یکی از اختلالات شایع دندانی، اختلال کراس بایت است. دندان های ردیف بالا در حالت طبیعی باید به شکلی قرار بگیرند که بخشی از دندان های ردیف پایین را پوشش داده و بدین ترتیب یک قوس ملایم را شکل دهند. اختلال کراس بایت زمانی شکل می گیرد که تعدادی از دندان های ردیف بالا وارد بخش داخلی ردیف پایینی دندان ها شوند. می تواند در قسمت جلویی یا کناری دندان ها ایجاد شود. از آن جایی که این اختلال می تواند سبب ساز آسیب های جدی در ظاهر و عملکرد دندان ها شود، توصیه می شود در مراحل ابتدایی تشخیص نسبت به درمان آن اقدام شود.
چه عواملی سبب کراس بایت می شود؟
عوامل مختلف باعث بروز کراس بایت می شوند.
ارثی وژنتیکی بودن:
اگر یک یا هر دو والیدین دچار ناهنجاری باشند احتمال اینکه فرزند آن ها دجار این گونه بیماری شود وجود دارد.
ناهنجاری اندازه فک:
اگر فک بالا کوچکتر از فک پایین باشد وضعیت کراس بایت رخ می دهد.
در بعضی از کودکان دندان شیری آن ها به قدری دیر می افتد که دندان آن ها یا نهفته میماند یا از پشت دندان شیری رشد می کند.
بزرگی لوزه:
بزرگی لوزه باعث می شود که فرد از دهان تنفس کند و نتواند از بینی نفس بکشد، در نتیجه منجر به بروز مشکلاتی در شکل استخوان ماگزیلا شده که در این حالت دندان ها ممکن است نامرتب شوند.
تجهیزات مورد استفاده در درمان کراس بایت
گسترش دهنده فک بالا یا ماگزیلاری
این وسیله با افزایش محیط پیرامونی قوس فک بالا، جایگیری دندان ها را در بخش اسکلتی دهان بهبود می بخشد. گسترش و اصلاح فک بالا می تواند جویدن و تقارن مفصلی فک را بهبود بخشد.
ابزارهای وسیع کننده هاس (HAAS) و هایرکس (HYRAX)
این تجهیزات به منظور گسترش سریع کام طراحی شده اند، همان طور که از نام آن ها مشخص است به صورت مؤثر و با سرعت بیشتری می توانند کام را گسترش دهند. ابزاری به نام (RPEs) (بازکننده سریع فک بالا) – که پلیت فوقانی نیز نامیده می شود- در کام قرار داده شده و توسط وسیله های مخصوصی به دندان ها متصل می گردد. آن ها دارای پیچ مخصوصی هستند که با چرخش آن ها توسط پزشک، قوس بالایی فک وسیع تر می شود. این گسترش در اثر فاصله گرفتن شکاف میان کام اتفاق می افتد، شکافی که در وسط سقف بالای دهان قرار گرفته است. این شکاف نوعی مفصل ثابت محسوب می شود که به استخوان جمجمه متصل است. می توان فک بالایی را به کمک (RPE) بسط داد، چرا که شکاف میان کام تا حدود سن 12 سالگی هنوز جوش نخورده است. هنگامی که عرض مورد نظر پزشک به دست آمد، دستگاه به طور متوسط حدود سه ماه در جای خود باقی می ماند تا فاصله ایجاد شده در میان کام پر گردد.
درمان اپن بایت چیست؟
کواد هلیکس (QUAD HELIX)، پورتر (PORTER) و W آرک (W ARCH)
این تجهیزات از سیم های (W) شکل ساخته شده اند که وظیفه آن ها گسترش کام فوقانی است. آن ها توسط بند ارتودنسی به دندان ها متصل می گردند. در آن ها هیچ گونه پیچی استفاده نشده است. کواد هلیکس و w آرک جزء تجهیزات ثابت محسوب می شوند. پورتر نیز جزء تجهیزات ثابت- متحرک طبقه بندی می شود، بدین معنی که می توان از آن هم به عنوان یک ابزار ثابت و هم به عنوان یک ابزار متحرک استفاده نمود. اگر چه به ندرت از آن استفاده می شود، اما زمانی که از پورتر به صورت متحرک استفاده می شود، تنظیم دقیق تری را برای ما فراهم می کند.
وسیع کننده فک پایین
برخلاف فک بالا، فک پایین دارای شکافی نیست که بتوان آن را در سطح اسکلتی گسترش داد. بنابراین، از گسترش دهنده های فک پایین استفاده می شود تا دندان ها اصلاح گردند.
محافظ لب
این وسیله هم در فک بالا و هم در فک پایین مورد استفاده قرار می گیرد، اما اغلب در فک پایین استفاده می شود. آن ها از سیم های محکمی ساخته می شوند که در داخل اتصالات لوله مانند قرار می گیرند و یا به دندان های آسیا متصل می گردند. محافظ لب می تواند به صورت ثابت یا ثابت-متحرک مورد استفاده قرار بگیرد. فرایندی که در آن محافظ لب باعث حرکت دندان ها می شود منحصر به فرد است. در ابتدا باعث می شود که دندان های آسیا به سمت گونه ها تغییر مسیر داده و پس از آن با ایجاد تعادل عضلانی بقیه دندان ها نیز اصلاح می گردند. هم زمان با تغیر دندان های آسیا، نیروی عضلات شیپوری یا بوکسیناتور کاهش می یابد، این امر باعث افزایش فشار زبان می شود، در نتیجه امکان حرکت دندان ها میسر می گردد. مطالعات ثابت کرده اند که اصلاح کراس بایت خلفی به کمک عریض کننده های فک بالایی، از ثبات بیشتری برخوردار است، بنابراین شما می توانید مطمئن باشید که لبخند کودکتان در طی سال های آینده طبیعی و متناسب خواهد بود.
بریس ها
در مواردی که کراس بایت مربوط به اختلالات اسکلتی نمی شود، بریس ها می توانند مؤثر واقع شوند، گاهی اوقات پس از درمان های مربوط به فک و صورت از بریس ها استفاده می شود تا نتیجه درمان بهتر گردد. به عنوان یک درمان مستقل و یا پس از عریض تر کردن کام و فک، استفاده از بریس ها می تواند دندان های بالا و پایین را صاف تر کرده تا تراز مورد نظر دندان ها به دست آید. تصحیح به هنگام عدم تراز بودن دندان ها، بخصوص ناترازی های مربوط به اختلالات عملکردی، می تواند از بروز مشکلاتی آتی جلوگیری به عمل آورد، حتی می تواند ساختار صورت فرزند شما را نیز بهبود بخشد.
جراحی لوزه
بزرگ شدن لوزه ها و آدنوئید می تواند باعث تنفس دهانی در کودکان شود، این امر می تواند باعث ایجاد اختلالات دندانی و دهان گردد. در صورتی که حذف لوزه بتواند در درمان کراس بایت کودک شما مفید باشد، ممکن است فرزند شما به یک پزشک متخصص ارجاع داده شود.
جراحی سریع گسترش کام
جراح در طی یک عمل جراحی استخوان فک را در مکان های مختلف برش می دهد، بعد از عمل بیمار یک وسیله ارتودنسی مخصوصی را در دهان خود قرار می دهد. این عمل جراحی نسبت به وسیع کننده کام، بیشتر می تواند به گسترش و عریض تر شدن فک کمک نماید.
