نوزاد نارس یا زودرس قبل از هفته 37 بارداری به دنیا آمده است. کودک نارس ممکن است در ابتدا چربی بدن کمی برای حفظ حرارت بدن داشته باشد. احتمال مشکل تنفسی، زردی پوست و چشم (یرقان)، قند خون پایین و ناکافی بودن سلول های قرمز خون برای حمل اکسیژن به بافت های بدن نوزاد (کم خونی) وجود دارد. نگرانی بیشتر ناشی از احتمال عفونت، قطع تنفس (آپنه) و خونریزی داخل مغز است. برخی نوزادان زودرس دچار اختلال شنوایی یا بینایی نیز می شوند.
بسیاری از خانواده ها از ترخیص زودتر نوزاد نارس خود از بیمارستان خوشحال می شوند و ترجیح می دهند ادامه ی مراقبت از او را در خانه انجام دهند. با ورود نوزاد به خانه بار مسئولیت نگه داری ویژه از او دیگر به وظایف اعضای خانواده افزوده می شود و نیازمند برنامه ریزی مطلوب است. با توجه به حال عمومی نوزاد تازه متولد شده خود، باید از مراقبت های لازم و توصیه های ایمنی نگه داری آگاهی کسب کنید که معمولاً مراقبین حاضر در بیمارستان قبل از ترخیص نوزاد، آموزش های لازم را به والدین می دهند. ما در این مطلب مهمترین نکات برای مراقبت از نوزاد نارس در منزل را برای شما آماده کرده ایم.
چرا نوزادان نارس به مراقبت های ویژه نیاز دارند؟
بدن نوزاد نارس کامل نشده است و به همین خاطر آماده زندگی در این دنیا نیست. بخش های مختلف بدن کوچک این نوزادان هنوز به خوبی رشد نکرده است، بخش هایی مانند:
- ریه ها؛
- دستگاه گوارش؛
- سیستم ایمنی؛
- پوست .
خوشبختانه فناوری پزشکی دنیای مدرن امکان زنده ماندن این نوزادان را فراهم می کند تا وقتی کاملا قوی شوند، به آنها فرصت رشد می دهد.
بیماری های احتمالی نوزادان نارس
بیماری هایی که ممکن است نوزادان نارس به آنها مبتلا شوند:
- مشکلات تنفسی؛
- بیماری های قلبی؛
- مشکلات دستگاه گوارش؛
- یرقان؛
- کم خونی؛
- عفونت.
بیشتر نوزادان نارس به سبب رشد ناقصشان در معرض ابتلا به انواع بیماری ها هستند و به مراقبت های ویژه نیاز دارند. نوزادان نارس ممکن است بعدها گرفتار مشکلات زیر شوند:
- دیر زبان بازکردن؛
- اختلال رشد و تحرک؛
- بیماری های دهان و دندان؛
- مشکلات بینایی یا شنوایی؛
- اختلال یادگیری و تفکر؛
- مسائل عاطفی و اجتماعی.
مراقبت از نوزاد نارس در خانه
تغذیه، پیشگیری از بیماری، ایمنی و مراقبت کلی از نوزاد برای نوزادانی که زود به دنیا آمده اند کمی متفاوت است. حتی اگر این اولین نوزاد شما نیست ممکن است در مورد نحوه مراقبت از نوزاد نارس خود نگران باشید. نوزادان نارس با نوزادان کامل متفاوت هستند و نیاز های متفاوتی دارند. در اینجا موضوعاتی که انتظار می رود آورده شده است:
تغذیه نوزاد نارس
نوزادان نارس معمولا می توانند هم از شیر مادر و هم از شیر خشک تغذیه کنند، اما شیرمادر بیشتر توصیه می شود، زیرا این نوزادان به دلیل نارس بودن، بیشتر در معرض ابتلا به انواع عفونت ها می باشند و شیر مادر به دلیل پروتئین های ویژه ای که دارد این امکان را به نوزاد می دهد تا از این عفونت ها محفوظ بماند و سریع تر رشد کند.
