جسم خارجی وارد صدف شد، صدف به منظور دفع آن، موادی از خود ترشح می کند که از جمع شدن این مواد مروارید تشکیل می شود.روند تشکیل یک مروارید به این صورت است که ماده ای شاخی به نام کنچیولین به صورت لایه های بسیار نازک و متحد المرکز دور هسته ای از جسم بیگانه ترشح می شود و روی آن را ماده ای به نام مادر مروارید که کربنات کلسیم می باشد، می پوشاند.
شکل اصلی مروارید گرد و کره مانند می باشد هرچند مروارید به شکل های دیگری نیز در فروشگاه طلا و جواهر مانند گلابی و دکمه و حتی شکل های نامنظم هم دیده می شود.مروارید به رنگ های سفید، صورتی، نقره ای ، کرم ، طلایی، آبی ، سیاه می باشد. در آبهاي بسيار شور مرواريدهاي داراي رنگ كرم بسيار فراوان تر از ساير رنگها ديده مي شوند. مرواريدهاي حاصل از آبهاي شيرين تيره تر از انواع بدست آمده از آبهاي گرم هستند.فروش طلا و جواهرمروارید به عنوان زینت در گردنبند مروارید، آویز مروارید، انگشترمروارید، گوشواره مروارید و دستبند مروارید مورد استفاده قرار می گیرد. لازم به ذکر است که گونه مروارید خليج فارس يكي از باارزش ترين انواع مرواريد در جهان است.
انواع مختلف مروارید
مرواریدهای طبیعی: این مرواریدها بدون دخالت انسان به صورت طبیعی رشد کرده و به وجود می آیند که امروزه به دلیل آلودگی آب اقیانوس ها و صید بیش از حد صدف ها، کمیاب بوده و در نتیجه بسیار گرانبها هستند. این دسته از مرواریدها تقریباً به طور کامل از Nacre (کربنات کلسیم و مواد پروتئینی) درست شده اند.مروارید در خلیج فارس و اقیانوس هند و استرالیا صید می شود. در حال حاضر حدود ۸ هزار گونه متفاوت صدف شناسایی شده که فقط ۲۰ گونه از آن ها می توانند مروارید پرورش دهند.
مرواریدهای پرورشی: مرواریدهایی هستند که انسان به نحوی در رشد و پرورش آنها دخالت دارد و بر خلاف مرواریدهای طبیعی تنها از یک لایه خارجیNacre درست شده اند و هسته مرکزی آن از جنس کفه سخت صدف می باشد. از آنجایی که این دسته از مرواریدها با کمک انسان درست شده اند تماماً از جنس Nacre نبوده و زمان بسیار کوتاه تری صرف تولید و پرورش آن ها توسط صدف شده است، در نتیجه از قیمت های بسیار کمتری نسبت به مرواریدهای طبیعی برخوردار هستند.
درخشش مروارید به چه علت می باشد؟
درخشش صدفی مروارید توسط ورقه های نازک آراگونیت و پوسته های کنچیولین که نزدیکی سطح خارجی آن قرار گرفته است تولید می شود. به این پدیده اُرینت (Orient) می گویند. در این ساختار شکست پرتوهای نور و تداخل آنها با یکدیگر باعث تولید رنگ های قوس و قزحی بر روی سطح شده که به آن پدیده ایریدسنس گفته می شود.
آنها بسته به نوع شکل پخش شدن ماده کنچیولین روی آنها، نوع جانور نرم تن و آب موجود در دریا می توانند به صورت لکه لکه ای یا منظم دیده شوند. برخی حلزون ها، مخصوصا حلزون استرومبوس گیگاس می توانند دُردانه ای تولید کنند که درخشش ابریشمی داشته و از نظر تجاری ارزشی ندارد.
صدف های مروارید در چه عمقی قرار دارند؟
صدف های تولید کننده مروارید غالبا در عمق 15 متری و در امتداد سواحل دریا زیست می کنند. از هر 30 تا 40 صدف شکار شده توسط صیادان فقط یک صدف حاوی دُردانه است. در سال 1958 میلادی در سری لانکا از تورهای بزرگی برای جمع آوری صدفها از ته دریا استفاده شد که نتیجه مطلوب به بار نیاورد و موجب از بین رفتن بقیه صدف ها و راکت ماندن صید این گوهر در سالهای بعد شد.