طب فشاری، راهکاری بی نظیر برای رفع سردرد

طب فشاری (Acupressure) نوعی درمان سنتی چینی (TCM) با هدف بازگرداندن تعادل به سیستم انرژی بدن است. بر اساس بانیان این روش، افراد دارای نقاط فشاری در بدن خود هستند که در امتداد کانال انرژی بدن قرار دارند.

از طب فشاری برای درمان برخی بیماری ها و ایجاد آرامش جسمی افراد استفاده می شود. بدین ترتیب که برای درمان و رفع برخی مشکلات (بعنوان مثال سردرد) نقاط فشاری موثر شناسایی و با فشار و ماساژ ناحیه به تسکین درد کمک می شود.تحقیقات انجام شده پیرامون طب فشاری نسبتا جدید است. با این حال برخی مطالعاتنشان داده اند که نقاط طب فشاری بدن همچون دو نقطه در پا، پشت گردن و غیره برای درمان و رفع سردرد موثر خواهند بود.طبیب های سنتی مدعی هستند که نقاط فشاری پا برای درمان و تسکین سردرد باعث تغییر در انرژی بدن خواهند شد و این امر درد را کاهش می دهد.در این مقاله به بررسی نقاط طب فشاری بدن شامل دست، پا و سر که برای درمان و تسکین سردرد مفیدند پرداخته ایم.

محرک های سر درد

سر درد یکی از شایع ترین دردها بوده که در بیشتر موارد بی ضرر است. سردرد انواع مختلفی داشته که محرک های خاصی دارند. برای نمونه، مصرف برخی غذاها موجب بروز میگرن می شود. یا نشستن طولانی پشت میز یا ایستادن طولانی باعث ایجاد سردرد تنشی خواهد شد.برخی از محرک های کلی سردرد عبارتند از:

• خستگی
• کمبود آب بدن
• درد و تنش عضلات
• استرس
• کافئین و الکل
• غذاهای خاص
• آلرژی

طب فشاری برای درمان سردرد

متخصصان طب سنتی چینی معتقدند که نیروی حیاتی انرژی با نام چی (Qi یا Chi) در سراسر بدن گسترده است. بیماری و سایر مشکلات سلامتی موجب بر هم خوردن تعادل این انرژی می شود. در نتیجه درد و مشکلات جدی برای بدن ایجاد می شود. تحریک بعضی از نقاط فشاری بدن به حرکت موثرتر چی یا همان نیروی حیاتی انرژی کمک می کند.

برای تحریک یک نقطه فشاری باید آن را به مدت چند دقیقه به صورت بالا و پایین یا دایره ای و به صورت ثابت فشار دهید. لازم به ذکر است که نواحی این نقاط نباید دردناک بوده یا صدمه دیده باشند. در این صورت باید کمی از نقطه فشار کنارتر رفت.

مطالعات محدودی نشان می دهند که طب فشاری یک درمان مفید برای سردرد محسوب می شود. برای نمونه، یک کارآزمایی بالینی تصادفی در سال 2010 اظهارات افراد را در مورد استفاده 1 و 6 ماهه از درمان شل کننده عضلات و طب فشاری را مقایسه نمود. با اینکه هر دو گروه در این کارآزمایی بهبودی را تجربه کردند اما پیشرفت گروه استفاده کننده از طب فشاری بیشتر بود. یک بررسی سیستماتیک در سال 2014 نشان داد که طب فشاری به تسکین درد از جمله سردرد کمک می کند.

با این وجود، برخی مشکلات مربوط به مطالعات نقاط فشاری و طب فشاری برای سردرد وجود دارد. بیشتر آنها نقاط فشاری خاصی را بررسی نکرده و به بررسی گروهی از آنها پرداخته اند. این مشکل باعث می شود که تشخیص موثر بودن یک نقطه فشاری خاص نسبت به دیگری دشوار باشد.

نقاط طب فشاری برای درمان سردرد

نقاط فشار زیر به تسکین و درمان سر درد کمک می کنند.

