پرورش امین الدوله
نام انگلیسی : Lonicera caprifolium
خانواده : Caprifoliaceae
بومی : نیمکره شمالی
جزو گیاهان بالارونده و متداول قدیمی بوده و در بیشتر منازل قدیمی برای پوشش آلاچیق ، چَپَر ، داربست های چوبی از آن استفاده میکردند .
این درختچه نیاز مبرم به آفتاب و محلهای آفتابرو دارد. خاک غنی و آب فراوان ازاحتیاجات اولیه رویش این گیاه میباشد.
انواع پیچ امین الدوله :
۱ ـ پیچ امین الدوله پریکلی منیوم L.periclymenium:
عطری بسیار دلپذیر دارد. گلهای لوله ای شکل گلدسته ای به رنگهای سفید، کرم و ارغوانی ملایم تمام گیاه را می پوشاند. شکفتگی گلهایش از اواسط خرداد تا شهریور ماه است.
۲ ـ پیچ امین الدوله بلژیکا L.belgica:
شکفتگی گلهایش زودرس میباشد. گلبرگها به رنگهای گوناگون مشاهده میشوند و بخصوص قسمت خارجی گلبرگها تیره تر است.
۳ ـ پیچ امین الدوله سرو تینا Serotina:
گلهایش به کندی وآرام صورت میگیرد. از ارقام دیگر این گیاه نوعی دورَگِه وجود دارد که گلهای زرد پرتقالی و برگهای دائمی دارد.
گلهای این گونه بخصوص بدون عطر و دارای دوام طولانی است و ازتیرماه تا آذرماه ادامه دارد.
دو رَگِه دیگری از این درختچه وجود دارد که دارای گلهای زرد ارغوانی بوده و فقط درتابستان گل میدهد.
۴ ـ پیچ امین الدوله چینی L.chinensis:
دارای گلهای صورتی و برگهای ارغوانی است و تضاد بین این دو رنگ حالت عجیبی بوجود می آورند.
۵ ـ پیچ امین الدوله ژاپونی L.japonica:
این گونه از انواع مقاوم و نیرومند است . از اردیبهشت ماه تا هنگام یخبندان غرق درگلهای سفید میباشد.
در اواخر دوران گلدهی گلبرگهایش به رنگ زرد و یا کِرِم در میآیند و تا کنون دو رقم ژاپنی آن مشاهده شده است.
۶ ـ پیچ امین الدوله رتیکولاتا L.Reticulata:
از انواع پاکوتاه بوده در سینه مال و خاکهای شیب دار برای جلوگیری از ریزش خاک و سبز کردن خاک مورد استفاده قرار میگیرد.
تمام انواع این درختچه پیچنده هستند و شاخه ها بدور پایه انتخاب شده میپیچند.
پایه ها اگر به شکل طاق کوچک یا داربست های چوبی کوتاه و بلند انتخاب شوند به تزئین باغچه کمک میکنند.
گیاه پیچ امین الدوله و نکاتی درباره ی پرورش آن :
گیاه پیچ امین الدوله دارای گل هایی بسیار معطر و خوشبو هستند این گل ها در ابتدا به رنگ سفید وجود دارند و سپس به رنگ زرد در می آیند انتهای این گل ها دارای شیره ای شیرین اند.
این گیاه دارای میوه های ریز به رنگ آبی روشن هستند این دانه ها به قطر ۵ تا ۸ میلی متر قطر دارند و بسیار پر دانه هستند.
آبیاری پیچ امین الدوله :
- اگرچه این گیاه بخصوص نمونه هایی که به بلوغ و گلدهی رسیده اند تا حدودی به خشکی خاک مقاوم هستند.
- اما برای گلدهی و بهترین رشد به آبیاری منظم نیاز دارد. صبر کنید تا سطح خاک رطوبت خود را از دست بدهد و سپس گیاه را آب دهید.
- این عمل مانع از خیس و غرقابی شدن خاک و در نتیجه خفگی و از بین رفتن ریشه ها می شود.
- همچنین آبیاری بیش از اندازه از جمله دلایل زرد شدن برگها و ریزش گلها است. از طرفی مراقب باشید که گیاه خشکی نبیند.
- خشکی کشیدن گیاه یکی از دلایل عدم گلدهی آن و یا گلهای اندک و بدون عطر آن است.
- با فرارسیدن فصل زمستان حتما از آبیاری کم کنید و باز هم با توجه به میزان رطوبت موجود بر روی سطح خاک گیاه را آب دهید.
نور مناسب پیچ امین الدوله :
- به نور کامل نیاز دارد یعنی روزی ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب.
- در مکانهای سایه نیز می تواند رشد کند اما از گلدهی آن کاسته می شود و زمان شکل گیری گلها نیز به تاخیر می افتد.
