وقتی دوستان و آشنایانتان از شما پولی میخواهند قرض بگیرند, اول از خودتان بپرسید چرا از شما این درخواست را کردند؟ این همه آدم ! چرا شما؟ شاید پول زیادتان باعث شده شما را انتخاب کنند، وقتی ماشین و لباس و دوستانتان را میبینند احساس میکنند پول زیادی در زندگیتان در جریان است آنها واقعیت پشت پرده را نمیبینند… آنها فقط کل پول را میبینند تا سود اندکی که در آخر روز از پولتان گیرتان می آید. شاید پولتان را نخواهند؛ ضمانت شما را میخواهند؟ پس، آگاهانه ضامن باشید. اگر به طور اشتباهی ضامن یکی از دوستانتان باشید که تا به امروز رفیق صمیمی شما بود شاید فردا به خاطر پول شما را فراموش کند و شما خودتان بمانید و یک قرض با پولی که هیچوقت نخواهید گرفت + اعتباری که لکه دار شد. پس برای هر کسی ضمانت نکنید. البته همه ی قرض ها و ضمانت ها به بدهکاری و فرار و … ختم نمیشود؛ اما ریسک این کار به نسبت سود اش بالاست و باید سنجیده عمل کرد. اما اگر میخواهید نسبت ریسک را بسنجید، با خود فکر کنید چه میشود اگر این فرد پولش را برنگرداند؟ چه لطمه مالی خواهید دید؟ چقد اعتبار شما در خطر خواهد افتاد؟ خیلی از مردم از دادن پول به صورت قرض امتناع میکنند. دلایل خودشان را دارند. هر زمانی از آنها طلب پول کنید به شما خواهند گفت “ببخشید. من اصلا به کسی پول قرض نمیدم, اخلاقم اینه.” میتونیم کاری بکنیم؟ نه ! میریم سراغ نفر بعدی اما اگر کسی از ما پول قرض خواست یا درخواست ضمانت کرد چطور و به چه طریق کیفیت و نیت او را بسنجیم؟ چطور بفهمیم آیا این فرد توانایی آنرا دارد پول را برگرداند یا نه؟ برای یافتن پاسخ سوالات به خواندن ادامه دهید :
اصل اول: فقط اگر ۱۰۰درصد مطمئن هستید، پاسخ مثبت بدهید
به عقیده ی دکتر لوین اگر به حرف دیگران فکر می کنید یا احساس گناه دارید، بی بروبرگرد «نه» بگویید. اگر مجبور شوید (فقط برای عمل به حرفی که زده اید) باتردید و بدون اطمینان قلبی به دیگران پول قرض بدهید، ممکن است نسبت به طرف مقابل حس دلخوری و انزجار پیدا کنید و به دنبال آن رابطه تان حتی پیش از موعد بازپرداخت خدشه دار شود. درحالی که دوست یا آشنایتان گناهی ندارد؛ می توانستید بگویید «نه»! پاسخ منفی شما در نظر دوستان منطقی تان به معنی خودخواهی یا بدبودن شما نیست، حتی از تخریب رابطه تان جلوگیری می کند.
«لوین» توصیه می کند خواسته ی طرف مقابل را با ملاحظه و نرم رد کنید؛ مثلا با جمله ای مانند «اگه می تونستم کمکت می کردم ولی الان همچین پولی ندارم.» اگر احساس می کنید باید توضیح بیشتری بدهید، به هزینه های اضافی اخیرتان مانند تعویض لباس شویی خراب تان یا ضرورت پس انداز پول مثلا برای ازدواج فرزندتان اشاره کنید. در گام بعدی، می توانید با هم فکری و پیشنهاد روش هایی برای رفع مشکل مالی طرف مقابل، به او کمک کنید. دوست یا خویشاوند واقعی به سادگی پاسخ منفی را می پذیرد و سپاس گزار هم فکری و پیشنهادهایتان خواهد بود. اگر شنیدن پاسخ منفی باعث رنجش طرف مقابل شد، شاید بهتر همان باشد که رابطه تان پیش از به میان آمدن مسائل مالی پایان بیابد.
