به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، اگر کودک شما نداند که چگونه احساسات خود را مدیریت کند(مدیریت احساسات)، با بروز ناکامی و احساس خشم، به سرعت شاهد لجبازی، بی احترامی، پرخاشگری و قشقرق در او خواهید بود. عصبانیت در کودکان که می تواند به شکل دعوا و آزار سایرین دیده شود، نباید مورد غفلت قرار گیرد. عصبانیت در کودکان با مشکلات تحصیلی، طرد از جانب همسالان و سلامت روانی ضعیف در سنین بزرگسالی ارتباط دارد. اگر کودک شما قادر نیست خشم و عصبانیت خود را کنترل کند،4 استراتژی که در این نوشته به آنها اشاره می کنیم، به او کمک خواهد کرد که خشم خود را مدیریت کند.
دلایل عصبانیت در کودکان
رشد نایافتگی قشر خاکستری مغز
وظیفه کنترل رفتار و احساسات هر فرد بر عهده قشر خاکستری مغز وی قرار دارد. اما قشر خاکستری در کودکان به حد کافی رشدنیافته است و این مسئله باعث می شود که رفتار کودکان بیشتر تحت تأثیر مناطق زیر قشری نظیر سیستم لیمبیک قرار داشته باشد. به همین دلیل، رفتار آن ها غالبا پختگی چندانی ندارد و ممکن است بسیاری از خواسته ها و نیازهای خود را با عصبانیت و به شکل پرخاشگرانه و غیر مناسب نشان دهند.
ناتوانی در بیان احساسات از دلایل عصبانیت در کودکان
در بسیاری از مواقع دلیل عصبانیت کودکان به ویژه در سنین پیش دبستانی این است که آن ها نمی توانند به صورت کلامی احساسات خود یا نیازهایشان را بیان کنند. برای مثال کودکی که برادر بزرگ ترش اسباب بازی او را برداشته، به این خاطر که نمی تواند به برادرش بگوید این کار را نکن احساس عصبانیت می کند. معمولاً کودکان در این سنین به دلیل رشد نایافتگی مهارت های کلامی و گفتار نمی توانند آنچه آن ها را ناراحت کرده به درستی بیان کنند به همین خاطر احساس کلافگی کرده و رفتارهای پرخاشگرانه ای نشان می دهند.
ناتوانی در تنظیم هیجانات
توانایی تنظیم هیجانات، یکی از توانمندی های اساسی است که معمولاً با بالا رفتن سن و افزایش تجربه قابل اکتساب خواهد بود. کودکان معمولاً نمی توانند احساسات خود را تنظیم کنند. آن ها قادر نیستند که عصبانیت یا خشم خود را مدیریت نمایند. به همین خاطر ممکن است در صورت احساس عصبانیت، رفتارهای پرخاشگرانه ای از خود نشان دهند. آن ها ممکن است عصبانیت خود را به جای کنترل با کتک زدن دیگران تخلیه کنند.
پرخاشگری وسیله ای از دلایل عصبانیت در کودکان
پرخاشگری وسیله ای به این معناست که کودک یاد می گیرد برای رسیدن به خواسته های خود می تواند به رفتارهای پرخاشگرانه متوسل شود. برای مثال هنگامی که کودک متوجه شود با قشقرق راه انداختن و کتک زدن مادر می تواند خوراکی موردعلاقه خود را به دست آورد یا با کتک زدن خواهرش می تواند او را از وسایلش دور کند، این رفتار را بیشتر از قبل نشان خواهد داد.
یادگیری در رسانه ها و محیط اجتماعی
روانشناسان یادگیری اجتماعی معتقدند بسیاری از رفتارهای انسان ها از طریق مشاهده رفتار الگوها شکل می گیرد. به همین خاطر هنگامی که بسیاری از الگوها و قهرمان های کارتونی در حال حاضر، عصبانی شدن را ترویج می کنند کودکان نیز رفتار پرخاشگرانه را از آن ها یاد گرفته و تقلید خواهند کرد.
همچنین تحقیقات نشان داده است هنگامی که شما یک رفتار را تکرار می کنید، هیجان مربوط به آن، در درون شما شدت بیشتری پیدا می کند. برای مثال هنگامی که شما می خندید، از درون احساس شادی می کنید و به میزانی که خندیدن را بیشتر یا شدیدتر انجام دهید، احساس خوشحالی و شادمانی نیز در شما افزایش پیدا می کند. این موضوع در ارتباط با عصبانیت نیز صدق می کند به این صورت که مشاهده رفتارهایی نظیر کتک زدن و پرخاش از سوی قهرمانان کارتونی و تقلید آن ها توسط کودک، باعث می شود که وی بیشتر احساس عصبانیت کند. به دنبال این احساس عصبانیت نیز، کودک طبیعتا پرخاش بیشتری نشان خواهد داد و درنتیجه در یک سیکل معیوب قرار می گیرد که عصبانیت بیشتر و پرخاشگری بیشتر، هریک دیگری را تقویت می کند.
راهکارهایی برای کاهش عصبانیت در کودکان
حذف الگوهای عصبانیت
همان طور که گفته شد، مشاهده الگوهای عصبانیت و پرخاشگری، باعث یادگرفتن این رفتار در کودکان و همین طور شدت یافتن عصبانیت در آن ها می شود. درنتیجه بهتر است این چرخه را قطع نمایید. الگوهای عصبانی بودن علاوه بر تلویزیون می توانند در محیط اجتماعی اطراف ما نیز وجود داشته باشند. ممکن است پدر یا مادر کودک شخصیت عصبانی داشته باشد یا چنین شخصیتی در اقوام و دوستان باشد. حتی ممکن است کودک شما، عصبانی بودن را از دوستان یا همسالانش یاد بگیرد. بهتر است به طورکلی کودک را از مواجهه طولانی مدت با موضوعی که احساس می کنید باعث یادگیری عصبانیت می شود، دورنگه دارید. می توانید برای تماشای برنامه های تلویزیونی خشن در خانه محدودیت ایجاد کنید و یا تعادلی بین بازی های کودکتان با انواع اسباب بازی ها ایجاد کنید.
کارهای هنری و سازنده
یک قاعده کلی در روانشناسی بیان می کند که یک فرد نمی تواند در یک زمان مشخص دو هیجان متفاوت را با یکدیگر تجربه کند. هنگامی که شما شاد هستید، ممکن است امیدوار یا باانگیزه نیز باشید، اما نمی توانید در همان زمان غمگین نیز باشید. از این قاعده می توان برای کاهش عصبانیت در کودکان استفاده کرد. برای این کار لازم است کودکتان را به سمت هیجان های مخالف با عصبانیت سوق دهید. انجام کارهای هنری، بازی های که در آن ها کودک محصولی تولید خواهد کرد، مشاهده برنامه های طنز و کمدی می توانند مثال های از این دست باشند.
آموزش مهارت های مناسب
همان طور که گفته شد یکی از مهم ترین دلایل ایجاد عصبانیت در کودکان این است که آن ها مهارت های کلامی یا تنظیم هیجانی را ندارند. آموزش این توانایی ها به کودک که نیازهایشان را به صورت کلامی بیان کنند و یا مهارت های حل مسئله را بیاموزند، می تواند تا حد زیادی عصبانیت را کاهش دهد.
دریافت مشاوره تخصصی
اگر انجام هیچ یک از راه حل های بالا به نظرتان موفقیت آمیز نیامده است و یا احساس می کنید شدت عصبانیت در فرزند شما بیشتر از حالت معمول است بهتر است از یک مشاور در این زمینه کمک بگیرید.
