مفهوم طراحی
طراحی به دانش ایجاد یک طرح از تصویری ذهنی، خیالی یا واقعی گفته می شود. طراحی در معنای تخصصی، مفاهیم و کاربردهای متنوعی را دربر می گیرد، از این رو مانند واژه هنر با یک تعریف مشخص نمی توان تمام جنبه های آن را بیان کرد.
در هنرهای تجسمی، طراحی یا به صورت یک اثر مستقل؛ یا به عنوان پیش طرحی برای یک اثر هنری انجام می گیرد که در این صورت طرح مقدماتی نیز خوانده می شود. طراحی در دو حوزه کلی مطرح می شود. یکی drawing است که شامل برداشت های شخصی، احساسات فی البداهه و تجربه های آزاد طراح از موضوعات گوناگون با بیان مستقل و به روش های متنوع می باشد و دیگری design است که شامل مراحل ترکیب عناصر بصری و فضا بر پایه اصول طرح برای مخاطبی معین است و جنبه کاربردی دارد مانند رشته های طراحی گرافیک.
مبانی طراحی با زغال
طراحی با زغال جذاب است زیرا اختیار کافی دارید تا حرکات بزرگ و چرخشی بر روی کاغذ ایجاد کرده و در عین حال کثیف کاری کنید.
روش های تهیه زغال طراحی
امروزه ؛ زغال طراحی به دو روش تهیه می شود :
در روش اول از سوزاندن شاخه های باریک درختان (بدو ن هوا ) زغال طراحی می سازند. اغلب برای تهیه ی زغال از شاخه های مو ؛ بید شمشاد و توس (غان) با ضخامتهای مختلف استفاده می شود. درروش دوم با پرس کردن و متراکم کردن گرد زغال و چسب گیاهی زغال طراحی مصنوعی ساخته می شود.
انواع زغال طراحی
- چوب های فشرده شده که سخت هستند، سایه های خاکستری یا نرم و خیلی تیره ایجاد می کنند.
- زغال نرم تری که به راحتی پودر می شود. این همان ابزاری است که در نهایت بر روی دست ها، کاغذ و شاید لباس و صورت شما قرار می گیرند.
- پودر زغال درست مانند اسمش، به شکل پودری است و مناسب استفاده در قسمت های بزرگ طراحی می باشد.
هنرمندانی همچون میکلانژ، لئوناردو داوینچی، جورجیا اوکیف و ارنست بارلاخ از زغال در خلق تصاویر با کیفیت استفاده می کردند. - زغال فشرده که به صورت مدادی هم تولید می شود. از این ابزار به دلیل قابلیت تیز و باریک شدن، جهت خلق طراحی های پر جزییات استفاده می شوند و همچنین کمتر موجب کثیف کاری خواهد شد. زغالی که معمولا در کلاس های طراحی استفاده می شود، زغال فشرده است که از ترکیب پودر زغال و چسب تشکیل شده و به شکل قلمی درآمده است. میزان چسب ترکیب شده در این زغال ها، درجه ی سختی و نرمی آن را تعیین می نماید. از این نوع زغال در مدادهای زغالی نیز استفاده می شود.
- زغال بید یا زغال تاک که به عنوان قلم بیدی یافت می شود. این ابزار بلند، استوانه ای و پر انحنا هستند.
همچنین می توان گفت که زغال بید بسیار نرم بوده و خطوطی خاکستری و مخملی به وجود می آورند.
بافت بسیار مناسبی برای ترکیب دارد اما بسیار لک کننده و کثیف است.
زغال بید معمولا از قسمت های سوخته ی چوب به مقاومت های سخت تر و نرم تر پدید می آیند.
این نوع از زغال ها غالبا کثیف کاری و دردسر بیشتری به وجود می آورند.
روش های طراحی با زغال
- طراحی با نوک زغال :
ایجاد خطوط متنوع با زغال امکان ایجاد طراحی های گوناگو نی را به وجود آورده است . دراین روش زغال به شیوه طراحی با نوک مداد مورد استفاده قرار می گیرد .
- طراحی با پهنای زغال :
برای ایجاد سطوح پهن زغال را در قطع مناسب با پهنا برروی کاغذ میکشیم بااستفاده از این روش می توان با سرعت سطوح بزرگ را پوشاند . برای ایجاد تیرگی بیشتر می توان لایه های جدیدی را برروی کاغذ ایجاد کرد .
- روش ترکیب پهنا و نوک زغال :
دراین روش از ترکیب خطوط و سطوحی که زغال ایاد میکند استفاده می شود .
درطراحی به روش کلاسیک که اغلب برای طراحی از مجسمه کاربرددارد. خطوط ظریف و کم رنگ برای ایجاد طرح کلی موضو غ و تصحیح تناسبات به کار می رود. سپس با پهنای زغال سطوح تیره و روشن ایجاد می شود .
