بعد از سرطان ریه، سرطان معده شایعترین سرطان در سرتاسر جهان می باشد. سرطان معده به ویژه در کشورهای ژاپن و چین بسیار شایع می باشد که احتمالا بخاطر نوع رژیم غذایی آنها می باشد. با این حال امروزه در سایر کشورهای جهان این سرطان نسبت به گذشته از شیوع کمتری برخوردار است که شاید علت این امر این باشد که امروزه کمتر غذاهای نمک زده و دودی (مثل ماهی دودی) مصرف می شود. در بریتانیا هر سال حدود 6000 مورد جدید سرطان معده پیدا می شود. سرطان معده در سنین بالای 50 سال بسیار شایعتر می باشد. سرطان معده در آقایان دو برابر بیشتر از خانم ها شایع می باشد. همچنین این سرطان در افرادی که دارای گروه خونی A می باشند شایعتر بوده و در بعضی خانواده ها نیز بیشتر دیده می شود که این امر نشان دهنده وجود یک عامل ژنتیکی و ارثی برای پیدایش این سرطان در افراد می باشد.در اکثر موارد، سرطان معده از لایه پوشاننده داخلی معده شروع می شود. این سرطان ممکن است به سرعت به سایر قسمت های بدن گسترش پیدا کند. تشخیص زودرس سرطان معده خیلی به ندرت صورت می پذیرد زیرا علائم آن معمولا خفیف بوده و تا بیمار بخواهد دنبال این علائم بگردد سرطان معده اغلب گسترش یافته است.
سرطان معده در واقع به رشد غیرطبیعی سلول های معده گفته می شود. سرطان معده می تواند در هر قسمت از معده ایجاد شود. در اکثر نقاط جهان، سرطان های معده در قسمت اصلی معده (بدنه معده) تشکیل می شوند. قسمتی از معده که سرطان در آن ایجاد می شود یکی از نکات مهمی است که پزشکان هنگام تعیین گزینه های درمانی ما در نظر می گیرند. درمان معمولاً شامل جراحی برای برداشتن توده سرطانی است. سایر درمان ها ممکن است قبل و بعد از جراحی توصیه شوند.
آناتومی معده
معده یک ارگان عضلانی است که در سمت چپ و بالای شکم قرار دارد و خود از 5 قسمت کاردیا، فوندوس، بادی، انتروم و اسفنکترپیلورتشکیل می شود. معده مواد غذایی را از مری تحویل می گیرد، در آن اسید وپپسین ترشح شده (که منجر به هضم مواد غذایی و جذب آهن، کلسیم و ویتامین B12 می شود). همچنین اسید ترشح شده میکروارگانیسمهای بلعیده شده را از بین می برد و مانع رشد باکتری ها در دستگاه گوارش می شود دیواره عضلانی معده به صورت پریودیک منقبض می شود، تا به هضم غذا و پیشبرد آن در معده کمک کند. مواد غذایی از طریق اسفنکتر پیلور وارد روده باریک می شوند.
علائم و نشانه های سرطان معده
علائم و نشانه های سرطان معده ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- مشکل در بلعیدن
- احساس نفخ بعد از غذا خوردن
- احساس سیری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
- سوزش معده
- سوء هاضمه
- حالت تهوع
- درد معده
- لاغری ناخواسته
- استفراغ
علت سرطان معده چیست؟
معده شما (همراه با مری) تنها بخشی از قسمت فوقانی دستگاه گوارش شماست. معده شما وظیفه هضم غذا و سپس انتقال مواد مغذی به بقیه اعضای هضم ، یعنی روده های کوچک و بزرگ را دارد. سرطان معده زمانی اتفاق می افتد که سلول های سالم در سیستم هضم فوقانی سرطانی شده و از کنترل خارج می شوند و تومور ایجاد می کنند. این روند به آرامی اتفاق می افتد. گسترش و توسعه سرطان معده، ممکن است سال های متمادی طول بکشد.
عوامل خطر سرطان معده
- شرایط خاص پزشکی: از جمله بیماری های ازوفاژیت (التهاب مری)، رفلاکس معده (بازگشت اسید به مری)، زخم معده، مری بارت، ورم معده مزمن و پولیپ معده.
- سیگار: افرادی که برای مدتی طولانی و به طور منظم سیگار کشیده اند در مقایسه با افراد غیرسیگاری دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان معده می باشند.
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری: این باکتری برای اغلب افراد بی خطر است، اما در برخی از افراد می تواند موجب عفونت و بروز علائم زخم معده گردد. زخم معده ی مزمن خطر سرطان معده را افزایش می دهد؛
- سابقه ی خانوادگی: فامیل نزدیک یا عضوی از خانواده که سابقه ی سرطان معده داشته باشد؛
- مصرف غذاهایی که امکان دارد در آنها سموم قارچی آفلاتوکسین وجود داشته باشد: این سموم می تواند در روغن های خام گیاهی، دانه های کاکائو، برخی از خشکبار مانند پسته، بادام زمینی، انجیر و سایر غذاهای خشک شده و ادویه جات وجود داشته باشد؛
- رژیم غذایی: افرادی که به طور منظم ماهی شور، غذاهای پرنمک، گوشت های دودی و ترشیجات مصرف می کنند، احتمال ابتلا به سرطان معده در آنها افزایش می یابد.