• فنگ چی (Feng Chi): این نقطه به کیسه صفرای 20 معروف است. این نقطه را می توان در پشت گردن و در دو طرف ستون فقرات در ناحیه ای که عضلات بزرگ گردن به پایه سر می رسند، فشار داده و تحریک کرد. این امر به کاهش سر درد و همچنین علائم سرماخوردگی، خستگی و میگرن کمک می کند.
• هی گو (He Gu): از دیگر نقاط فشاری موثر در درمان سردرد هی گو است که با نام روده بزرگ 4 نیز شناخته می شود. می توانید با وارد کردن فشار به کنار انگشت اشاره (بین انگشت اشاره و شست) در ناحیه ای که به دست متصل می شود را فشار داده و تحریک کنید. این امر به کاهش استرس، تنش، دندان درد، درد صورت و سردرد کمک کند. شایان ذکر است تحریک He Gu در دوران بارداری ایمن نیست.
• جیان جینگ (Jian Jing): متخصصان طب فشاری از این نقطه با نام کیسه صفرا 21 نیز یاد می کنند. این نقطه در بالای شانه ها و دقیقا در نقطه میانی گردن و شانه ها قرار گرفته است. می توانید این نقاط فشاری را برای دقایقی تحریک کنید. این امر به درمان سر درد، گردن درد و سفتی گردن کمک می کند.ممکن است وارد کردن فشار بر این نقطه در دوران بارداری ایمن نباشد.
• ژونگ زو (Zhong Zu): ژونگ زو یا Triple Heater 3 جایی بین انگشت کوچک و انگشت حلقه و بین بندهای محل اتصال انگشت به دست قرار گرفته است. تحریک این نقطه به کاهش سردرد های تنشی و درد گردن و شانه کمک می کند.
• zan zhu: این نقاط در پایه داخلی ابروها، در لبه استخوان (کاسه چشم) قرار دارند. فشار بر این نقاط برای کاهش سرگیجه، بیماری چشم، تاری دید، تب یونجه، سفتی گردن، روان پریشی و عطسه مکرر فوق العاده است. بیشتر افراد در واکنش به سردرد به طور غیر ارادی این نقاط را لمس می کنند.
• Ying xiang: این نقاط طب فشاری در دو طرف سوراخ بینی درست در زیر استخوان گونه، ، قرار گرفته اند. جایی که خط میان بینی با گونه است. در حالی که ماساژ این نقاط برای رفع سردرد موثر است، می توانید این نقطه را برای مشکلات سینوسی، خونریزی بینی، آلرژی ها یا گرفتگی بینی نیز ماساژ دهید. طب فشاری در این نقطه، گرفتگی بینی را حتی در افرادی که عفونت حاد دستگاه تنفسی دارند، بسیار تسکین می دهد.
• Shuai Go: این نقطه در حدود ۳ سانتی متر بالاتر از ابتدای منحنی جلوی گوش واقع شده است. در این قسمت یک تو رفتگی جزئی در استخوان احساس می کنید که محل این نقطه را تأیید می کند. ماساژ این نقطه میگرن را تسکین می دهد و وزوز گوش، سرگیجه و استفراغ را بهبود می بخشد. برای رسیدن به بهترین نتیجه، در هر دو طرف سر این نقاط را تحریک کنید.
• Yintang: این نقطه که به عنوان “چشم سوم” نیز شناخته می شود، در بین ابروها جایی که پل بینی به پیشانی می رسد، قرار دارد.طب فشاری در این نقطه، برای رفع خستگی چشم، بی خوابی و سرگیجه نیز مفید است. این قسمت، نقطه ای کلیدی برای افرادی است که با رایانه کار می کنند یا خواب کافی ندارند.
• zan zhu: این نقاط در پایه داخلی ابروها، در لبه استخوان (کاسه چشم) قرار دارند. فشار بر این نقاط برای کاهش سرگیجه، بیماری چشم، تاری دید، تب یونجه، سفتی گردن، روان پریشی و عطسه مکرر فوق العاده است. بیشتر افراد در واکنش به سردرد به طور غیر ارادی این نقاط را لمس می کنند.

نقاط فشاری پا برای تسکین سردرد

تنها دو نقطه فشاری در پا به تسکین سردرد کمک می کنند. استفاده از این نقاط در کنار سایر نقاط بی خطر است. برای نمونه، می توانید یک نقطه فشار در ناحیه ای دیگر را تحریک کرده و سپس بر روی پاها تمرکز کنید. این نقاط طب فشاری مرتبط با درمان سردرد عبارتند از:

• تای چونگ (Tai Chong): این نقطه که به آن کبد 3 نیز گفته می شود در بالای پا قرار گرفته است. می توان این نقطه را بین شست پا و انگشت دوم پیدا کرد. سپس به سمت پایین حرکت کرده تا دست با بند انگشت همسطح شده و تحریک را برای دقایقی انجام دهید. این امر به کاهش سر درد و تنش و همچنین کمر درد و استرس کمک می کند.

