سرقت علمی چیست؟
دزدی علمی که معادل انگلیسی آن plagiarism است در زبان فارسی به صورت های مختلفی ترجمه شده است که از جمله عبارتند از: دزدی علمی، سرقت علمی، دستبرد علمی و سوء استفاده علمی. با توجه به اینکه دزدی علمی گاه به صورت اتفاقی و نادانسته اتفاق می افتد لزوم آموزش کامل در این زمینه ضروری است. در سال های اخیر مشاهده شده است که متأسفانه حتی برخی از اساتید و بزرگان علم ایران نیز به صورت ناخواسته درگیر این رویداد شده و اعتبار علمی چندین ساله آن ها زیر سوال رفته است. به طور کلی می توان سرقت علمی را این گونه تعریف کرد: استفاده از آثار فکری دیگران بدون ارجاع مناسب به صاحب اصلی محتوا. بخش قابل توجهی از این تخلفات آگاهانه صورت می گیرد و بخش اندکی ناآگاهانه رخ می دهد. از سوی دیگر، بخش بزرگی از این تخلفات عمدی هستند و بخش اندکی به صورت سهوی اتفاق می افتند.
انواع مختلف سرقت ادبی – علمی
سرقت ادبی مستقیم
یعنی بطور مستقیم نوشته های شخصی را در نوشته های خود بکار ببرید بدون استناد و یا اینکه ذکر نقل و قول از شخص دیگر نمایید .
سرقت علمی ترجمه
در این حالت سارق علم نوشته های و کتب نویسنده ای را ترجمه کرده و بدون ذکر اینکه این کار ترجمه است بنام خود به چاپ می رساند .
استفاده از نتایج دیگران
استفاده از شکل و نمودار هر چند کوچک و جزیی از مقاله و نتایج علمی دیگران بدون ارجاء سرقت علمی محسوب می شود .
استفاده از جمله های دیگران
کپی کردن واژه های دیگران حتی با عوض کردن ساختار جمله، بدون رعایت اصول صحیح استنادی، باز هم دزدی علمی است. استفاده از جملات دیگران و با تغییراتی جزئی در ساختار با عوض کردن فعل و فاعل باز هم سرقت علمی محسوب می شود .
استفاده از جملات قبلی مقالات خودتان
کپی کردن جملاتی از مقاله قبلی خودتان یا مقاله ای که جای دیگری چاپ کرده اید درست است که سرقت علمی و جرم نیست ولی بازهم کار درست و پسندیده ای نیست . اگر مقاله ای که قبلا به چاپ رسانده اید قصد استفاده از جملات آن را دارید باید هم به ناشر مقاله اول اطلاع دهید و کسب اجازه نماید و هم اینکه به ناشر مقاله دوم نیز اطلاع دهید .
مراحل تشخیص سرقت علمی
چند نمونه از سایت ها و نرم افزار ها برای تشخیص سرقت ادبی
- http://smallseotools.com/plagiarism-checker
- http://www.dustball.com/cs/plagiarism.checker
- http://plagiarism-detect.com
- http://www.duplichecker.com
- Http://Www.Dustball.Com
- http://www.scanmyessay.com
به غیر از این وب سایت ها نرم افزار های دیگری نیز وجود دارند که کار تشخیص سرقت ادبی در مقالات را بر عهده دارند از جمله این نرم افزار ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- گرمرلی Grammerly
- کپی لیکس COPYLEAKS
- پلیجریزم چک Plagiarism checke
- پلیجریزما (Plagiarisma)
- داپلی چکر (DupliChecker)
- PlagTracker
- پلیج اسکن (PlagScan)
- کپی اسکیپ (CopyEscape)
- SmallSEOTools
- یونی چک
البته قابل ذکر است که اعتماد به این نرم افزار ها و سایت ها چندان هم قابل اعتماد نمیباشد زیرا برخی از این سایت ها رایگان هستند و چون رایگان هستند دسترسی زیادی به پایگاه داده های مجلات معتبر خارجی که با پرداخت هزینه میباشد ندارد البته برخی از سایت ها و نرم افزار ها برای ارائه خدمات از مشتریان هزینه و یا حق اشتراک دریافت میکنند که در این صورت به پایگاه داده مجلات پولی نیز دسترسی دارند اما سایت ها و نرم افزار هایی که به صورت رایگان خدمات تشخیص سرقت ادبی ارائه میدهند دسترسی ندارند.