کاغذ مناسب طراحی با زغال
در آموزش و یادگیری طراحی با زغال ابتدا باید بتوانید کاغذ مناسبی انتخاب نمایید. برای انتخاب بهترین کاغذ طراحی با زغال، باید ویژگی های زغال و انتظارات خود از نتایج طراحی را نیز در نظر داشته باشید. از آنجایی که زغال مانند مداد گرافیتی و یا خودکار دقت بالایی ندارد مناسب ترین سطح باید سطحی بافت دار است تا مقدار زیادی زغال را بر روی سطح حفظ کند. این سطح همچنین باید با دوام باشد. در بحث آموزش کاغذی که برای کار با زغال مورد استفاده است نباید ظریف باشد تا با حرکت پاکن از بین نرود زیرا پاکن می تواند خطوطی جالب ایجاد کرده و گرد زغال را به منظور افزایش هایلایت ها در طراحی پاک می کند.
نکاتی پیرامون خرید کاغذ مناسب
- اگر کاغذ کاهی باشد. کاغذ کاهی قیمت مناسبی داشته و در اندازه های متفاوت یافت می شود. گرچه تقریبا نازک بوده و در زیر فشار پاره شده و یا شکل خود را از دست می دهد.
- اگر از الیاف پنبه ای تولید شده باشد. این مورد از نکات اصلی طراحی با زغال و دیگر ابزار خشک است. این صفحات به صورت کاغذهای برگی و در اشکال مختلف عرضه می شوند.
- دندانه دار باشد. بافت کاغذ که به نام دندانه شناخته می شود، نشان دهنده ی میزان نگهداری رنگ(گرافیت، زغال یا پاستل) بر روی سطح است. هرچه ابزار نرم تر باشد، دندانه ها باید بیشتر باشند.
- کاغذهای ۲۷ تا ۴۱ گرمی. این کاغذها مناسب طراحی های زغال و دیگر ابزار خشک هستند. کاغذهای سنگین تر در رنگ آمیزی و پاک کردن مقاوم ترند و این همان دو نکته ی اساسی در طراحی با زغال است.
- سطوح صاف مانند کاغذ داغ فشرده یا صفحه برستول، مناسب آثار پر جزییات است. این نوع کاغذها اغلب مناسب طراحی با زغال نیستند، زیرا زغال پودر و خرد شده در این سطح بدون بافت باقی نخواهد ماند. کاغذ راف و بافت دار، از جمله صفحه های پاستل، رنگدانه ی ابزار را جدا کرده و به ویژه برای زغال مناسب هستند. کاغذ طراحی صاف به راحتی پاک می شوند، اما ممکن است علايم آن بر روی کاغذ باقی بماند.
- قطر، ضخامت ورق کاغذ را نشان می دهد.از آنجایی که طراحی با زغال اغلب یک فرایند پرحرکت است، با توجه به میزان فشار، کاغذ ضخیم انتخاب مناسب تری است.
- به دنبال کاغذهای بدون اسید باشید. این نوع کاغذ PH خنثی دارد(سطح ۷).
- کاغذی که برای طراحی انتخاب می کنید باید در برابر تابش نور خورشید مقاوم بوده و تغییر رنگ ندهد.
لوازم مورد نیاز طراحی با زغال
- کاغذ طراحی یا کاغذ کاهی
- مداد زغالی
- زغال بید
- قلم زغال
- دستمال چرمی
- پاکن خمیری
مراحل طراحی با زغال
انتخاب انواع مناسب ابزار
زغال به سه شکل کلی تولید می شود: مدادی، بید و قلم. باید هر سه نوع را امتحان کنید تا با ویژگی های هر یک و برای طراحی انتخاب کنید.
برخی مواقع در طراحی ها به چند نوع زغال نیاز دارید. با هر یک از آنها خطوطی رسم کنید و همچنین سایه زنی را امتحان کنید. عملکرد زغال در این دو تکنیک طراحی در انتخاب ابزار مناسب به شما کمک خواهد نمود.
- مداد زغالی
مداد زغالی درست مانند مداد طراحی در انواع سخت تا نرم یافت می شوند. مزیت مداد زغالی در ایجاد خطوط مناسب و همچنین فشار بسیار است. کار تمیزتر خواهد بود. مداد زغالی در طراحی های کوچک بیشترین تاثیر را خواهند داشت. - زغال بید
زغال بید عملا همان چوب سوخته است. به همین دلیل بسیار نرم است و به همین خاطر در شیارهای کاغذ قرار گرفته و رنگی بسیار سیاه ایجاد می کند. زغال بید در مقایسه با سایر انواع زغال رنگی خاکستری نقره ای دارند و به همین خاطر تیره ترین درجه ی سیاه را ایجاد نخواهند نمود. - زغال قلمی
زغال قلمی در طیف های وسیعی از سخت تا نرم و همچنین گاهی اوقات در رنگ های مختلف عرضه می شوند. این نوع زغال تیره ترین درجه ی سیاه را ایجاد نموده و به طور کلی برای خلق تیره ترین تیرگی ها در طراحی استفاده می شود.
