تهدید در فضای مجازی شامل چه مجازاتی میشود؟

با توجه به اینکه، امروزه، فضای مجازی، بسیار در زندگی روزمره افراد، کاربرد دارد و با پیشرفت تکنولوژی، این فضا، به جزئی جدا نشدنی از زندگی افراد تبدیل شده، بسیاری مواقع، افراد، اقدام به تهدید دیگری از طریق فضای مجازی نموده که در صورت اثبات این جرم، مرتکب آن را با مجازات سنگینی، روبرو خواهد کرد. البته، حکم به مجازات جرم تهدید در فضای مجازی، صرفا در صورت رعایت تشریفات شکایت از این جرم و رعایت قواعد نحوه اثبات آن، امکان پذیر است.

جرم تهدید در فضای مجازی چیست

برای پاسخ به این پرسش که جرم تهدید در فضای مجازی چیست؟ ابتدا باید، تهدید و انواع آن را تعریف کرده و ماده قانونی جرم تهدید در قانون مجازات را مورد بررسی قرار دهیم و سپس، بر مبنای مقدمات ذکر شده، بگوییم که جرم تهدید در فضای مجازی، چه جرمی است و در چه شرایطی، محقق خواهد شد. تهدید کردن، به معنای ترساندن دیگری، از وقوع امری نامشروع، نسبت به جان، مال یا ناموس و آبروی او است و معمولا، با انگیزه های انتقام جویانه یا سوء استفاده های مالی و جنسی و.. صورت می گیرد و در قانون نیز، جرم انگاری شده است. ماده 669 قانون مجازات اسلامی، اصلاحی اردیبهشت 1399، در خصوص جرم تهدید، مقرر می دارد:

• "هرگاه کسی، دیگری را به هر نحو، تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشاء سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از این که به این و اسطه، تقاضای و جه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد،..." مجازات خواهد شد.
• بر اساس این ماده، جرم تهدید، عبارت است از ترساندن دیگری، از تحقق اموری نسبت به جان، مال، شرف و آبروی خود فرد یا بستگانش، فارغ از اینکه به واسطه این ترساندن، تهدید کننده، تقاضای دریافت مال یا انجام یا عدم انجام کاری را نموده باشد یا خیر. به عبارتی، صرف ترساندن دیگری، با سوء نیت، نسبت به وقوع یک اتفاق نامشروع برای خود او یا بستگانش، در آینده یا حال، برای تحقق این جرم، کافی است.
• با توجه به مقدمات توضیح داده شده، و با در نظر گرفتن صدر ماده 669 که مقرر می دارد : "هرگاه کسی، دیگری را به هر نحو، تهدید به ...."، در پاسخ به این پرسش که جرم تهدید در فضای مجازی چیست؟ باید گفت، ترساندن دیگری، از وقوع امور نامشروعی نظیر قتل، بی آبرویی یا ضرر مالی برای خود او یا خانواده و بستگانش، در هریک از پلتفرم های مجازی و اینترنتی، اعم از روبیکا، واتس آپ، تلگرام، فیسبوک، اینستاگرام و....، جرم تهدید در فضای مجازی بوده و مرتکب را با مجازات این جرم، روبرو می کند.

مجازات جرم تهدید در فضای مجازی

همانطور که گفتیم، جرم تهدید در فضای مجازی، مجرم یا مرتکب را، با مجازات این جرم، روبرو خواهد کرد. برای توضیح در خصوص مجازات جرم تهدید در فضای مجازی، باید مواد 668 و 669 قانون مجازات اسلامی، اصلاحی اردیبهشت 1399، همچنین، ماده 15 قانون جرایم رایانه ای و تبصره هایش را مد نظر قرار داد. مستفاد از مواد مذکور، مجازات جرم تهدید در فضای مجازی، به شرح زیر است:

• شلاق تا (74) ضربه یا زندان از یک ماه تا یک سال: در صورتی که فرد، دیگری را در فضای مجازی، تهدید به ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی یا قتل و یا به افشاء سری نسبت به بستگان یا خود او کند. (مستفاد از ماده 669 قانون مجازات اسلامی، اصلاح شده بر اساس قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، سال 1399)
• حبس از چهل و پنج روز تا یک سال و تا (74) ضربه شلاق: چنانچه دیگری را با تهدید در فضای مجازی، ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضاء و یا مهر نماید و یا اسناد و نوشته های متعلق به او یا امانت در نزد او را بگیرد. (مستفاد از ماده 668 قانون مجازات اسلامی، اصلاح شده بر اساس قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، سال 1399)
• حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5/000/000) ریال تا بیست میلیون (20/000/000) ریال یا هر دو مجازات: در صورت تهدید افراد در فضای مجازی، به منظور دستیابی افراد به محتویات مستهجن یا مبتذل که البته، میزان مجازات جزای نقدی، در خصوص محتویات مبتذل، جزای نقدی از دو میلیون (2/000/000) ریال تا پنج میلیون (5/000/000) ریال است. (مستفاد از ماده 15 قانون جرایم رایانه ای و تبصره های آن)

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم تهدید در فضای مجازی

در قسمت های قبلی مقاله، جرم و مجازات جرم تهدید در فضای مجازی را توضیح دادیم. در این قسمت از مقاله، قصد داریم تا پیرامون نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم، صحبت کنیم و بگوییم که شاکی از جرم تهدید در فضای مجازی، باید چه مراحلی را طی کند تا منجر به رسیدگی و سپس، صدور حکم مجازات و اجرای آن گردد و نحوه این رسیدگی، چگونه خواهد بود. نحوه شکایت و رسیدگی به جرم تهدید در فضای مجازی، به شرح زیر است:

• تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا: اولین مرحله از مراحل شکایت از جرم تهدید در فضای مجازی، دریافت نام کاربری و رمز عبور ثنا (حساب کاربری سامانه ثنا) بوده که تنها پس از پس از ثبت نام و انجام احراز هویت در سامانه احراز هویت ثنا، ممکن می باشد؛ ثبت نام و احراز هویت ثنا، هم با مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، میسر است و هم با مراجعه به آدرس اینترنتی sana.adliran.ir.
• تنظیم شکواییه: دومین مرحله از مراحل شکایت از جرم تهدید در فضای مجازی، تنظیم یک شکواییه در خصوص جرم رخ داده است که انجام این امر، هم با کمک گرفتن از نمونه شکواییه های موجود در این خصوص، امکان پذیر است و هم با کمک گرفتن از یک وکیل یا مشاور حقوقی. در نهایت، فرد باید، فایل ورد شکواییه تنظیمی را بر روی تلفن همراه، فلش، رم یا یک سی دی، ذخیره داشته باشد.
• مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: در گام آخر و پس از تنظیم شکواییه با کمک نمونه شکواییه های موجود یا وکیل، شاکی باید، با در دست داشتن مدارک هویتی، جهت ثبت شکواییه تنظیمی و ارسال آن به دادسرا، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و فایل ورد نمونه شکواییه خود را برای ثبت و ارسال به مرجع صالح، تحویل دفاتر خدمات قضایی دهد.

نحوه رسیدگی به جرم تهدید در فضای مجازی

ارسال پرونده به دادسرا: پس از ثبت و ارسال شکواییه تنظیمی، پرونده جرم، در دادسرا، (در تهران، دادسرای جرایم رایانه ای) تشکیل شده و رسیدگی و تحقیقات مقدماتی، آغاز می گردد. چنانچه، ادله ای جهت انتساب جرم به متهم یافت نشود، دادسرا، اقدام به صدور قرار منع تعقیب می نماید و در شرایطی که ادله، برای انتساب جرم به متهم، کافی بوده، در دادسرا، قرار جلب به دادرسی صادر می گردد و پس از اینکه دادستان، اقدام به صدور کیفر خواست نمود، پرونده به دادگاه کیفری دو ارسال می شود. ارسال پرونده به دادگاه: پس از ارسال پرونده جرم تهدید در فضای مجازی، به دادگاه کیفری، دادگاه، اقدام به تشکیل جلسه رسیدگی نموده و با شنیدن دفاعیات متهم و بررسی محتویات پرونده، در صورت احراز مجرمیت متهم، اقدام به صدور حکم مجازات جرم تهدید در فضای مجازی می نماید. ارسال پرونده به اجرای احکام کیفری: پس از صدور حکم مجازات جرم تهدید در فضای مجازی و قطعی شدن آن، پرونده مجددا، جهت اجرای حکم مجازات، به بخش اجرای احکام دادسرا، فرستاده خواهد شد و دادستان، اقدام به اجرای حکم مجازات جرم تهدید در فضای مجازی خواهد نمود.

نمونه شکواییه جرم تهدید در فضای مجازی

با توجه به اینکه شاکی، برای شکایت از جرم تهدید در فضای مجازی، باید اقدام به تنظیم شکواییه این جرم کند، در این بخش از مقاله، قصد داریم تا یک نمونه شکواییه این جرم و فایل دانلود آن را ارائه کرده تا خوانندگان محترم، در صورت نیاز، بتوانند از آن، استفاده نمایند.

• مشخصات شاکی : نام- نام خانوادگی- شماره ملی و آدرس شاکی
• مشخصات مشتکی عنه : نام- نام خانوادگی- شماره ملی و آدرس مشتکی عنه
• موضوع شکایت : جرم تهدید در فضای مجازی
• دلایل و منضمات: متن پیامک ها- اسکرین شات از چت های ربیکا، اینستاگرام ، تلگرام و ...- شهادت شهود
• شرح شکایت :

با سلام

ریاست محترم دادسرای ....

احتراما به استحضار می رساند اینجانب، خواهر جناب آقای ...... فرزند مرحوم،....... بوده و از ایشان، به دلایل زیر، به جرم تهدید به قتل در فضای مجازی، شکایت دارم:

متاسفانه، بنده و برادرم، به تازگی، پدرمان را از دست داده ایم. بعد از فوت پدر، قصد داشتیم، اقدام به تقسیم ترکه نماییم و با توجه به اینکه پدر مرحوم مان، طی یک وصیت نامه رسمی، یک سوم از کل دارایی خود را نسبت به فرزند اینجانب، وصیت کرده بودند، برادرم، از این موضوع، برآشفته شده و مکررا، از طریق فضای مجازی و حتی پیامک، اقدام به تهدید اینجانب و فرزندم، به قتل می نمایند و درخواست دارند، نسبت به اجرای وصیت نامه رسمی، اقدام نکنم. لذا با توجه به مدارک موجود و شرح آنچه رفت، از آن مقام محترم، تقاضای صدور حکم به مجازات ایشان، به علت ارتکاب به جرم تهدید در فضای مجازی، مورد استدعا است.

بنابراین هنگامی که شخصی از طریق هر نوع فضای مجازی، دیگری را از وقوع امری نامشروع، نسبت به جان، مال، شرف و آبروی او یا بستگانش بترساند، جرم تهدید در فضای مجازی، محقق شده و مرتکب را با مجازات جرم تهدید در فضای مجازی، یعنی حبس، شلاق و جزای نقدی، روبرو خواهد کرد که نحوه شکایت از این جرم، با ثبت شکواییه آن، در دفاتر خدمات قضایی می باشد. امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .

تهدید به بمب گذاری چه جرمی دارد؟