روکش بعد از عصب کشی و لزوم آن از سوالات مهم مراجعین است .از سؤالات بسیار رایجی که مراجعین ما بیشتر مواقع از ما می پرسند این است که آیا دندانی که ما برایشان درمان ریشه می کنیم حتماً باید روکش بشود یا نه. البته یه عنوان یک متخصص درمان ریشه نوعی ما افرادی هستیم که معمولاً روکش و حتی پرکردن دائمی دندان را انجام نمی دهیم. ولی نیاز است که به این سؤال مراجعین خود پاسخ صحیح و درستی بدهیم. برای اینکه جواب سؤال را به طور کامل پاسخ دهم، ابتدا به ذکر مواردی در مورد روکش و بعد درمان ریشه می پردازم.
روکش بعد عصب کشی چه کمکی به حفظ دندان می کند؟
در دندان هایی که تخریب شده اند و با پرکردگی های وسیع پر می شوند، نیروها به نسج دندان و پرکردگی همزمان وارد می شوند. به مرور زمان ممکن است که به دلیل به هرحال پرکردگی از جنس خود دندان نیست، در اثر این نیروها که در طول زمان با شدت های مختلف و درجهت مختلف وارد می شوند، شکستن قسمتی از پرکردگی، قسمتی از دندان یا ایجاد نشتی و پوسیدگی در حد فاصل پرکردگی و نسج دندان اتفاق بیفتد. این قضیه در پرکردگی های خیلی وسیع، قابل پیش بینی تر است.
روکش(کراون) می تواند با ایجاد یک سطح همگن، تماس مناسب با دندان های مجاور و با پخش متعادل نیروها در واحد سطح، عمر دندان درمان شده را بیشتر کند. به این ترتیب دندان هایی که براساس نیاز روکش می شوند، عمرشان از دندان های با پرکردگی وسیع که روکش نمی شوند خیلی بیشتر است. بالطبع این نکته در مورد دندان های سالم صدق نمی کند و کراون(روکش) کردن دندان سالم نه تنها عمر آن را افزایش نمی دهد، بلکه به دلیل تراشی که برای قرار گیری کراون روی دندان سالم اتفاق می افتد، به هرحال آسیب هم وارد می کند.
چرا دندان ها نیاز به عصب کشی پیدا می کنند؟
تقریباً در اکثر موارد دلیلی که دندان ها نیاز به درمان ریشه (عصب کشی) پیدا می کنند، پوسیدگی است. در پوسیدگی بافت دندان دچار فساد می شود و از بین می رود. معمولاً حجم زیادی از پوسیدگی باید باشد تا پالپ (به اصطلاح عامه همان عصب!) دندان درگیر شود و نیاز به درمان ریشه (عصب کشی) پیدا کند.
پس وقتی که دندانی به دلیل پوسیدگی به درمان ریشه نیاز پیدا می کند و عصب کشی می شود، معمولاً حجم زیادی از آن به دلیل پوسیدگی از دست رفته است. بعد از بازسازی این حجم با پرکردگی به دلایلی که بالا اشاره شد، بهتر است که دندان زیر روکش برود تا عمر و دوام آن افزایش پیدا کند.
آیا همهٔ دندان های عصب کشی شده باید روکش شوند؟
پاسخ به این سؤال خیر است. مواردی هستند که حجم پوسیدگی که به پالپ (عصب) رسیده است به میزانی است که با پرکردگی قابل بازسازی است و نیاز به روکش (کراون)ندارد. البته این موارد در مقایسه با موارد نیازمند کراون در تجربه ای که در بیماران در ایران داریم کمتر هستند. چرا که اغلب مراجعین ما پوسیدگی های وسیع دارند که مدت ها درمان آن ها به تأخیر افتاده است و بالطبع بعد از درمان ریشه نیاز به روکش پیدا می کنند.
