هاری بیماری ویروسی از خانواده رابدو ویریده است که موجب التهاب مغزی حاد می شود. ویروس هاری در بسیاری از پستانداران از جمله حیوانات وحشی مانند راسوها، خفاش ها، راکونها، سگ ها، گربه ها، خرگوش ها و همچنین انسان می تواند ایجاد بیماری کند. ویروس از بزاق حیوان مبتلا به هاری و محل گازگرفتگی وارد بدن شده در ماهیچه ها به سمت اعصاب انتهایی می رود و شروع به تکثیر می کند. در صورت ابتلاء به هاری مرگ قطعی است. در طول تاریخ تنها سه انسان بعد از ابتلاء به هاری زنده مانده اند.
هاری در سگ
خیلی ها با شنیدن نام هاری فورا سگ هایی وحشی را تصور می کنند که با دهان کف کرده منتظر فرصت مناسبی برای حمله هستند. البته تصور برخورد با یک حیوان یا سگ هار به همین اندازه می تواند وحشت آور باشد؛ چرا که آسیب دیدن به وسیله یک سگ هار می تواند عواقبی خطرناک و کشنده داشته باشد. این بیماری منتقله را هاری می نامند. معمول ترین حیوانی که عامل انتقال این بیماری در سراسر جهان به شمار می رود، سگ است.طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی سالیانه بیماری هاری جان ۲۹ هزار نفر را در سراسر جهان می گیرد.
۹۹ درصد این افراد به وسیله گاز گرفتگی سگ به هاری سگ مبتلا شده اند و جان خود را از دست داده اند. البته در دسترس بودن واکسن هاری می تواند تا حد زیادی از میزان مرگ و میر این بیماری بکاهد.هاری نوعی بیماری ویروسی است که از طریق خون منتقل نمی شود؛ بلکه راه انتقال آن از طریق مغز بوده و به این وسیله روی مغز و نخاع تاثیر می گذارد و ممکن است التهابات شدید مغزی را ایجاد کند.حیواناتی از جمله سگ، گربه، خرگوش، خفاش، راکون، راسو و سایر حیوانات وحشی می توانند عامل انتقال این بیماری باشند. اصلی ترین و تنها راه مقابله با این بیماری را می توان انجام اقدامات سریع دانست.
نشانه ها و علائم هاری در سگ
حال شاید بپرسید که چگونه می توان علائم هاری را در سگ ها تشخیص داد و با آن مقابله کرد تا از انتقال بیماری به سایرین جلوگیری شود. علائم سگ هار می توانند ما را در شناسایی بیماری در این حیوانات کمک کنند. سگ های هار علائمی را از خود نشان می دهند که در سگ های معمولی نمی توان آن ها را مشاهده کرد. از جمله این علائم می توان به تغییرات رفتاری سگ، شامل دوره های بی قراری شدید یا بی حوصلگی شدید اشاره کرد.
این نوسان خلقی در حیوان شما ممکن است حتی به حمله منجر شود. امکان دارد که سگ هار شما حتی با کوچکترین تحریکاتی به شدت از خود واکنش نشان دهد. همچنین او روز به روز بیمارتر شده و با شدت بیشتری علائم را بروز می دهد. علائم سگ هار تنها شامل حمله به انسان ها نبوده و ممکن است هاری سگ موجب شود تا حیوان شما به اشیا بی جان و حیوانات دیگر نیز حمله ور شود.
هاری سگ می تواند باعث شود تا سگ هار شما مدام در حال لیس زدن اجسام و افراد باشند یا آن ها را گاز بگیرند و یا حتی بجوند. از دیگر علائم سگ هار می توان به تب اشاره کرد که ممکن است وجود داشته باشد یا در سگ شما مشاهده نشود. در نهایت هاری سگ به مرگ حیوان شما منجر خواهد شد. از دیگر علائم هاری سگ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم شدن یا از بین رفتن اشتها
- ضعف و بی حالی
- تشنج
- مرگ ناگهانی
- حساسیت به لمس
- حساسیت به نور و صدا
- خوردن و جویدن چیزهای غیر معمول
- پنهان شدن در مکان های تاریک
- بی قراری و ناسازگاری
- غرور شدید
- فلجی در پاها و عدم تحرک
- شل شدن عضلات گلو و فک و بسته نشدن دهان حیوان
- آویزان شدن آب دهان
چه سگ هایی در معرض ابتلا به بیماری هاری هستند؟
اگر هنوز برای حیوان خود واکسیناسیون انجام نداده اید، بهتر است مانع از برخورد او با سایر حیوانات شوید. چرا که اغلب سگ های هار، سگ های واکسینه نشده ای هستند که در اثر برخورد و درگیری با یک سگ یا حیوان هار به این بیماری مبتلا شده اند. بزاق آلوده به ویروس هاری می تواند به سرعت سگ و با یک خراش، سگ واکسینه نشده شما را آلوده کند.