• زو لین کی (Zu Lin Qi): متخصصان طب فشاری از این نقطه با عنوان کیسه صفرا 41 یاد می کنند. برای یافتن این نقطه بین انگشت کوچک و انگشت چهارم را هدف گرفته و به سمت پایین بین محل اتصال انگشت به پا حرکت کنید. این تحریک را برای دقایقی انجام دهید. وارد کردن فشار به این ناحیه به سر درد، درد پریود و سردرد های مربوط به دوران قاعدگی کمک می کند.

نحوه انجام طب فشاری برای تسکین سردرد

در این قسمت نحوه استفاده از طب فشاری آورده شده است که در هر مکانی، محل کار، منزل، یا حتی ماشین خود می توانید آنها را به کار بگیرید.

• در یک موقعیت راحت بنشینید، چشمان خود را ببندید و نفس عمیق بکشید.
• به هر کدام از نقاط، فشار عمیق و محکم وارد کنید و هر نقطه را به صورت یک حرکت دایره وار کوچک ماساژ دهید. هدف از این کار، تحریک جریان خون در زیر پوست است.
• هر نقطه را ۳۰-۶۰ ثانیه ماساژ دهید. اگر سردرد شما ۱۰ دقیقه پس از ماساژ آخرین نقطه همچنان ادامه پیدا کرد، مجدداً مراحل را انجام دهید.
• می توانید هر زمان که دوست دارید، طب فشاری را انجام دهید.

سایر گزینه های درمانی برای تسکین سردرد

بعضی از گزینه های درمانی جایگزین برای تسکین سردرد عبارتند از:

• ماساژ برای درد و تنش
• طب مکمل از جمله طب سوزنی
• مصرف داروهای بدون نسخه و تجویزی برای سر درد
• تکنیک های مدیریت استرس
• نوشیدن آب بیشتر

زمان تماس با پزشک برای سردرد

ایجاد سردرد رایج است و همه افراد به انواع آن مبتلا می شوند. اکثر سردردها بی خطر بوده و ناشی از یک مشکل جدی نیستند. آنها بدون درمان و یا با درمان های معمول و ساده رفع خواهند شد. با این حال، برخی انواع سردرد به ویژه سردردهای افراد دچار میگرن و سر دردهای تنشی به صورت مزمن رخ می دهند. همچنین ممکن است بروز سر درد نشان دهنده یک مشکل جدی باشد. در صورت دارا بودن شرایط زیر لازم است به پزشک مراجعه کنید:

• شدید و دردناک بودن سر درد
• رخ دادن سر درد برای چندین مرتبه در هفته
• تغییر الگوی سردرد
• ایجاد علائم عصبی از جمله لرزش، گیجی یا استفراغ به همراه سردرد
• موثر نبودن درمان های خانگی
• موثر نبودن مدیریت محرک های سردرد

در صورت تجربه همزمان سردردهای ناگهانی و شدید به همراه بی حسی در دو طرف بدن، گیجی، از دست دادن هوشیاری یا مشکل در راه رفتن و حرکت کردن به مراقبت های پزشکی اورژانسی نیاز خواهد بود.

سخن پایانی

سردرد علامتی از اتفاقی غیرمعمول در بدن شما است. با این که طب فشاری نمی تواند علت اصلی سردرد را برطرف کند، اما ثابت شده است تاثیراتی مثل افزایش انرژی، تسکین استرس و بهبود جریان خون و لنف در بدن به دنبال دارد. نقاط فشاری بدن برای درمان سر درد به ایجاد سریع تر احساس خوب کمک می کند. تحریک این نقاط برای بعضی از افراد جایگزین مناسبی برای مصرف داروهای سردرد و عوارض جانبی ناشی از آنها محسوب می شود. بنابراین دفعه بعد که دچار سردرد شدید شدید، لازم نیست سراغ دارو بروید. در عوض برای دستیابی به تسکین سریع ، ماندگار و بدون دارو، با انگشتان دست خود به این نقاط فشار بیاورید.

طب فشاری، راهکاری فوق العاده در رفع یبوست