علل وقوع سرقت علمی
- گسترش اینترنت و تسهیل در دسترسی سریع و کم هزینه به اطلاعات و نبود فرهنگ حفظ حقوق پدیدآورندگان آثار؛
- بی اطلاعی افراد جوامع از قوانین و اصول موجود و عدم آموزش و اطلاع رسانی در این زمینه؛
- عدم شناسایی توانایی ها و ظرفیت های علمی و منابع موجود و فشار بر دانشجویان و دانش پژوهان برای انجام پژوهش؛
- توجه به کمیت پژوهش و مقالات و سنجش افراد بر اساس کمیت کار پژوهشی و ارائه امتیازات بر اساس کمیت ها؛
- شهرت طلبی و زیاده طلبی؛
- عدم وجود قوانین و منشورهای اخلاقی مدون؛
- عدم آموزش و نهادینه سازی فرهنگ رعایت مالکیت معنوی؛
- نبود مراکز و نهادهای تدوین، اجرا و ارزیابی قوانین مربوط در کشور؛
- سهم اندک پژوهش از تولید ناخالص ملی در مقایسه با کشورهای توسعه یافته که این شاخص بیش از سه درصد است، موجب تنزل کیفیت پژوهش ها می شود.
پارافریز چیست؟
پارافریز در واقع مشابهت یابی و رفع شباهت های موجود در متن مقاله می باشد. پارافریز روشی است که در عین اینکه مفهوم جمله را حفظ می کنیم با اعمال تغییراتی به جمله آنرا ناب و جدید کنیم. پارافریز در مقالات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چنانچه مقاله ای بدون توجه به تشابهات ادبی به یک مجله سابمیت شود علاوه بر اینکه ریجکت خواهد شد اعتبار علمی مقاله نیز از بین خواهد رفت و جریمه مالی نیز خواهید شد. بنابر این توجه و اهمیت بالایی به انجام پارافریز مقالات داشته باشید.
پارافریز روشی است برای ارجاع به یک منبع بدون اینکه مستقیما به آن اشاره شود. بسیار مهم است که مطلبی به درستی تفسیر شود چرا که تفسیر غلط و ضعیف ممکن است منجر به اتهاماتی از جمله سرقت ادبی یا کپی برداری از منبعی به شمار رود که از سوی شما از آن نامی برده نشده است.
پارافریز مقاله به نویسنده این اجازه را می دهد که با بیان خلاقانه اظهارات فردی دیگر و استفاده از معنا و مفهوم کار او به هدف و مقصود نهایی مقاله خود برسد.
پارافریز در چه مواردی استفاده می شود؟
کاربرد پارافریز یا بازنویسی در نگارش مقالات علمی در دنیای آکادمیک بسیار رایج است. گاهی اوقات، زمانی که استناددهی به مقاله ای مشخص صورت نمی گیرد، باید از این روش برای وام گرفتن از اطلاعات و ایده های دیگران استفاده شود. اگر شیوه پارافریزکردن را بلد نباشید، در معرض اتهام سرقت ادبی قرار خواهید گرفت.
پارافریز در تمام گفتگوهای روزمره ما استفاده می شود، مثلا زمانی که می خواهیم گفته شخصی را برای شخص دیگری تعریف کنیم هم از این روش استفاده می شود. بازنویسی در نوشته های تحقیقاتی، مقالات رسمی، روزنامه ها، گزارشات اخبار و مستندات نیز مورد استفاده قرار می گیرد. پارافریز می تواند برای توضیح یک بیانیه پیچیده یا بازگوکردن آن زمانی که نیاز نیست به طور مستقیم به همان جملات اشاره شود هم استفاده گردد.
کاربردهای مختلف بازنویسی و پارافریز
بازنویسی و پارافریز در ادبیات
پارافریز در انواع منابع خبری از جمله روزنامه یا فیلم های مستند و همچنین منابع ادبی یافت می شود.
بازنویسی و پارافریز در فرهنگ معاصر
بازنویسی اغلب در فرهنگ معاصر ، زمانی استفاده می شود که میخواهیم یک نوشته، شعر یا داستان قدیمی را به زبانی ساده تر بیان کنیم. از نمونه های آن می توان به کارهای شکسپیر اشاره کرد.
پارافریز یا باز نویسی 3 روش دارد:
جابه جایی کلمات
می توایند کلمات موجود در جمله را جابه جا کنید و در این صورت ممکن است برای تکمیل مفهوم جمله لازم باشد که کلمات دیگری نیز به آن اضافه کنید جابه جا کردن ترتیب کلمات یکی از ساده ترین و کاربردی ترین روش هایی است که می توانید مقالات خود را پارافریز نمایید.
ویرایش گرامری جمله
می توانید زمان و شخص فعل ها را جابه جا کنید. تغییر گرامر جملات نیاز به دقت بیشتری دارد. پارافریز باید کاملا دقیق و با توجه زیادی انجام شود. و زمانی که می خواهید جملات را پارافریز کنید حتما در نظر داشته باشید که آسیبی به مفهوم جملات وارد نشود.
جایگزین نمودن کلمات مترادف
در جملات کلمات مترادف و هم معنی جایگذاری کنید. جایگذاری کلمات مترادف و هم معنی در جمله باعث می شود که تا حد امکان جمله ناب و جدید شود و تشابهات آن نسبت به جملات پیشین از دست برود.
پارافریز تضمینی و تخصصی پایان نامه