چگونه می توان هاری سگ را تشخیص داد؟
اصلی ترین و رایج ترین راه شناسایی بیماری هاری سگ توجه به علائمی است که حیوان از خود بروز می دهد. هیچ تست آزمایشگاهی دقیقی وجود ندارد که بتوان با کمک آن بیماری هاری را در سگ تشخیص داد؛ اما با استفاده از تست آنتی بادی فلورسنت مستقیم می توان این بیماری را پس از مرگ سگ به طور قطعی تشخیص داد. به این منظور باید بافت مغزی حیوان را پس از مرگ او جدا کرد و مورد آزمایش قرار داد.
درمان هاری سگ
پس از ورود ویروس هاری به بدن سگ و بروز علائم بیماری هاری سگ، هیچ راهی برای درمان این بیماری وجود نخواهد داشت. درمان بیماری هاری برای سگ ممکن نیست؛ در نتیجه بهتر است از بروز این بیماری پیشگیری کنید. این بیماری یک بیماری تهدید کننده سلامتی و زندگی سگ ها است و آن ها را از بین می برد. واکسیناسیون سگ ها راه پیشگیری از ابتلای آن ها به هاری است و می تواند سلامت حیوان شما را تضمین کند.
واکسن هاری سگ
همان طور که گفتیم، واکسیناسیون سگ یک راه پیشگیری از ابتلای حیوان به این بیماری است. تمامی سگ ها باید در سن ۳ ماهی واکسینه شوند تا در برابر این ویروس از خود مقاومت نشان دهند. همچنین اگر حیوان شما با یک حیوان هار در تماس بود، باید حتما او را به دامپزشکی ببرید تا دامپزشک تزریق واکسن هاری را برای حیوان شما تکرار کند.با توجه به این که این ویروس می تواند دو ساعت در پوست حیوان زنده باقی بماند، لازم است که حیوان خود را در این مدت لمس نکنید. اگر خواستید با حیوان خود در این مدت تماس برقرار کنید، بهتر است از تماس مستقیم پوست به پوست خودداری کنید و حیوان خود را تنها با کمک دستکش و لوازم محافظت فردی لمس کنید.
همچنین باید سگ خود را حتما تا پایان آخرین واکسیناسیون در محلی جداگانه قرنطینه کنید تا از انتقال احتمالی هاری به سایرین جلوگیری شود. مشورت با دامپزشک و پرس و جو در رابطه با تاریخ دقیق تزریق واکسن ها می تواند به شما کمک کند تا برای واکسیناسیون به موقع اقدام کنید. همچنین بهتر است برای پیشگیری از انتقال این بیماری از تماس مستقیم با حیوان مشکوک اجتناب شود.
پس از آسیب دیدن توسط سگ هار چه کنیم؟
پس از آسیب دیدن توسط حیوان هار یا حیوان مشکوک به هاری بهتر است در نهایت آرامش، محل خراش یا گاز گرفتگی را خوب با آب و صابون شست و شو دهید. حیوان را بگیرید و زندانی کنید. بلافاصله پس از آسیب دیدن باید به نزدیکترین مرکز بهداشت مراجعه کنید و تزریق واکسن و ایمنوگلوبولین را آغاز کنید. دوز اول واکسن را باید همان لحظه یا تا حداکثر یک روز بعد تزریق کنید. دوزهای بعدی واکسیناسیون باید ۳، ۵ و ۱۰ روز بعد انجام دهید. البته اگر حیوان هار شما تا ۱۰ روز بعد زنده ماند، نیازی برای تزریق چهارمین دوز واکسن وجود ندارد.
معرفی و شرایط نگهداری سگ نژاد پکینیز