به علاوه گاهی نیاز به عصب کشی به دلیل پوسیدگی نیست و مثلاً در اثر صدمات ضربه ای وارد شده به دندان هاست. در این موارد هم وقتی که شکستگی دندان اتفاق نیفتاده باشد یا مشکوک به ترک خوردن دندان نباشیم ممکن است که نیاز به درمان کراون نداشته باشیم.
ارتودنسی بهتر است یا لمینیت؟
چه کسی تشخیص می دهد که دندان به روکش بعد عصب کشی نیاز دارد ؟
کسی که دندان را قرار است پرکند، شاید ذی صلاح ترین فردی باشد که در مورد نیاز به کراون(روکش) آن می تواند نظر بدهد. البته در ابتدای کار درمان ریشه، ما وظیفه داریم که احتمال یا قطعی بودن نیاز به کراون را با بیمار مطرح کنیم. ولی اگر مراجعین ما نیاز به نظر تخصصی داشته باشند، متخصص های پروتز دندانی و متخصصان ترمیم، از جمله افرادی هستند که در این درمان ها خبره و صاحب نظرند و تصمیم آن ها برای سایر رشته های دندان پزشکی حجت است. اگر به هر دلیلی در مورد پرشدن یا روکش دندان با شبهه ای مواجه شدیم، با روش های مختلف از جمله مشاوره با همکاران صاحب نظر مشاوره می گیریم.
متخصص ترمیمی و زیبایی تخصصی در دندانپزشکی در کشور ماست که می تواند در مورد درمان های ترمیمی و نیاز به روکش بعد عصب کشی اظهار نظر کند. متخصص پروتز های دندانی (پروستودنتیست) هم فردی است که در مورد روکش بعد عصب کشی و تشخیص نیاز به روکش تخصص و تجربه کافی دارد . در نهایت در صورت تشخیص نیاز به روکش بعد عصب کشی، بهتر است در زمان توصیه شده نسبت به این درمان اقدام کنیم.
علت درد دندان بعد از عصب کشی
برای دندان پزشکان، مواجه شدن با بیمارانی که به دلیل درد دندان پس از عصب کشی مراجعه می کنند، عادی است، اما برخی بیماران کماکان تا چند روز بعد از عصب کشی، درد احساس می کنند و قانع کردن بیشتر آنها در مورد درد بعد از درمان عصب کشی، اغلب کار راحتی نیست، چون بیماران به دلیل درد دندان، عصب کشی می کنند و انتظار رفع درد بعد از درمان کانال ریشه، کاملا طبیعی و به حق است.
همچنین در ذهن بیشتر بیماران در مورد احتمال درد دندان بعد از عصب کشی سوال های زیادی مطرح است. معمولا مهم ترین سوال بیماران این است که مگر «عصب» دندان کشیده نشده است؟ پس چطور ممکن است دندانی که عصب ندارد، درد بگیرد؟ حقیقت این است درمانی که دندان پزشکان آن را با عنوان «درمان کانال ریشه» یا روت کانال تراپی می شناسند (در خیلی از کشورهای دیگر هم به همین نام نامیده می شود) و بیماران ما آن را عصب کِشی یا عصب کٌشی می نامند، محدود به بیرون آوردن عصب از داخل دندان نیست. درمان عصب کشی در اصل شامل پاکسازی و شوک دادن داخل کانال های ریشه در طول مناسب و مسدود کردن مسیر کانال ها با مواد مصنوعی است، به طوری که میکروب های داخل کانال ریشه از بین بروند و امکان رشد میکروب ها هم در آینده غیرممکن شود. تمام این کارها برای یک دندان ممکن است مستلزم حداقل یک تا سه جلسه درمانی باشد و کاری دقیق و زمانبر است. بعد از عصب کشی ممکن است درد داشته باشید. اگر قبل از عصب کشی درد داشته اید، احتمال وجود درد بعد از عصب کشی هم زیاد است. این درد بیشتر وقت ها به کامل نبودن عصب کشی یا وجود اشکال در درمان بستگی ندارد.