- سن: خطر ابتلا به سرطان معده پس از 55 سالگی به طرز چشمگیری افزایش می یابد.
- جنسیت: احتمال ابتلا به سرطان معده در مردان دو برابر زنان می باشد.
- سابقه ی ابتلا به سرطان یا داشتن بیماری سرطان در حال حاضر: احتمال ابتلا به سرطان معده در مبتلایان به سرطان مری یا سرطان لنفوم غیر هوچکین بیشتر است. احتمال بروز سرطان معده در مردانی که سرطان پروستات و بیضه داشته اند یا دارند و زنانی که سرطان دهانه ی رحم، تخمدان و پستان داشته اند یا دارند نیز افزایش می یابد.
- برخی از عمل های جراحی: مخصوصا عمل جراحی روی معده یا بخش هایی که روی معده تأثیر دارند، مانند عصب واگ.برخی از عوامل خطر را می توان به سبک زندگی نسبت داد و بنابراین می توان آنها را تغییر داد. با این حال، عوامل خطر زیادی نیز وجود دارد که نمی تواند کنترل شود. داشتن یک عامل (عوامل خطر) به معنای ابتلا به این بیماری نیست، اما دانشمندان چندین عامل خطر را یافته اند که فرد را بیشتر به سرطان معده مبتلا می کند.
آن ها عبارتند از:
- اضافه وزن یا چاقی دلیل احتمالی سرطان معده است.
- عفونت در معده
- متاپلازی روده که در آن سلولهایی که معمولاً روده را به خطر می اندازند، پوشش مخاطی معده را تشکیل می دهند
- زخم معده
- ورم معده آتروفیک مزمن یا التهاب طولانی مدت معده که باعث نازک شدن پوشش معده می شود
- کم خونی مخرب که ممکن است به دلیل کمبود ویتامین B12 ایجاد شود.
- پولیپ معده
تشخیص سرطان معده
از آنجایی که افراد مبتلا به سرطان معده در مراحل اولیه به ندرت علائمی از خود نشان می دهند، بیماری اغلب تا زمان پیشرفت تشخیص داده نمی شود. برای تشخیص، پزشک ابتدا معاینه فیزیکی را برای بررسی هرگونه ناهنجاری انجام می دهد. آنها همچنین ممکن است آزمایش خون، از جمله آزمایش حضور باکتری های H.pylori را تجویز نماید.اگر پزشک معتقد باشد که شما علائم سرطان معده را نشان می دهید، آزمایشات تشخیصی بیشتری باید انجام شود. آزمایش های تشخیصی به طور خاص تومورها و سایر ناهنجاری های معده و مری را جستجو می کنند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی
- نمونه برداری
- آزمایشات تصویربرداری مانند CT اسکن و اشعه ایکس
آیا بدخیمی های معده درمان پذیرند؟
در مراحل اولیه بیماری که تنها تعدادی از سلول های معده غیر طبیعی شده اند. می توان با جراحی این سلول ها را خارج نمود. در مراحل پیشرفته تر که تومور، غدد لنفاوی را درگیر نماید ممکن است بخشی از معده و یا گره های لنفاوی برداشته شوند. همچنین استفاده از روش های شیمی درمانی و رادیوتراپی می تواند باعث از بین بردن سلول های سرطانی شود. در مراحل پیشرفته تر که تومور، غدد لنفاوی را درگیرنماید ممکن است بخشی از معده و یا گره های لنفاوی برداشته شود. همچنین ممکن است بیماری در سایر اندام ها مانند کبد، ریه و مغز گسترش یابد. استفاده از روش های شیمی درمانی و رادیوتراپی می تواند باعث از بین بردن سلول های سرطانی شود.
چگونه می توان از ابتلا به سرطان معده پیشگیری کرد؟
1. عفونت معده را درمان کنید: اگر دچار زخم معده براثرعفونت با هلیکوباکتر پیلوری شده اید به پزشک مراجعه کرده و از درمان های آنتی بیوتیکی استفاده کنید. با درمان این عفونت می توان از وجود بدخیمی های معده پیشگیری کرد
2. استفاده از غذای سالم: به طور روزانه از میوه و سبزیجات تازه استفاده کنید. این مواد غذایی با دارا بودن فیبر و ویتامین های مختلف باعث کاهش ریسک سرطان معده می شوند. از مصرف غذاهای بسیار شور و ترش و غذاهای دودی مانند هات داگ و گوشت های فراوری شده خودداری کنید.
3. اضافه وزن و چاقی می تواند خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.
4. سیگار نکشید: ریسک سرطان معده با مصرف تنباکو تا 2 برابر افزایش می یابد.
5. در صورتی که به صورت روزانه از آسپرین و دیگر داروهای ضد اتهاب غیر استروئیدی استفاده می کنید، درباره تاثیراین داروها بر معده با پزشکتام مشورت نمایید.
با توجه به مطالب فوق تیم سلامت ساعد نیوز تلاش کرد مطالب در رابطه با سرطان معده ارائه دهد امیدواریم مفید واقع شده باشند. سلامت با ما همراه باشید . . .
سرطان خون چیست ؟