- نور مستقیم آفتاب زمانی می تواند به گیاه آسیب برساند که هوا نیز بسیار گرم باشد.
- در چنین شرایطی نیز گلدهی بسیار کم و یا متوقف می شود و احتمال سوختگی نوک و حاشیه برگها نیز وجود دارد.
- در مورد گیاهانی که در گلدان نگه می دارید.
- توجه داشته باشید که تابش آفتاب بر روی گلدان می تواند منجر به داغ شدن بدنه گلدان و در نتیجه سوختگی ریشه ها شود.
- بنابراین در مکانی گلدان را قرار دهید که بدنه گلدان در سایه باشد اما شاخسار به خوبی از آفتاب برخوردار باشند .
دمای مورد نیاز پیچ امین الدوله :
- این گیاه در طی زمستان دما را تا ۱۵- درجه سانتیگراد به خوبی تحمل می کند اما اگر دما سردتر از این باشد نیز می توان با استفاده از پوششی به ضخامت حدود ۱۰ سانیتمتر ریشه ها و قسمت پایین ساقه را به خوبی محافظت کرد.
- بنابراین در مکانهای سردتر با وجود از بین رفتن قسمت هوایی امکان نجات دادن و زنده ماندن قسمتهای پایین تر وجود دارد و با گرم شدن هوا نیز جستهایی جدید و جوان از قسمتهای پایین ساقه مجددا رشد می کنند.
- در فصول رشد نیز این گیاه می تواند به خوبی دما را حتی تا ۴۰ درجه نیز تحمل کند به شرط اینکه آبیاری به شکل مناسب و کافی انجام گیرد و قسمت پایین ساقه و خاک موجود بر روی ریشه ها نیز از تابش شدید آفتاب مصون باشند.
- البته در چنین گرمایی این گیاه گل نخواهد داد و احتمال سوختگی نوک و حاشیه برگها نیز وجود دارد.
- اگر در منطقه ای گرم زندگی می کنید که در تابستان با چنین گرمایی مواجه هستید.
- سعی کنید گیاه خود را در مکانی بکارید که در اواسط ظهر از سایه برخوردار باشد .
- نور مستقیم آفتاب که برای رشد و گلدهی گیاه نیز ضروری است در صبح هنگام و یا عصر هنگام بر روی گیاه بتابد.
- این گیاه بهترین میزان گلدهی را در دماهای پایین تر و در حدود ۲۰-۱۵ درجه دارد.
خاک لازم جهت پرورش پیچ امین الدوله :
- در مورد خاک اگرچه سختگیر نیست اما استفاده از خاکی با زهکش خوب و غنی از مواد غذایی به رشد و گلدهی بهتر این گیاه قطعا کمک می کند. بنابراین استفاده از کود پوسیده دامی و یا خاک برگ در زمان تهیه مخلوط خاکی توصیه شده است.
- سنگین بودن خاک و عدم عبور آبهای اضافی بخصوص در مورد گیاهانی که در گلدان نگهداری می شوند از جمله دلایل زردی برگهای گیاه و ریزش آنان و در نهایت مرگ گیاه است.
- اگر این گیاه را به شکل گلدانی نگه می دارید زمانی اقدام به تعویض گلدان کنید که ریشه ها از منافذ زیر گلدان بیرون آمده باشند .این مسئله نشان می دهد که ریشه ها فضای کافی برای رشد در داخل گلدان ندارند و به دنبال فضای بیشتری هستند. بنابراین می بایست نسبت به تعویض گلدان و بزرگتر کردن آن اقدام کرد.
- توجه داشته باشید که قطر گلدان باید به اندازه نیمی از ارتفاع آن باشد تا برای ریشه ها فضای خوبی وجود داشته باشد به عنوان مثال اگر گلدانی با قطر ۲۰ سانیتمتر استفاده کرده اید باید
- ارتفاع گلدان دو برابر آن یعنی در حدود ۴۰ سانیتمتر باشد.
- اگر خاک به خوبی تهیه شده باشد و حاوی کود پوسیده حیوانی و یا خاک برگ باشد می توان در طی فصل رشد و به منظور کوددهی این گیاه از کودهایی با فرمول ملایم همانند ۱۰-۱۰-۱۰ استفاده کرد . این فرمول را می توان برای گیاهان کاشته شده در فضای باز و یا در گلدان استفاده کرد.
- البته در مورد گیاهان گلدانی بهتر است که کود را با فواصل بیشتری استفاده کرد تا منجر به رشد رویشی فراوان گیاه نشویم .
- به گفته برخی از پرورش دهندگان استفاده از این نوع کود یک بار در اوایل فصل رشد یعنی در بهار و مربته دوم در اواسط فصل رشد یعنی در تابستان کافی است.
