به گزارش سرویس تاریخ ساعدنیوز، اولین زمزمههای تغییر لباس در سال 1306 آغاز شد. 29 اسفند 1306 خانواده رضاشاه برای حضور در مراسم تحویل سال، بدون حجاب کامل، رفتند زیارت حضرت معصومه (س) خبر این جسارت به گوش مردم و شیخ محمدتقی بافقی رسید که از روحانیان قم بود. ابتدا به خانواده شاه پیام داد که اگر مسلمانید، نباید با این وضع حضور یابید؛ اما وقتی دید پیام مؤثر نبود، شخصاً رفت حرم و به خانواده شاه اخطار داد. رضاشاه با شنیدن این خبر، رفت قم. با چکمه وارد حرم مطهر شد و بافقی را به فحش و کتک گرفت. بافقی دستگیر و از قم تبعید شد. این نخستین مخالفت آشکار رضاشاه با روحانیان بود.
گام بعدی، رسمی کردن تغییر لباس، یعنی تبدیل این طرح به قانون، در دستور کار قرار گرفت و لایحه آن تقدیم مجلس شد. با تصویب شدن طرح، طبق نظام نامه لباس متحدالشکل، لباس رسمی مردان شد کلاه پهلوی، لباس کوتاه اعم از نیم تنه یقه عربی یا یقه برگردان، پیراهن و شلوار. روحانیان هم از این قاعده مستثنا نبودند؛ مگر چند طبقه خاص مثل مراجع تقلید، مجتهدان، طلاب مشغول به تحصیل فقه و چند گروه دیگر. بقیه روحانیان نیز میبایست با دادن آزمون و تصدیق وزارت معارف، برای پوشیدن لباس جواز دریافت کنند.
اثرگذاری روحانیت بر مردم بر کسی پوشیده نبود و این قانون میتوانست از قدرت آنان بکاهد. مردم که عزم مأموران پهلوی را برای اجرای این قانون جدی دیدند، ابتدا تلاش کردند راههایی به جز تمرد از قانون را دنبال کنند؛ راههایی مثل گرفتن مجوز و قرار گرفتن ذیل استثناها.
با سفر رضاشاه به ترکیه و مشاهده وضعیت آن کشور، روند کشف حجاب شتاب بیشتری گرفت، طوری که در تیر 1313، طبق دستوری به وزیر فرهنگ وقت، علی اصغر حکمت، خواستار اقداماتی در زمینه رفع پوشش زنان شد. به این منظور، کانون نسوان (زنان) با حضور زنانی از طبقه مرفه جامعه تشکیل شد و در مدح بی حجابی کوشید.
با توجه به سبقه مذهبی مردم، تغییر لباس زنان و کشف حجاب آنان دستوری نبود که به راحتی عملی شود. مردم و علما به این قانون اعتراض کردند که مهمترین آن واقعه گوهرشاد بود. در 21 تیر 1314، مردمِ مشهد را که در اعتراض به قانون تغییر لباس، در مسجد گوهرشاد تجمع کرده بودند، به گلوله بستند و با خشنترین شکل ممکن اعتراض را سرکوب کردند؛ طوری که اجساد کشته شدگان این فاجعه را با کامیون روانه گور دسته جمعی کردند.
سپس کوشیدند زمینهها و مقدمات این قانون را فراهم کنند. اولین کار ضعیف کردن و از بین بردن حیا و عفاف در جامعه بود. این کار را گذاشتند به عهده مطبوعات و با اعلام رسمی خبر کشف حجاب در 17 دی 1314، کار خود را آغاز کردند. چاپ تصاویر بی حجاب و نیمه برهنه زنان، گزارش از ورود زنان هنرپیشه ترکیه به ایران، چاپ مقالات متعدد از نویسندگان داخلی و خارجی درباره عشق و جوانی و تحصیلات عالیه دختران و…، از جمله اقدامات مطبوعات در راستای این هدف بود.
اقدام بعدی، ایجاد فشار و محدودیت برای زنان باحجاب در استفاده از امکانات عمومی بود، طوری که آنها حق سوارشدن به درشکه و اتومبیل و قطار را نداشتند و از رفتن به حمامهای عمومی و سینماها و جاهای مشابه منع میشدند. جشنهایی هم برگزار شد موسوم به «جشن کشف حجاب».
زنان کارمندان دولت و اقشار مختلف با شرکت در آن جشنها بدون چادر و حجاب، انجام این دستور را عملی میکردند. حتی برای خرید لباسهای جدید و غربی، مساعده هایی به افسران و کارمندان دولت پرداختند.
2 ماه پیش