واگذاری امتیاز وام چیست؟
انتقال وام یا واگذاری امتیاز وام، عملی است که طی آن یک شخص که صلاحیت دریافت وام بانکی خاصی را دارد، تمایل به انتقال وام خود به شخصی دیگر دارد. انتقال وام غالبا با پرداخت مبلغی از سوی انتقال گیرنده به انتقال دهنده صورت می گیرد و در واقع وام مورد نظر خرید و فروش می شود. با این حال مانعی نیز وجود ندارد که انتقال وام به رایگان صورت بگیرد.
انتقال وام چگونه انجام می شود؟
انتقال وام عمدتا می تواند به سه شیوه صورت بگیرد.
- واگذاری امتیاز وام به حساب شخص دیگر: در این حالت، با سازوکارهای داخلی بانک، فرآیند انتقال وام از حساب یک مشتری به مشتری دیگر انجام می شود.
- واگذاری ضمانت وام: در این وضعیت، وام در حساب شخص اصلی دارنده وام باقی می ماند، اما خریدار وام، مسئولیت ضمانت پرداخت وام را بر عهده می گیرد و برای آن تضمیناتی مانند چک ارائه می دهد.
- واگذاری وام از طریق تنظیم قرارداد: در این مورد، بین دارنده وام و خریدار وام قراردادی منعقد می شود که طی آن مثلا خریدار اقساط باقی مانده وام را به دارنده وام پرداخت می کند و در نهایت و با دریافت وام، شخص خریدار به نسبت اقساطی که پرداخت کرده است، مالک قسمتی از وام می شود.
مدارک لازم برای خرید و فروش وام (وثیقه)
- اصل و کپی سند مالکیت
- اصل و کپی مبایعه نامه
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی خریدار و فروشنده وکیل در صورت وجود
- اصل و کپی وکالت نامه
- اصل کارت یا دفترچه اقساط ارایه مدارک شغلی خریدار
موسسات خرید و فروش وام
به طور کلی اساس و ساختار کلیه کسب و کارها بر حسب نیاز و احتیاجات جامعه هدف شکل می گیرد و به تعبیر ساده تر؛ نیازجامعه، شکوفا کننده مشاغلی جهت رفع نیازها می باشد.
در سال های اخیر موسسات خرید و فروش وام نیز به جهت نیاز موضوع خرید و فروش وام به نهادی به عنوان تسهیل کننده امور انعقاد عقد مربوطه بین اشخاص به وجود آمده است. بیان نمودیم که خرید و فروش وام در چارچوب عقدی فانونی و شرعی انجام می شود و شامل مفادی است که تعهدات و تکلیف هر یک از طرفین عقد را به صراحت تعیین می کند. در این بین موسسات خرید و فروش وام به سبب تسهیل امور مربوطه و یاری رسانی به طرفین وارد عمل شده اند.
ساختار و ساز و کار موسسات خرید و فروش وام به این نحو طراحی شده است که؛ این موسسات با انعقاد قراداد با متقاضیان فروش وام و ایجاد پل ارتباطی بین فروشندگان و خریداران وام؛ مناسبات حقوقی در عقد مربوطه را لحاظ نموده و تضمین های لازم جهت انجام تعهدات طرفین را اخذ می نماید.
نکات قرارداد ا نتقا ل وام بانکی
در خصوص قرارداد انتقال وام بانکی که به قرارداد واگذاری امتیاز وام نیز معروف است، نکات حقوقی متعددی وجود دارد. در ادامه چند توصیه مهم در تنظیم قرارداد انتقال وام را مرور می کنیم. مهم ترین نکته پیش از انعقاد قرارداد انتقال وام این است که طرفین از قانونی بودن عمل انتقال وام، اطمینان حاصل کنند. همانطور که پیشتر ذکر شد، رجوع به مقررات داخلی هر بانک درباره شرایط انتقال وام، راهکار مناسبی به حساب می آید.
در وهله دوم، طرفین قرارداد باید از یکدیگر شناخت کافی داشته باشند چرا که موضوع انتقال وام، با موضوع ارائه ضمانت های مالی و برعهده گرفتن تعهدات شخصی دیگر گره خورده است و ممکن است عدم وجود اعتماد بین طرفین قرارداد انتقال وام، تهدیداتی را در پی داشته باشد.
لازم به ذکر است که شرکت های واسطه ای مختلفی وجود دارند که ما بین شخصی که قصد فروش و انتقال وام را دارد و شخص متقاضی خرید وام، رابطه برقرار می کنند و فرآیند انتقال وام را مدیریت می کنند. این شرکت ها اگر معتبر باشند و درست انتخاب شوند، می توانند واگذاری امتیاز وام و تنظیم قرارداد انتقال وام را تا حد زیاید تسهیل کنند.
قالب قراردادی مرسوم برای تنظیم قرارداد واگذاری امتیاز وام، قالب قرارداد صلح است که طی آن فروشنده تسهیلات مذکور را به خریدار وام منتقل می کند تا اقساط وام را خریدار پرداخت کند و در نهایت هم مالکیت وام بانکی را به دست آورد.
هر چند انتقال وام می تواند در اکثر وام های کوچک و بزرگ صورت بگیرد اما عمده موضوع انتقال وام، در وام های مسکن اتفاق می افتد. به همین خاطر در هنگام تنظیم قرارداد انتقال وام باید تمام مدارک و مستندات مرتبط با ملک و مسکن مورد نظر و… به رویت طرفین قرارداد برسد تا امکان سوءاستفاده و یا ارتکاب جرایمی مانند کلاهبرداری منتفی شود.
انتقا ل وام در حقوق چه جایگاهی دارد؟
در متون حقوقی و قوانین و مقررات ایران، حکم صریحی در خصوص انتقال وام وجود ندارد. در واقع اکثر موضوعات مرتبط با حقوق بانکی، در رویه بانک ها و دستورالعمل های داخلی آنها تعیین تکلیف شده اند.
به لحاظ حقوقی، واگذاری امتیاز وام به وسیله تنظیم قرارداد، می تواند تحت شمول ماده ۱۰ قانون مدنی (آزادی قراردادها) قرار بگیرد و طرفین قرارداد با رعایت شرایط عمومی قراردادها، اقدام به تنظیم قرارداد واگذاری امتیاز وام کنند.
با این وجود، بایستی برای مقررات واگذاری امتیاز وام و شرایط انتقال وام بانکی، به مقررات داخلی هر بانک رجوع کرد.
بسیاری از بانک ها، امکان انتقال برخی از وام ها را برای مشتریان خود فراهم کرده اند و برخی دیگر نیز حکم ممنوعیت واگذاری امتیاز وام (به عنوان مثال، وام ازدواج) را در مقررات خود تصریح کرده اند. به طور مثال باید توجه داشت که انتقال وام بانکی ما بین زوجین، غالبا مجاز نیست.