درجه ی حرارت مناسب برای نوزاد نارس
حفظ درجه ی حرارت بدن نوزاد نارس در محدوده ی نرمال از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بهترین راه برای نگه داشتن دمای بدن نوزاد در حد مطلوب، پوشاندن بدن نوزاد با لباس و پتو به صورت لایه لایه است تا با توجه به تغییر دمای محیط بتوان لایه ها را کم یا زیاد کرد. حفظ دمای مناسب بدن نوزاد در حمام و بعد از آن نیز بسیار مهم است. نه تنها سرما، بلکه گرمای زیاد نیز برای سلامت نوزاد مضر است.
سلامت نوزاد نارس خود را حفظ کنید
از آنجا که آن ها زود به دنیا آمده اند برخی از نوزادان نارس راحت تر از نوزادان کامل تر بیمار می شوند. شایع ترشح به احتمال زیاد دارای بیماری های مختلفی از جمله بیماری مزمن ریوی هستند که آن ها را در معرض خطر عفونت های تنفسی، سیستم های ایمنی نابالغ قرار می دهد که مبارزه با عفونت یا مشکلات طولانی مدت روده را با حملات NEC دشوار می کند. رعایت چند قانون ساده به جلوگیری از بسیاری از بیماری ها در نوزادان کمک می کند.
پیشگیری از SIDS در نوزادان نارس
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) یک مشکل وحشتناک است. متأسفانه نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از SIDS نسبت به نوزادان کامل هستند.
نکاتی برای کاهش مرگ ناگهانی نوزاد
- از خواباندن نوزاد به پشت بپرهیزید؛
- استفاده از پتوی کم وزن و دور کردن پتو و ملافه از صورت نوزاد؛
- اجتناب از استعمال سیگار در خانه؛
- هم اتاقی ماندن با کودک تا حداقل شش ماهگی کودک؛
- پرهیز از به خواب رفتن در کنار کودک بر روی مبل یا تخت خود، به خصوص در صورت خستگی شدید یا مصرف دارو؛
- محافظت کودک از نور مستقیم خورشید؛
- تعدیل دمای اطاق بین 16 الی20 درجه ی سانتی گراد؛
- بسته به میزان نارسی نوزاد، شستشوی آن با آب و پنبه در چند ماه اول تولد؛
- مراقبت از پوست خشک نوزاد بدون استفاده ی خودسرانه از محصولات شیمیایی نرم کننده و زیر نظر پزشک؛
- خشک کردن پوست نوزاد بلافاصله بعد از هر بار شستشو.
خواب آرام نوزاد نارس
برای کمک به خواب آرام نوزاد نیاز است تا همانند یک بزرگسال شرایط لازم برای خواب آسوده را برای نوزاد خود فرآهم کنید. محیط آرام با نور کم می تواند با بهبود خواب نوزاد شرایط لازم برای رشد مطلوب نوزاد نارس را به وجود آورد. در ماه های اولیه در طی شب ممکن است نوزاد به دلیل کوچک تر بودن و گرسنگی زود به زود، نسبت به نوازدان رسیده بیشتر از خواب بیدار شود. مدت ها زمان می برد تا والدین و سایر اعضای خانواده شب را یکنواخت و بی دغدغه به صبح برسانند.
ایمنی صندلی خودرو
نوزادان نارس ممکن است هنگام ترخیص از NICU بسیار کوچک باشند و ممکن است با خیال راحت در همه صندلی های ماشین قرار نگیرند. نه تنها می توانید موقعیت شیردهی خود را روی صندلی ماشین پیچیده کنید، بلکه موقعیت نیمه عمودی نیز می تواند باعث ایجاد مشکل در راه باز بودن راه هوایی شود. با اطمینان از اینکه کودک خود را همیشه در صندلی ماشین به طور ایمن قرار داده اید از او محافظت کنید
حمام کردن نوزاد نارس
اگرچه حمام کردن نوزاد شما ممکن است به عنوان یکی از ساده ترین وظایف والدین به نظر برسد، اما حمام کردن نوزاد نارس برای اولین بار می تواند ترسناک باشد! با وسایل مورد نیاز و اقدامات لازم در هنگام حمام کردن نوزاد و نحوه گرم نگه داشتن شیر خود در زمان حمام آشنا شوید.