چند روش محبوب برای یخزدایی مواد غذایی پیش از پخت و مصرف وجود دارند که البته برخی از آنها بی خطر هستند. قرار دادن ماده غذایی روی پیشخوان آشپزخانه برای چند ساعت یکی از روش های محبوب یخزدایی است، اما گزینه ای ایمن نیست و نسبت به خطرات این کار هشدار داده شده است.
روش های اشتباه یخ زدایی مواد غذایی
برای یخ زدایی مواد غذایی روش های متفاوتی وجود دارد. اما گاهی اوقات شما عادت به استفاده از روشی دارید که برای باز کردن یخ مناسب نیست و ممکن است کیفیت و سلامت مواد غذایی را به خطر بیندازد. از جمله این روش های اشتباه می توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. یخ زدایی مواد غذایی در دمای محیط و هوای آزاد
یکی از کارهایی که خیلی از افراد برای یخ زدایی مواد غذایی انجام می دهند، قرار دادن مواد غذایی یخ زده در هوای آزاد است. قرار دادن مواد غذایی منجمد در دمای محیطی مانند آشپزخانه اصلا کار صحیحی نیست. دلیل این امر هم این است که باکتری ها در دمای عادی محیط بهتر رشد کرده و زمانی که یخ مواد غذایی در حال باز شدن است باکتری ها بیشتر جذب آن می شوند.
۲. یخ زدایی مواد غذایی به وسیله آب گرم
یکی دیگر از روش هایی که زیاد دیده شده در خانه ها انجام می شود، قرار دادن مواد غذایی یخ زده درون ظرف آب گرم یا قرار دادن آن زیر شیر آب گرم است. در صورتی که هر کدام از این روش ها را برای باز کردن یخ مواد غذایی خود انتخاب کنید، اشتباه است. این روش هم مانند روش قبلی موجب رشد و تکثیر سریع باکتری ها می شود. همچنین استفاده از این روش برای سبزیجات موجب از دست رفتن طعم آن ها می شود.
۳. استفاده از مایکروویو برای ذوب کردن یخ مواد غذایی
در صورتی که مواد غذایی مانند سبزیجات یا انواع خمیر آشپزی را در فریزر خود نگهداری می کنید و تصمیم دارید یخ آن را ذوب کنید از مایکروویو استفاده نکنید. استفاده از مایکروویو برای این دسته از مواد غذایی منجر به از دست رفتن شکل ظاهری و کیفیت آن می شود.
رفع انجماد صحیح مواد غذایی
روش های زیر مطمئن ترین روش برای دیفراست مواد غذایی هستند که عبارتند از:
1- استفاده از یخچال: استفاده از یخچال به عنوان بهترین روش دیفراست مطرح است که در این روش، ماده غذایی منجمد از شب قبل درون یخچال برای ذوب تدریجی یخ قرار داده می شود، البته بسته به حجم غذا زمان متفاوت خواهد بود.
2- استفاده ازآب سرد: برای یخ زدایی سریع می توان ماده غذایی منجمد را درون پلاستیک محکم و سالم قرار داد. بدیهی است چنانچه پلاستیک منفذی داشته باشد، نه تنها مواد مغذی بداخل آب نشت کرده و از بین می روند، بلکه میکروب ها از منفذ به داخل ماده راه پیدا کرده و غذا را آلوده می کنند. ضمنا غذای در حال دیفراست مثل اسفنج جاذب آب است، لذا باید مرتب آب را کنترل کرد که مبادا گرم شده باشد. در اینصورت هر نیم ساعت یکبار باید آب عوض شود.
3- استفاده از مایکروویو: استفاده از مایکروویو برای ذوب یخ مناسب است، ولی غذای منجمد شده باید بلافاصله طبخ شود، زیرا ممکن است بعضی از قسمت های غذا خیلی گرم شده و در دمای مایکروویو پخته شود.
توصیه های عمومی رفع انجماد مواد غذایی
غذاهایی که به قصد نگهداری طولانی مدت در فریزر منجمد می شوند، به منظور حفظ کیفیت باید انجماد آنها در حداقل زمان انجام گیرد. انجماد سریع در زمان کوتاه از تشکیل کریستال های بزرگ یخ در ماده غذایی جلوگیری می کند، برعکس طولانی شدن زمان انجماد بافت سلولی را پاره کرده و کریستال های بزرگ یخ را بوجود می آورد که در زمان دیفراست مواد مغذی با آب گوشت خارج می شود.
اگر دمای فریزر مناسب نباشد و یا درِ آن مرتب باز و بسته شود که باعث افت دمای فریزر می شود، بهتر است مدت زمان نگهداری مواد غذایی را کوتاه تر کرده و از آنها سریع تر استفاده شود. دمای یخچال هم نباید از 4 درجه سانتیگراد بیشتر شود.
هرگز عمل دیفراست غذا را در فضاهای نامناسب مثل درون ماشین ظرفشویی، داخل خودرو، درون پلاستیک غیربهداشتی، داخل آب گرم و ... انجام ندهید.چنانچه غذا یکبار درون یخچال دیفراست شد، در صورتی که هیچ حرارتی ندیده باشد، می توان مجددا مازاد آن را فریز کرد. گرچه کیفیت غذا بهرحال تا حدودی کاهش پیدا می کند.اگر غذای پخته شده از مواد غذایی خام منجمد تهیه شده باشد، بهتر است مازاد آن باز هم به صورت فریز شده نگهداری شود.غذایی که بیش از دو ساعت بیرون از یخچال مانده باشد و نیز غذاهایی که تا 30 درجه حرارت دیده اند و یک ساعت خارج از یخچال مانده اند، را نباید فریز کرد.اگر گوشت و یا ماکیان به صورت منجمد خریداری می شود، در صورت مناسب بودن اندازه و نحوه بسته بندی، بهتر است به همان صورت فریز شود.