نحوه پرورش و نگهداری علف پامپاسروش های تکثیر :
- گیاه پیچ امین الدوله به سه روش تکثیر می یابد. روش قلمه زنی و خوابانیدن گیاه نسبت به کاشت بذر بهتر هستند.
- برای قلمه زنی گیاه باید در اواخر بهار یا اوایل تابستان گلدهی زیاد است نسبت به ایجاد قلمه مناسب اقدام کرد.
- شاخه ای برای قلمه مناسب است که چوبی شده و تا حدی نرم و قابل انعطاف باشد. بستر کاشت قلمه ها باید کمی نم دار باشد تا ریشه زایی بهتر صورت گیرد.
- اما روش خوابانیدن گیاه نیازی به جدا کردن شاخه نیست. یکی از شاخه های بلند گیاه را انتخاب کنید و قسمتی از آن را در عمق ۳ سانتی متری قرار دهید و به گونه ای روی آن خاک بریزد سر شاخه بیرون بماند. بعد از چند روز گیاه شروع به ریشه زایی می کند. بعد از آن می توانید شاخه را از گیاه اصلی جدا کرده و به گلدان و یا مکان مورد نظزتان منتقل کنید.
هرس پیچ امین الدوله :
گیاهان امین الدوله که به شکل و فرم گیاهان پیچ رشد می کنند از نظر مکان شکل گیری گلها به دو گروه تقسیم می شوند
۱- گل بر روی ساقه های ناشی از رشد سال جاری شکل می گیرد همانند Lonicera japonica
۲- گل بر روی ساقه های ناشی از رشد سال قبل شکل میگیرد همانند Lonicera periclymenum( این نوع از پیچ امین الدوله در اوایل بهار گل می دهد).
- گروه اول فقط کافی است که میزان رشد را با هرس کنترل کرد و شاخه هایی را که بیش از اندازه بلند شده اند و یا اینکه شکسته و آسیب دیده اند کوتاه کرد. در مورد گروه دوم باید در اواخر تابستان و بعد از اتمام فصل گلدهی شاخه ها را تا حدود ۷۰٪ طول کوتاه کرد و فقط ۳۰٪ آنان را باقی گذاشت.
- در مورد گیاهان مسن نیز هرس جوانسازی را می توان انجام داد بدین صورت که اوایل بهار حدود ۶۰ سانتیمتر از ساقه ها را باقی گذاشت و بقیه را تماماً قطع کرد. هرس گیاهانی که فرم و شکل رشد بوته ای دارند نیز در دو گروه قرار میگیرد. گروه اول بوته ای های خزاندار هستند همانند L. tatarica که گلدهی آنان در اواخر بهار و یا اوایل تابستان است .
- باید تمامی ساقه های شکسته و آسیب دیده را از قسمت پایین قطع کرد و بین هر سه عدد ساقه اصلی یک ساقه را کوتاه کرد تا رشد جدید تحریک شود.
- هرس جوانسازی نیز در اواخر زمستان و یا اوایل بهار انجام می شود.
- بوته های همیشه سبز همانند L. nitida هستند که می توان آنان را در فاصله بین بهار و پاییز سه مرتبه هرس کرد و هرس جوانسازی نیز با قطع کردن ساقه ها از فاصله ۱۵ سانتیمتری خاک انجام داد.
- مسئله دیگری که باید به آن توجه داشت تربیت این گیاه است همانطور که می دانیم انواعی از این گیاه که به شکل پیچ رشد می کنند نیاز به قیم مناسب جهت بالا رفتن و رشد ساقه ها دارند، اما توجه داشته باشید که این قیم را قبل از کاشتن گیاه در بستر خاک باید در نظر گرفت و سپس گیاه را کاشت و فاصله مناسبی را نیز بین گیاه و قیم در نظر گرفت تا ساقه ها فضای کافی برای رشد و گسترش داشته باشند فاصله حدود ۳۰ سانتیمتر بین گیاه و قیم برای این امر مناسب است.
- در مورد گیاهانی که در گلدان کاشته می شوند نیز باید قیم را در نزدیکی لبه گلدان و در فاصله چند سانتیمتری از گیاه کاشت و بهتر است که فاصله ۱۵ سانتیمتری را از بین گیاه و قیم رعایت کرد.
آفات و بیماری های پیچ امین الدوله :
شته، کنه تارعنکبوتی و شپشک از جمله آفات شایع این گیاه محسوب می شوند. بیماری خاصی این گیاه را تهدید نمی کند و اصولاً در صورت شرایط بهینه رشد چندان مشکلی از نظر بیماری برای گیاه پیش نمی آید اما مکانهای سایه و مرطوب شیوع برخی از بیماری های قارچی بخصوص سفیدک پودری را می تواند بوجود آورد.
نحوه پرورش و نگهداری ورنا