اصل دوم: فقط زمانی به فکر قرض دادن پول باشید که آمادگی ازدست رفتن پول تان را دارید
دوست، خویش و آشنایتان تمام تلاشش را می کند که پاسخ درستی به اعتماد شما بدهد اما به گفته ی «بایرون اِلیس» (Byron Ellis)، برنامه ریز مالی به هرحال ممکن است اتفاقاتی رخ دهد که مانع بازپرداخت پول تان طبق برنامه شود. وقتی وام گیرنده به دردسر می افتد، شما به عنوان دوست صمیمی یا فامیل نزدیک در آخر صف طلبکاران و بعد از بانک، اقساط خودکار، غریبه ها و… قرار می گیرید! حال اگر به پول تان نیاز داشته باشید، تصور شدت اضطراب و تنش در هر دو نفر شما کار دشواری نیست.
پس برای بدترین شرایط آماده باشید و به اندازه ای پول قرض بدهید که اگر هیچ وقت بازپرداخت نشد، پرداخت هزینه ها، پس انداز، اهداف مالی و روابط اجتماعی تان به خطر نیفتد.
اصل سوم: همیشه مبلغ و شرایط بازپرداخت را مکتوب کنید
حافظه ی آدم ضعیف می شود، اولویت ها تغییر می کند و حدس و گمان باعث می شود چیز دیگری جایگزین توافق نخستین شود. درنتیجه رابطه ی دوستی یا فامیلی دچار مشکل می شود. به عقیده ی الیس، توافق مکتوب باعث می شود وام گیرنده ماجرا را جدی تر بگیرد و بیشتر برای تسویه ی به وقت تلاش کند. این گونه اگر پرداخت به تعویق بیفتد، با مراجعه به نسخه ی مکتوب توافق ، حرفی نمی ماند و کار به تعارف های دوستانه و فامیلی نمی رسد.
می توانید بدون سازوکارهای قانونی یا مراجعه به مشاور حقوقی شرایط پرداخت را به سادگی بنویسید و هریک نسخه ای را نزد خود نگهدارید. اگر شرایط پرداخت پیچیده تر باشد، به عنوان مثال اگر نیاز به وثیقه یا چک تضمین است یا مبلغ وام خیلی بالاست، بهتر است توافق نامه ای قانونی تنظیم کنید.
بهتر است در توافق نامه تان تاریخ و مبلغ اقساط، تاریخ تسویه ی کامل، کل مبلغ بازپرداخت و جریمه ی دیرکرد (درصورت وجود) یا بهره مشخص شود. اطلاعات تماس، آدرس و امضای هر دو طرف را در برگه ی توافق نامه بیاورید. اگر می خواهید کمی محکم کاری کنید می توانید از وام گیرنده درخواست سفته کنید.
اصل چهارم: هرگز نسبت به تأخیر پرداخت اقساط بی توجه نباشید
اگر پول سروقت در حساب تان نبود، به این تأخیر بی توجه و به دنبال بهانه برای پیگیری نکردن نباشید؛ این اشتباه است. این کار باعث می شود طرف مقابل به این باور برسد که قرارتان اهمیت چندانی ندارد.
حساب حساب است، کاکا برادر! تعارف را کنار بگذارید. این گونه هیچ یک از شما دچار این برداشت نمی شود که دیگری از او سوءاستفاده می کند. اگر برای تأخیر در پرداخت بدهی، جریمه ی دیرکرد تعیین کنید، مجبور نمی شوید مدام موعد پرداخت را به طرف مقابل یادآوری کنید، اعصاب تان هم آرام تر خواهد بود.
تعیین بازه ای پنج روزه برای پرداخت اقساط منطقی است. اگر با نشانه های جدی تر مانند تأخیر چندباره در پرداخت یا بی پاسخ ماندن تماس هایتان روبه رو شدید، بهتر است مشاوره ی حقوقی بگیرید. اگر باز هم به نتیجه نرسیدید، به دادگاه مراجعه کنید.
اگر قرار است طرف مقابل قرض را یک جا پرداخت کند یا مبلغ اقساط بالاست، بهتر است دو هفته یا یک ماه پیش از سررسید پرداخت به طرف مقابل تاریخ موردنظر را یادآوری کنید تا به او نشان دهید قضیه جدی است. می توانید در پیامی بنویسید: «با توجه به توافقی که کردیم، هفته ی آینده موعد بازپرداخت مبلغی است که به تو قرض داده بودم. کپی متن توافق مان را برایت ارسال می کنم. خوشحال شدم که توانستم کمکی بکنم.»
اموال مثلی و قیمی چیست؟
