یکی از دغدغه های بیماران مبتلا به سرطان، ابتلا به بیماری های دهان و دندان است، مراقبت های دندانپزشکی بیماران مبتلا به سرطان ، پیچیدگی ها و سختی های خاصی دارد و توجه مداوم و دقیق دندانپزشک در تمامی پروسه درمان و مبارزه بیمار با سرطان ، اهمیت بسیاری دارد. سوالات بسیاری برای بیماران سرطانی در زمینه مراقبت های دهان و دندان وجود دارد که ما تلاش می کنیم در مقاله زیر به بخشی دغدغه های این عزیزان پاسخ دهیم.
دوره شیمی درمانی
بیمارانی که در حال گذراندن دوره ی شیمی درمانی هستند، به این علت که سیستم ایمنی بدنشان در معرض خطر قرار گرفته با احتمال بالاتری دچار آبسه دندان یا عفونت دندانی می شوند. بعضی از عمل های اورژانسی دندانپزشکی را می توان در محدوده ای که سطح گلبول های خون در پایین ترین نقطه قرار دارد انجام داد.
آیا شیمی درمانی باعث خرابی دندان ها می شود؟
شیمی درمانی و پرتودرمانی ممکن است تغییراتی در پوشش دهانی و غدد بزاقی ایجاد کنند و این تغییرات باعث برهم خوردن تعادل باکتریایی دهان شوند. در نتیجه ی چنین تغییراتی بیمار ممکن است با زخم های دهانی ، عفونت و خرابی دندان ها مواجه شود. علاوه بر این شیمی درمانی، پرتو درمانی، دارو های ضد درد و دیگر داروهای استفاده شده در دوره مبارزه با سرطان می توانند موجب مشکلات و بیماری های دهان و دندان شوند.
اینفوگرافی مراقبت های دهان و دندان
در این اینفو گرافی تلاش کردیم به زبان ساده باید ها و نباید های مراقبت های دهان و دندان را برای شما عزیزان گردآوری کنیم.
- مرطوب نگه داشتن محیط دهان
- شستشوی مرتب دهان با دهانشویه خانگی (طرز تهیه در اینفوگرافی آمده است)
- پرهیز از مواد غذایی اسیدی و قندی
- پرهیز از مواد غذایی خشک، تند، سرد و داغ و...
- مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D
- مصرف مکمل های غذایی در صورت لزوم و تحت نظر پزشک
- پرهیز از مصرف الکل و کافئین
- برای دیدن بهتر اینفوگرافی روی آن کلیک کنید و یا از لینک زیر دانلود نمایید.
- دانلود نسخه کامل اینفوگرافی
پیشگیری و درمان عوارض دهان و دندان قبل آغاز از شیمی درمانی و پرتودرمانی
شناسایی و درمان مشکلات دهان و دندان قبل از شروع درمان ضد سرطان می تواند در پیشگیری یا کاهش شدت عوارض دهان و دندان مؤثر باشد.بیمارانی که تحت شیمی درمانی با دوز بالا، پیوند سلول های بنیادی و یا پرتودرمانی باشند نیاز به معاینه ومراقبت از دهان و دندان قبل از شروع درمان دارند.عوارض دهان و دندان در بیماران تحت درمان سرطان سر و گردن با اقدامات پیشگیری قبل از شروع درمان، کاهش می یابند. با این کار دهان و دندان در بهترین شرایط ممکن برای مقاومت در برابر درمان قرار می گیرند.
10 نوع زخم دهانی خطرناک که باید بشناسید
اقدامات پیشگیری
دریافت آموزش نحوه مراقبت از دهان و دندان در طی و بعد از درمان ضدسرطان. بهداشت دندان خوب از حفره ها، زخم های دهانی و عفونت جلوگیری می کند.تیم مراقبت سرطان باید شامل دندانپزشک متخصص بیماری های دهان باشد. انتخاب یک دندانپزشک متخصص بیماری های دهان که آشنا با عوارض جانبی شیمی درمانی و / یا پرتودرمانی است، مهم است. بررسی سلامت دهان و دندان بیمار حداقل یک ماه قبل از شروع درمان، معمولاً زمانی فراهم می کند تا دهان به اندازه کافی پس از اعمال دندانپزشکی التیام یابد. دندانپزشک دندان در معرض خطر برای عفونت یا پوسیدگی را شناسایی و درمان می کند، بنابراین بیمار می تواند از نیاز به درمان تهاجمی دندان در طی درمان ضدسرطان اجتناب کند. دندانپزشک نیز می تواند با مراقبت مناسب در پیشگیری از شدت خشکی دهان، عوارض شایع درمان با اشعه به سر و گردن مفید باشد.متخصص بیماری های دهان موارد زیر را بررسی می کند:
- زخم های دهان و یا عفونت
- پوسیدگی دندان
- بیماری های بافت لثه
- دندان مصنوعی که تطابق مناسبی ندارد
- مشکلات غدد بزاقی
مدیریت عوارض دهان و دندان در طی و بعد از شیمی درمانی و یا پرتودرمانی
- مراقبت معمول دهان و دندان
- موکوزیت دهان
- عفونت خونریزی
- خشکی دهان
- پوسیدگی دندان
- تغییر طعم
- خستگی
- سوء تغذیه و تغذیه حمایتی
- درد
- سفتی فک
- از دست رفتن بافت و استخوان
عفونت دندان بعد از شیمی درمانی
دندانپزشک باید بداند بیمارانی که به تازگی یا در سه ماه گذشته تحت شیمی درمانی بوده اند یا در شش ماه گذشته پرتودرمانی داشته اند (قبل یا بعد از پیوند مغز استخوان) و دچار عفونت دندان شده اند ممکن است در معرض عفونت نوتروپنی (یک نارسایی ایمنی ناشی از نقص نوتروفیل) قرار داشته باشند. در صورتی که دندانپزشک به این موضوع شک کند باید فوراً با متخصص آنکولوژی یا هماتولوژی بیمار تماس بگیرد.
دندانپزشکی بیماران سرطانی
از آن جایی که درمان سرطان می تواند بر روی بافت های حفره دهانی تأثیر گذارد، باید در مورد عوارض جانبی احتمالی و مراقبت های لازم در حین و پیش از درمان اطلاعات کافی داشت. بیماری های موجود و درمان نشده حفره دهانی می تواند شرایط درمان را پیچیده تر کند. عوارض دهانی ناشی از سرطان، بسته به بدن فرد و نوع درمان می توانند به اشکال و شدت های متفاوتی بروز کنند. معمولاً شیمی درمانی باعث اختلال در عملکرد مغز استخوان می شود. دریافت مشاوره تخصصی از دندانپزشک در حین شیمی درمانی و درمان دقیق و بدون خطای مشکلات دندان ها از ضروریات این گروه می باشد.