در دست گرفتن زغال
برای طراحی یک لبه ی سخت و تیز، زغال را مانند یک مداد معمولی در دست بگیرید. هرچه فشار بیشتر باشد، خطوط تیره تر و محکم خواهند شد.برای پر کردن زمینه های بزرگتر بر روی کاغذ و طراحی سریع، زغال را به پهلو نگه دارید. به این ترتیب می توانید با حرکات سریع و گردشی، اندازه ی اجسام را بهتر حس خواهید نمود.
پر کردن بخش های بزرگ تر
زغال را به پهلو نگه داشته و با فشار به آن و حرکت های چپ و راست، بالا و پایین، بخش های بزرگتر کار را پر کنید. با توجه به بافت کاغذ و آنچه که در زیر کاغذ قرار دارد، نقاطی کاملا تیره و یا قسمتی دندانه دار به وجود خواهید آورد. اگر به دنبال نتیجه ای صاف تر و تیره تر در بخش های بزرگ تر هستید، دستمال چرمی را برداشته و بر روی کاغذ به آرامی بکشید. شما می توانید این دو مرحله را چند بار تکرار کنید، جهت مالش و کشیدن دستمال را برای دستیابی به نتایج بهتر تغییر دهید.
مراحل طراحی
مرحله اول
بر روی یک کاغذ سفید، زغال قلمی (یا زغال بید) را به پهلو گرفته و پایه های اصلی طراحی را اجرا کنید.خطوط حرکتی و هر تیرگی بزرگی که در اندازه و شکل سوژه ی خود می بینید، رسم کنید.در صورتی که طراحی به درستی از آب درنیامده باشد، نباید ناامید شوید.
مرحله دوم
سوژه را به پهلو و نوک زغال و به خصوص در قسمت لبه های آن نمایان تر کنید.هیچ یک از عناصر هنوز کامل نیستند.
مرحله سوم
هرگز کار طراحی زغال را روی کاغذ کاملا سفید آغاز نکنید. این کار مشابه شروع یک نقاشی روی بوم سفید است. خیلی هیجان انگیز است. پس دستمال چرمی را برداشته و بر روی تمام نقاشی بکشید. شاید بعضی نقاط تیره و خطوط اصلی پاک شوند، اما نگران نباشید، آنها را به سر جای خود باز می گردانیم. استفاده از دستمال چرمی پس زمینه ی خاکستری روشن زیبایی خلق می کند و این امکان را فراهم می سازد تا بعدا با پاکن خمیری این امکان را فراهم می سازد تا جلوه ی زیباتری به این نقاط دهید.دوباره خطوط تیره را رسم کنید و درجاتی که حالا حالت دارند، اضافه کنید.
مرحله چهارم
تیرگی ها و روشنی ها در تصویر مشخص شده اند. تنها چیزی که باقی مانده تغییر برخی چیزها در ایجاد درجات جدید است. چشم ها را باریک کنید تا تیره ترین تیرگی ها و روشن ترین روشنی ها را تشخیص دهید. از وجود رنگ های خاکستری اطمینان حاصل کنید.
یکی از نکته های مهم، قرار دادن پس زمینه ی تاریک در پشت یک قسمت روشن در سوژه و یک پس زمینه ی روشن در پشت سوژه ی تاریک است. این قضیه چشم ها را آزار نخواهد داد.به همین خاطر این نقاط سفید در قسمت بالای سمت چپ و راست پس زمینه ایجاد شده است.همچنین هر چه به لبه ها ی کاغذ نزدیک می شوید، طراحی را کوتاه تر کنید. چشمان بیننده به صورت خودکار به نقطه ی مرکزی برخواهد گشت.
ترفند هایی برای نقاشی با زغال
زمانی که نقاشی زغال شما به اتمام رسیده است. ممکن است است هنرمند تصمیم بگیرد زغال را در جای خود ثابت کند. اما از آنجا که نقاشی با این تکنیک اغلب غبار آلود است. این یک روش معمول است. فیکساتور(ثابت کننده) انواع مختلفی دارد و ثابت کننده ای قابل اجرا وجود دارد که اجازه می دهد که برخی از کارها پس از ثابت شدن بر روی اثر هنری انجام شود. و همچنین فیکساتور نهایی وجود دارد. که با اتمام رسم از آن استفاده می شود. اکثر هنرمندان فقط از فیکساتور قابل استفاده را انتخاب می کنند. زیرا ممکن است تصمیم بگیرد دوباره روی نقاشی کار کند.
فیکساتور
فیکساتور در یک قوطی اسپری رنگ است که با پاشیدن آن بر روی آثار هنری انجام می شود. بهتر است برای این کار در محلی استفاده شود که دارای تهویه مناسب باشد و قوطی اسپری را با فاصله از کار هنری استفاده کنید. برخی از اسپری مو بجای ثابت کننده استفاده می کنند اما این کار می تواند سطح آن را تاریک کند بنابراین توصیه نمی شود.
آموزش مراحل نقاشی سه بعدی و جزئیاتی درباره این هنر
